Προβληματισμό για τις επιπτώσεις στα χρηματοοικονομικά αποτελέσματα των τραπεζών στο τρίτο τρίμηνο προκαλεί η αναταραχή και η έντονη μεταβλητότητα που επικρατούν το τελευταίο διάστημα στις αγορές διεθνώς.
Τα κέρδη από χρηματοοικονομικές πράξεις έδωσαν ισχυρή ώθηση στα αποτελέσματα των τραπεζών στο πρώτο εξάμηνο της εφετινής χρονιάς. Η εξαιρετική πορεία των αγορών στο πρώτο τρίμηνο συνέβαλε σημαντικά στην τελική, και λίαν εντυπωσιακή, εικόνα των κερδών των τραπεζών.
Είναι χαρακτηριστικό ότι τα κέρδη της Εθνικής Τράπεζας από χρηματοοικονομικές πράξεις ανήλθαν στο τέλος Ιουνίου στα 173 εκατ. παρουσιάζοντας αύξηση κατά 200%, ενώ της Eurobank EFG ανήλθαν στα 89,1 εκατ. ευρώ σημειώνοντας αύξηση κατά 57%. Αντίστοιχα τα αποτελέσματα χρηματοοικονομικών πράξεων της Alpha Bank διαμορφώθηκαν σε 40,6 εκατ. ευρώ σημειώνοντας αύξηση κατά 37,4%, ενώ της Τράπεζας Πειραιώς διαμορφώθηκαν στα 16,5 εκατ. ευρώ παρουσιάζοντας μείωση κατά 18%.
Περαιτέρω ώθηση στην κερδοφορία των τραπεζών έδωσαν επίσης έκτακτα έσοδα από την πώληση συμμετοχών. Ετσι η Εθνική Τράπεζα στο πρώτο εξάμηνο λογιστικοποίησε πρόσθετα κέρδη ύψους 108 εκατ. ευρώ από την πώληση της συμμετοχής που διατηρούσε στην ΑΓΕΤ Ηρακλής, η Alpha Bank κέρδη 80 εκατ. ευρώ από την πώληση της Alpha Ασφαλιστικής, ενώ ο Ομιλος Πειραιώς λογιστικοποίησε κέρδη ύψους 168 εκατ. ευρώ από την πώληση των μετοχών της Τράπεζας Κύπρου που είχε στην κατοχή του.
Ωστόσο, η ισχυρή ώθηση που έδωσε στα μεγέθη των τραπεζών η θετική συγκυρία φαίνεται ότι δύσκολα θα επαναληφθεί στο δεύτερο εξάμηνο. Η πρόσφατη αναταραχή στις αγορές του εξωτερικού και το φάσμα της κρίσης έχουν αυξήσει κατακόρυφα τη νευρικότητα και τη μεταβλητότητα στις αγορές. Αναλυτές εκτιμούν ότι οι αγορές το επόμενο διάστημα θα εξακολουθήσουν να παρουσιάζουν έντονη μεταβλητότητα, προσθέτοντας ότι η επίτευξη υψηλών κερδών από χρηματοοικονομικά αποτελέσματα στο δεύτερο εξάμηνο θα είναι μια δύσκολη και περισσότερο επικίνδυνη υπόθεση. Σημειώνουν ότι το τρίτο τρίμηνο που «κλείνει» σε λίγες ημέρες χαρακτηρίστηκε από σημαντική πτώση των τιμών των μετοχών παγκοσμίως και έντονες διακυμάνσεις και προδικάζουν ότι τα αποτελέσματα του εννεαμήνου των τραπεζών θα επηρεαστούν αρνητικά. Επιπλέον εκφράζουν τον έντονο προβληματισμό τους και για την πορεία των αγορών κατά τους επόμενους μήνες.
Τα χρηματοοικονομικά αποτελέσματα μπορεί να αποτελούν το κερασάκι στην τούρτα της εντυπωσιακής κερδοφορίας του κλάδου, ωστόσο τα έσοδα από τραπεζικές εργασίες είναι αυτά που αποτελούν την κύρια πηγή εσόδων.
Είναι χαρακτηριστικό ότι στις μεγάλες εμπορικές τράπεζες τα έσοδα από τόκους και προμήθειες -δηλαδή από επαναλαμβανόμενες τραπεζικές εργασίες- συνεισφέρουν σε ποσοστό που κυμαίνεται από 80% έως και 94% στα συνολικά έσοδα. Εξαίρεση αποτελεί η Πειραιώς, με τα έσοδα τόκων και προμηθειών να αποτελούν το 64% του συνόλου. Το χαμηλό ποσοστό της Πειραιώς οφείλεται στο γεγονός ότι η τράπεζα τόσο στη χρήση του 2006 όσο και την εφετινή λογιστικοποίησε μεγάλα έκτακτα έσοδα από τη ρευστοποίηση συμμετοχών.
Η τραπεζική λιανική
Σε κάθε περίπτωση η ισχυρή ανάπτυξη των τραπεζικών εργασιών, με αιχμή τη συνεχιζόμενη ανάπτυξη της τραπεζικής λιανικής, είναι το σημείο που κάνει τη μεγάλη διαφορά στον κλάδο και οδηγεί τα κέρδη από ρεκόρ σε ρεκόρ τα τελευταία χρόνια. Επιπλέον ολοένα και αυξανόμενη είναι η συμβολή των εσόδων από τις δραστηριότητες στην περιοχή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης.