Ως «κόρην οφθαλμού» διαφυλάττουν τα ταμειακά διαθέσιμα οι εισηγμένοι βιομηχανικοί όμιλοι, αφού, όπως εξελίσσεται η ύφεση, αποτελούν το βασικό «διαπραγματευτικό όπλο» με τις τράπεζες και τη μοναδική έξοδο διαφυγής για την επιχειρηματική τους επιβίωση. Συνολικά 30 εισηγμένες, εκ των οποίων σχεδόν οι μισές είναι κυρίως εξαγωγικές, εμφανίζουν τα ισχυρότερα ταμειακά διαθέσιμα, που ξεκινούν από τα 43,4 εκατ. ευρώ και φθάνουν μέχρι τα 900 εκατ. ευρώ. Ωστόσο, θα πρέπει να διευκρινίσουμε ότι μπορεί μία εισηγμένη να εμφανίζει υψηλά ταμειακά διαθέσιμα, αλλά ταυτόχρονα να έχει και υψηλό τραπεζικό δανεισμό. Σ’ αυτήν την περίπτωση, η εισηγμένη πρέπει πάση θυσία να περιορίσει τον δανεισμό της και κυρίως να προχωρήσει σε μετατροπή του βραχυπρόθεσμου δανεισμού σε μακροπρόθεσμο.
Η πιο ισχυρή εισηγμένη σε ταμειακά διαθέσιμα στο Χ. Α. είναι ΟΠΑΠ. Στο α΄ τρίμηνο του 2011 είχε μετρητά ύψους 748,3 εκατ. ευρώ με μηδενικό τραπεζικό δανεισμό. Υψηλά ταμειακά διαθέσιμα εμφανίζουν και βιομηχανίες, όπως η ΔΕΗ (715,7 εκατ. ευρώ), η Coca-Cola 3Ε (533,8 εκατ. ευρώ), η ΓΕΚ (300,528 εκατ. ευρώ) και η «Καρέλιας» (182,5 εκατ, ευρώ).
Οι εξαγωγικές επιχειρήσεις του Χ. Α. έχουν το πλεονέκτημα η ρευστότητά τους να στηρίζεται στη δραστηριότητα των θυγατρικών τους στο εξωτερικό. Χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι η «Μυτιληναίος» (140,649 εκατ. ευρώ) και η θυγατρική της Μέτκα (64,186 εκατ.), η Βιοχάλκο (129,968 εκατ.) και η θυγατρική της Σιδενόρ (48,107 εκατ.), ο όμιλος Folli Follie (122,6 εκατ.), οι δύο τσιμεντοβιομηχανίες ΑΓΕΤ Ηρακλής (100,2 εκατ.) και Τιτάνας (86,193 εκατ.), η S&B (47,78 εκατ.), η Σαράντης (46,3 εκατ.) και η Frigoglass (43,425 εκατ.), θυγατρική της Coca-Cola.
Επίσης, στη λίστα των 30 εισηγμένων με τα υψηλότερα ταμειακά διαθέσιμα περιλαμβάνονται οι δύο εταιρείες του ομίλου Βασιλάκη (Aegean Airlines με 167,3 εκατ. και Autohellas με 85,64 εκατ.), οι κατασκευαστικές εταιρείες Τέρνα Ενεργειακή (159,1 εκατ. ευρώ) και J&P Αβαξ (112,6 εκατ. ευρώ), ενώ από τον εμπορικό κλάδο υπάρχει η Jumbo με ταμειακά διαθέσιμα 161,9 εκατ.
Τα ταμειακά διαθέσιμα αποτελούν σήμερα το πιο πολύτιμο στοιχείο για μία εταιρεία, καθώς δείχνουν εάν μπορεί να αποπληρώνει τις υποχρεώσεις της σε σταθερή βάση, εάν πληρώνει τους προμηθευτές της για πρώτες ύλες, εάν διαθέτει κεφάλαια για να καλύψει πιθανές επισφάλειες ή έκτακτες ζημίες. Το σημαντικότερο όμως είναι ότι μια επαρκής εικόνα ταμειακών διαθεσίμων ενισχύει τη διαπραγματευτική ισχύ της εταιρείας απέναντι στις τράπεζες για αναπροσαρμογή του δανεισμού της.
Μείωση αποθεματικών
Και το χειρότερο είναι ότι φέτος το οπλοστάσιο των εταιρειών είναι αρκετά περιορισμένο, καθώς φαίνεται να έχουν εξαντλήσει τις περισσότερες από τις δυνατές επιλογές τους. Τα αποθέματα μειώθηκαν ήδη, οι απαιτήσεις «μαζεύτηκαν», το προσωπικό συρρικνώθηκε, οι δαπάνες περιορίστηκαν… Η μείωση που παρατηρείται στα ταμειακά διαθέσιμα των περισσότερων εισηγμένων οφείλεται κυρίως στην αποπληρωμή χρεών προκειμένου να μειωθούν κάποια ανεπιθύμητα spreads, καθώς οι ανάγκες κεφαλαίων κίνησης είναι μειωμένες, γεγονός το οποίο αποτυπώνεται και στις λειτουργικές ταμειακές ροές.
Οι παράγοντες της αγοράς και τα στελέχη των εισηγμένων δεν κρύβουν τον έντονο προβληματισμό τους για την πορεία της οικονομίας και τη φετινή χρονιά, αφού συμπληρώνονται τρία χρόνια ύφεσης και η ζήτηση διατηρείται σε πολύ χαμηλά επίπεδα. Πώς είναι δυνατόν, αναρωτιούνται, να τονωθεί το οικονομικό κλίμα όσο συνεχίζονται οι αναταράξεις στην αγορά ομολόγων, όταν η ελληνική οικονομία βυθίζεται καθημερινά και σχολιάζεται δυσμενώς από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τους διεθνείς επενδυτικούς οίκους και όσο υιοθετούνται και νέα σκληρά μέτρα από την κυβέρνηση; Αν πέρυσι το πρόβλημα βρισκόταν στο ότι οι τράπεζες είχαν κλείσει τη στρόφιγγα των δανείων, κατά το 2011 το πρόβλημα θα προέλθει από την ακόμη χαμηλότερη ζήτηση, η οποία μάλιστα θα βρει τις επιχειρήσεις χωρίς «λίπος», καταπονημένες από την τρίχρονη κρίση…