«Ή θα σοβαρευτούμε στο θέμα της κρουαζιέρας, ή θα χάσουμε και την τελευταία ελπίδα να αυξήσουμε τα έσοδά μας ως χώρα» έλεγε σε παρέα εκπροσώπων μεγάλων διεθνών εταιρειών κρουαζιέρας, γνωστός Ελληνας επιχειρηματίας του χώρου, στο περιθώριο των εργασιών του συνεδρίου «Posidonia Sea Tourism Forum», που πραγματοποιήθηκε, πρόσφατα, στην Αθήνα.
Οι εκπρόσωποι των εταιρειών, από την πλευρά τους, υποστήριξαν ότι το φυσικό κάλλος της Ελλάδας με τα πολλά και διαφορετικά νησιά θα μπορούσε να αποτελέσει «χρυσή ευκαιρία» για την ελληνική οικονομία, που έχει ανάγκη από «ζεστό χρήμα», αλλά διευκρίνισαν ότι απαιτούνται άμεσες τροποποιήσεις στη σχετική νομοθεσία. Οι οποίες, όμως, δεν φαίνονται πουθενά στον ορίζοντα.
Ο προβληματισμός και οι ενστάσεις των ανθρώπων της κρουαζιέρας εστιάζονται κυρίως σε ορισμένα σημεία του νέου θεσμικού πλαισίου για την άρση του καμποτάζ, που αφορά ως επί το πλείστον στα κρουαζιερόπλοια με μη κοινοτική σημαία, όπως για παράδειγμα:
– Η υποχρέωση για υπογραφή σύμβασης της εταιρείας με το Ελληνικό Δημόσιο, κάτι που δεν ισχύει σε καμία χώρα του κόσμου.
– Στο ύψος των λιμενικών τελών (3,95 ευρώ) ανά επιβάτη, που θεωρείται απαγορευτικό, με βάση τη διεθνή εμπειρία.
Τα στελέχη των μεγαλύτερων εταιρειών κρουαζιέρας στον κόσμο, όπως της Carnival, της Royal Caribbean, της Mediterranean Shipping Company Cruises, της Costa και της Louis, κάλεσαν τις ελληνικές αρχές να αντισταθούν στην εσωστρέφεια και στις πολιτικές προστατευτισμού, που θα μπορούσαν να αποθαρρύνουν τις εταιρείες κρουαζιέρας από το να επισκέπτονται την Ελλάδα. Κάτι το οποίο γίνεται ουσιαστικά σήμερα.
Από την πλευρά του, ο υπουργός Πολιτισμού και Τουρισμού, Παύλος Γερουλάνος, υποστήριξε ότι «γίνονται ήδη βήματα για την αναβάθμιση και ενίσχυση του θαλάσσιου τουρισμού, αλλά υπάρχουν πολλά που πρέπει ακόμα να γίνουν». Εσπευσε μάλιστα να προσθέσει ότι «η Ανατολική Μεσόγειος θα μπορούσε να εξελιχθεί στο επίκεντρο της οικονομίας της χώρας, όμως απαιτούνται επενδύσεις για να γίνει αυτό». Κάποια στιγμή όμως, αυτές οι επενδύσεις θα πρέπει και να αρχίσουν να υλοποιούνται.
Αναγκαίες αλλαγές
Στο περιθώριο του συνεδρίου, σύμφωνα με πληροφορίες, πραγματοποιήθηκαν επαφές κυβερνητικών στελεχών με τους εκπροσώπους των μεγάλων διεθνών εταιρειών κρουαζιέρας και συμφωνήθηκε ότι σύντομα θα γίνει νέα σειρά συναντήσεων με πιο συγκεκριμένη ατζέντα αυτή τη φορά. Μεταξύ των θεμάτων που αναμένεται να συζητηθούν, αν κι όποτε καθίσουν γύρω από το ίδιο τραπέζι, θα είναι:
1. Η επανεξέταση του καθεστώτος της Σύμβασης, καθώς και οι προϋποθέσεις που θέτει ώστε να έχουν τη δυνατότητα να εκτελούν κυκλικά ταξίδια με αφετηρία τα ελληνικά λιμάνια (home porting) τα κρουαζιερόπλοια με μη κοινοτικές σημαίες. Οι εκπρόσωποι των εταιρειών θεωρούν ότι η προϋπόθεση της υπογραφής Σύμβασης θα πρέπει να καταργηθεί, καθώς δεν υπάρχει κάτι αντίστοιχο σε άλλη χώρα του κόσμου.
