Κάθε εργασιακός χώρος είναι και μια μικρή ή μεγαλύτερη αρένα. Οχι απαραιτήτως πολεμική, αλλά τουλάχιστον ένας χώρος που συνυπάρχουν διαφορετικά άτομα με διαφορετικές «δεξιότητες» και με διαφορετικά ατομικά χαρακτηριστικά. Η επιδίωξη των επαγγελματικών στόχων τους ποικίλλει και μπορεί να κυμαίνεται από την επιβίωση στην εργασία ώς και την κατάκτηση της κορυφής της διοικητικής ιεραρχίας. Ομως, επειδή ο καλός, ο κακός, ο άσχημος και ο… ωραίος είναι παρόντες σχεδόν σε όλα τα εργασιακά περιβάλλοντα, γίνονται και οι πρωταγωνιστές στα office politics. Αλλοτε στήνοντας «συμμαχίες» και άλλοτε καθιστώντας «σκυταλοδρομία» τον δρόμο των άλλων προς την ικανοποίηση επαγγελματικών προσδοκιών, φιλοδοξιών – θεμιτών είτε όχι.
Τα office politics είναι όμως καθοριστικής σημασίας για μια επιχείρηση προκείμενου να προωθήσει μια αλλαγή είτε μια πρωτοβουλία, να επιλύσει προβλήματα και άλλα. Ομως, η συμμετοχή των εργαζομένων στο άυλο αυτό δίκτυο των συμμαχιών και των «αντιφρονούντων» δεν είναι εύκολη υπόθεση. Για τον λόγο αυτόν, κάθε λίγο και λιγάκι οι ειδικοί σύμβουλοι επιχειρήσεων και οι ειδικοί ψυχολόγοι επανέρχονται με ανανεωμένους κανόνες, οδηγίες και τεχνικές, ώστε αφενός να αποτρέπονται οι λανθασμένες «κινήσεις» στους εργασιακούς χώρους και αφετέρου να προωθούνται επιτυχώς οι επιδιωκόμενοι στόχοι. Ετσι, η κ. Kelly Pate Dwyer του Business Net μας παρουσιάζει τα τελευταία αποτελέσματα συνεργασίας ανώτατων στελεχών και συμβούλων του μάνατζμεντ με τα οποία διατυπώνουν ποιοι είναι οι «ελιγμοί» και ποιο «παιγνίδι» πρέπει να επιλέγεται, έτσι ώστε τα office politics να αποβαίνουν θετικά και επωφελή, αφού είναι γνωστό ότι ενέχουν και αρκετούς κίνδυνους.
Σεβασμός στους συναδέλφους
Μας λενε λοιπόν ότι ο πρώτος κανόνας για τη δημιουργία μιας συμμαχικής ομάδας όταν ο στόχος είναι η προώθηση ενός έργου που επιβαρύνει τον φόρτο της εργασίας, είναι η επίδειξη σεβασμού προς τους συναδέλφους/συνεργάτες. Κάτι, που πρέπει να γίνεται με τον πλέον επικοινωνιακό τρόπο. Προειδοποιούν όμως ότι στην περίπτωση που το έργο αυτό αποτύχει, τότε αυτός που είχε την πρωτοβουλία δεν θα πρέπει να διαδίδει κατηγόριες για τα μέλη της «συμμαχίας», αλλά να επωμισθεί ο ίδιος την ευθυνη.
Αποτελεί, βέβαια, οδηγία «κοινής χρήσης» αυτή που παραθέτουν, ότι δηλαδή μέσα από τις φιλικές μικροσυζητήσεις εντός και εκτός του γραφείου για θέματα προσωπικής ζωής μπορούν να δημιουργηθούν φιλίες είτε να οδηγήσουν στην «αναγνώριση» κοινών στόχων που διευκολύνει τη σύναψη συμμαχίας. Επισημαίνεται μάλιστα ότι προϋπόθεση επιτυχίας είναι να αφήσουμε τον συνομιλητή μας -και επίδοξο σύμμαχό μας- να διευθύνει εκείνος τη συζήτηση. Αν, τώρα, στο πλαίσιο των office politics στόχος μας είναι να εντυπωσιάσουμε θετικά το CEO μας, τότε θα πρέπει να «εφορμήσουμε» αποφασιστικά σε ένα υπάρχον μεγάλο πρόβλημα είτε σε μια πρωτοβουλία που απασχολεί -τη δεδομένη στιγμή- την επιχείρηση. Η ευνοϊκότερη συγκυρία είναι όταν οι γύρω μας είτε δεν μπορούν είτε δεν θέλουν είτε δεν γνωρίζουν πώς να ενεργήσουν. Αν έχουμε επιτυχία, τότε ο CEO όχι μόνο θα ξεχάσει κάθε τι ήσσονος σημασίας που πιθανώς δεν έχουμε επιτύχει στο παρελθόν, αλλά θα αναγνωρίσει και τη δραστηριότητα και το όραμά μας. Στην περίπτωση της αποτυχίας όμως, στο αρνητικό αποτέλεσμα θα συσσωρευτεί αναδρομικά το άθροισμα όλων των αποτυχιών μας.
