Επιστρέφουν και μάλιστα με δυναμικό τρόπο οι συμπληρωματικές συμβάσεις για έργα που δεν έχουν ολοκληρωθεί, παρά το ότι έχει δαπανηθεί το σύνολο του συμβατικού προϋπολογισμού τους. Οπως προκύπτει, σε υπέρμαχο της εν λόγω πρακτικής αναδεικνύεται το τελευταίο διάστημα η ΕΡΓΟΣΕ, η οποία προχώρησε πρόσφατα στην έγκριση συμπληρωματικής σύμβασης ύψους 44 εκατ. ευρώ για την ολοκλήρωση του έργου της Σήραγγας Καλλιδρόμου, το οποίο ξεκίνησε στα μέσα της προηγούμενης δεκαετίας και χρηματοδοτήθηκε, τόσο από το Β΄ όσο και από το Γ΄ ΚΠΣ και τα τελευταία χρόνια και από το ΕΣΠΑ. Υπενθυμίζεται ότι η ανάδοχος κοινοπραξία απαρτίζεται από τους ομίλους Ελλάκτωρ – J&P Αβαξ και ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ.
Οι εν λόγω εταιρείες ανέλαβαν την ολοκλήρωση του έργου το 2006, με ορίζοντα αποπεράτωσής του τα τέλη Μαρτίου του 2010, ενώ στη συνέχεια δόθηκε παράταση έως τις αρχές του 2011. Η αρχική σύμβαση είχε ανατεθεί το 1997 στην κοινοπραξία Κ. Ι. Σαραντόπουλος – Todini Costruzioni – Itinera Costruzioni και τερματίστηκε έπειτα από πέντε χρόνια, καθώς είχε εξαντληθεί ο προϋπολογισμός των 220 εκατ. ευρώ (75 δισ. δραχμές) μαζί με τις προσαυξήσεις, χωρίς να ολοκληρωθεί το έργο.
Η χρηματοδότηση
Φτάνοντας στο σήμερα, η χρηματοδότηση της συμπληρωματικής σύμβασης των 44 εκατ. ευρώ θα προκύψει στο σύνολό της από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων και θα αυξήσει κι άλλο το συνολικό κόστος του έργου, που πλέον εκτιμάται ότι θα ξεπεράσει τα 500 εκατ. ευρώ. Σύμφωνα με την εισήγηση του κ. Ιωάννη Πετρόπουλου, προέδρου και διευθύνοντος συμβούλου της ΕΡΓΟΣΕ, στο διοικητικό συμβούλιο της εταιρείας, η συμπληρωματική σύμβαση για τη Σήραγγα Καλλιδρόμου ήταν απαραίτητη προκειμένου να μην υπάρξουν άλλες καθυστερήσεις, που ήταν δεδομένες αν προέκυπτε επαναδημοπράτηση.
Πρόκειται για μια προσπάθεια να δικαιολογηθεί η παραβίαση της εγκυκλίου που έθεσε σε εφαρμογή ο πρώην υπουργός Υποδομών κ. Δημ. Ρέππας, βάσει της οποίας απαγορεύονται ρητά οι συμπληρωματικές συμβάσεις, ώστε να ενισχυθεί η διαφάνεια στα δημόσια έργα. Η εγκύκλιος αναφέρει ότι σε τέτοιες περιπτώσεις, οι αναθέτουσες αρχές θα πρέπει να προκρίνουν τη λύση της εκ νέου προκήρυξης του έργου για το τμήμα που δεν έχει ολοκληρωθεί με την αρχική εργολαβία. Ετσι, θα εξασφαλίζεται και χρηματοδότηση από κοινοτικά κονδύλια, καθώς οι κοινοτικές αρχές απαγορεύουν ρητά την πρακτική των συμπληρωματικών συμβάσεων, μια και επί της ουσίας πρόκειται για απευθείας αναθέσεις.
Την εγκύκλιο αυτή, μάλιστα, έχει επικαλεστεί πολλάκις στο πρόσφατο παρελθόν και ο ίδιος ο κ. Πετρόπουλος, σε ανάλογες περιπτώσεις αιτημάτων για συμπληρωματικές συμβάσεις που έχουν υποβάλει άλλες τεχνικές εταιρείες, απορρίπτοντάς τα συλλήβδην, ακόμα κι αν επρόκειτο για μικροποσά. Σύμφωνα με φορείς της αγοράς, η πρακτική αυτή της άνισης μεταχείρισης εγείρει τουλάχιστον ερωτήματα.
«Φάμπρικα»
Βέβαια, η «φάμπρικα» των συμπληρωματικών συμβάσεων αποτελεί μια δεδομένη παθογένεια του συστήματος παραγωγής δημοσίων έργων, που προκαλείται κυρίως από τη δημοπράτηση «ανώριμων» προς εκτέλεση έργων, δηλαδή χωρίς να έχουν γίνει οι απαιτούμενες μελέτες και απαλλοτριώσεις. Οι ελλείψεις στις μελέτες και οι καθυστερήσεις στις απαλλοτριώσεις θέτουν τα περισσότερα έργα εκτός χρονοδιαγράμματος, με αποτέλεσμα να μην αρκεί ούτε το περιθώριο του 9% που παρέχεται στους προϋπολογισμούς των έργων για τυχόν απρόοπτα. Το ζήτημα θα μπορούσε να αντιμετωπιστεί με το νέο νομοσχέδιο περί αναθέσεων, που αν και αποτέλεσε βασική προτεραιότητα του υπουργείου Υποδομών από τα τέλη του 2009, παραμένει κενό γράμμα μέχρι σήμερα.