Σύμφωνα με στοιχεία του Ναυτικού Επιμελητηρίου Ελλάδος (ΝΕΕ), η χώρα, εφόσον πετύχει να αυξήσει τον αριθμό των κρουαζιερόπλοιων που θα κάνουν κυκλικά ταξίδια με αφετηρία τον Πειραιά ή άλλο λιμάνι της χώρας, θα μπορούσε να υπερδιπλασιάσει τα άμεσα έσοδά της από την κρουαζιέρα, φτάνοντας στα επίπεδα της Ισπανίας που έχει άμεσα έσοδα περίπου 1,2 δισ. ευρώ ετησίως.
2. Ζητείται από τις εταιρείες και πιθανότατα θα μπει στην ατζέντα και το θέμα της χρονικής διάρκειας της Σύμβασης, αφού οι εταιρείες θέλουν απελευθερωμένο λειτουργικό πλαίσιο.
3. Θα πρέπει να υπάρξει σωστός προγραμματισμός όλων των λιμανιών ώστε να εξασφαλισθεί η χωρίς προβλήματα εξυπηρέτηση όλων των κρουαζιερόπλοιων που θα καταπλέουν. Οι εταιρείες ζητούν να γνωρίζουν με σαφήνεια την ώρα αλλά και το μέρος που κάθε φορά θα «δένουν» τα κρουαζιερόπλοιά τους. Σύμφωνα με πληροφορίες, αυτό το πρόβλημα λύνεται εύκολα με την αγορά και εφαρμογή του κατάλληλου μηχανογραφικού προγράμματος.
4. Οι εταιρείες ζητούν οργάνωση και ασφάλεια ώστε να μην κινδυνεύουν στα λιμάνια τα πληρώματα και οι επιβάτες, αλλά και να μη γίνονται μάρτυρες παράδοξων καταστάσεων, όπως για παράδειγμα, να υπάρχουν ταυτόχρονα στο λιμάνι του Πειραιά πολλά κρουαζιερόπλοια με 8.000 ή 9.000 επιβάτες.
Το πρόβλημα του συνωστισμού
Ενα μεγάλο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι εταιρείες που διαχειρίζονται τα κρουαζιερόπλοια, είναι το γεγονός του συνωστισμού που παρατηρείται πολλές φορές στα ελληνικά λιμάνια, κυρίως το καλοκαίρι, λόγω του κακού προγραμματισμού. Το αποτέλεσμα, μεταξύ άλλων, είναι ένα μεγάλο μέρος των τουριστών που επιβαίνουν στα κρουαζιερόπλοια, τελικά, να μην προλαβαίνει καν να πραγματοποιήσει το πρόγραμμα επισκέψεών του στην Αθήνα.
Ωστόσο, το φαινόμενο αυτό δεν παρατηρείται μόνο στον Πειραιά. Τα ίδια ισχύουν και για τα δημοφιλέστερα νησιά του Αιγαίου, όπως η Σαντορίνη και η Μύκονος. Γι’ αυτό, αναμένεται να εξετασθεί η δημιουργία των κατάλληλων λιμενικών υποδομών, προκειμένου να αναπτυχθεί η βιομηχανία της κρουαζιέρας, αποκλειστικά. Αυτό εκτιμάται ότι θα γίνει με τη διαδικασία των παραχωρήσεων ή και της συνεκμετάλλευσης μέσω και του προγράμματος Fast Track που «τρέχει» ο αναπληρωτής υπουργός Χάρης Παμπούκης.