Από τα office politics, όμως, ξεπετιέται συνήθως και ο «συνήγορος του διαβολου» που μπορεί να δυσκολέψει μια προσπάθεια δημιουργίας ομαδικού πνεύματος, όταν απαιτείται για την προώθηση μιας ιδέας. Και το λιγότερο που μπορεί να δημιουργήσει σε όσους πρόσκεινται ευνοϊκά και είναι έτοιμοι να «συμμαχήσουν» υπέρ της ιδέας, είναι η αμηχανία. Ομως, οι ψυχολόγοι σύμβουλοι του μάνατζμεντ μας καθησυχάζουν ότι η αντίδραση του «συνηγόρου του διαβόλου» είναι απόλυτα συμβατή με την ανθρώπινη φύση και ότι τα άτομα αυτά δεν είναι απαραιτήτως εναντίον μας. Μας συνιστούν δε να επιλέξουμε τη σιωπή για απάντησή τους – με την οποία άλλωστε εκδηλώνουμε και τον σεβασμό μας. «Δώστε τους αρκετό χρόνο για να «ξεφουσκώσουν». Και τότε με ηρεμία διατυπώστε την απάντησή σας. Οσο περισσότερους αντίθετους λόγους επικαλούνται τόσο μεγαλύτερη είναι η ευκαιρία που σας προσφέρουν». Επειδή, όμως, συνυπάρχει και ο κίνδυνος η σιωπή μας να παρερμηνευθεί από τους άλλους ως μειωμένος ζήλος για την υποστήριξη της ιδέας, μπορούμε ακόμη να ζητήσουμε από τον «συνήγορο» να μας υποδείξει ο ίδιος το πώς θα μπορούσαμε να ενσωματώσουμε και τον δικό του «διάβολο» στην υλοποίηση της ιδέας μας.
Μπορεί τα office politics να είναι έννοια αρνητικά φορτισμένη, όμως οι ειδικοί σύμβουλοι πιστεύουν ότι ο ρόλος τους στην εξέλιξη της σταδιοδρομίας μπορεί να είναι θετικός, εφόσον ο εργαζόμενος έχει χαρτογραφήσει σωστά τις δικές του προτεραιότητες όπως και αυτές του εργασιακού χώρου του, ώστε να τις συνοδεύει με τις κατάλληλες πολιτικές που προωθουν τους στόχους του. «Εστω και αν δεν θεωρείς τον εαυτό σου «παίκτη», οφείλεις να γνωρίζεις ότι ο εργασιακός χώρος είναι ανταγωνιστικός. Και ότι θα πρέπει να ρίχτεις και εσύ στο ρινγκ, αν θέλεις να επιτύχεις – συχνά μάλιστα ακόμη και προκείμενου να διατηρήσεις τη θέση της εργασίας σου. Οπως συμβαίνει και για τα περισσότερα πράγματα, η καλύτερη άμυνα είναι η επίθεση».
Σημαντική σύσταση είναι επίσης: «γίνε απαραίτητος και ορατός -για παράδειγμα- να επιζητείς να συμμετέχεις με την εμπειρία σου σε έργα που συνδέονται με τη στρατηγική της εταιρείας σου. Και να θυμάσαι πως το ότι εσύ κανεις καλά τη δουλειά σου, δεν σημαίνει ότι και οι άλλοι το γνωρίζουν είτε ότι το αναγνωρίζουν. Ως ένα βαθμό, θα πρέπει να το βρίσκεις φυσικό να το «διατυμπανίζεις» χωρίς να φτάσεις, βέβαια, στα όρια του κομπασμού».