Στον «βωμό» της μείωσης του λειτουργικού κόστους των ακτοπλοϊκών εταιρειών, στην εποχή του «ακριβού καυσίμου, της έλλειψης ρευστότητας και της μειωμένης διακίνησης επιβατών και οχημάτων», έπεσαν και οι υψηλές ταχύτητες των πλοίων.
Η συγκεκριμένη στρατηγική που έχει επιλεγεί από όλες τις ακτοπλοϊκές εταιρείες και έχει προκαλέσει αντιδράσεις στο επιβατικό κοινό επηρεάζει περισσότερο αυτές που διαθέτουν ταχύπλοα, τύπου high speed, με αποτέλεσμα να υπάρχουν σκέψεις πώλησής τους, καθώς κρίνονται οικονομικά ασύμφορα. Κύκλοι της ακτοπλοΐας ανέφεραν ότι οι μειώσεις των ταχυτήτων έγιναν «αναγκαστικά» για να εξοικονομηθούν χρήματα επειδή το κόστος των καυσίμων είναι υψηλό και στα ταχύπλοα αντιπροσωπεύει το 65% του ημερήσιου λειτουργικού κόστους τους.
Ειδικότερα αναφέρθηκε ότι από το 2009 έως και τον Ιούνιο του τρέχοντος έτους η τιμή των καυσίμων αυξήθηκε κατά 107%, οδηγώντας σε αδιέξοδο όσες εταιρείες διαθέτουν μεγάλο αριθμό ταχυπλόων στον στόλο τους. Το 2009, όπως αναφέρθηκε, ο τόνος του τύπου καυσίμου που χρησιμοποιούν τα συμβατικά σκάφη κόστιζε 294 ευρώ, ενώ ο τόνος του καυσίμου που χρησιμοποιούν τα ταχύπλοα κόστιζε 409 ευρώ. Τον Ιούνιο του τρέχοντος έτους η τιμή ανά τόνο για τα συμβατικά έχει φθάσει στα 598 ευρώ και για τα ταχύπλοα «απογειώθηκε» στα 796 ευρώ.
«Με τις υψηλές τιμές στα καύσιμα θα έπρεπε να αυξήσουμε τους ναύλους για να έχουμε κέρδη, αλλά κάτι τέτοιο θα κατέστρεφε την ακτοπλοΐα διότι ο κόσμος δεν έχει χρήματα και τούτο φαίνεται από τη μειωμένη κίνηση κατά 18% φέτος και κατά 16% πέρυσι σε σχέση με το 2010», ανέφεραν κύκλοι του Συνδέσμου Επιχειρήσεων Επιβατηγού Ναυτιλίας (ΣΕΕΝ). Σύμφωνα με τους ίδιους κύκλους, η λύση των χαμηλών ταχυτήτων είναι μια επιλογή, αλλά η όποια οικονομία δεν υπερβαίνει το 7% – 8% του συνολικού κόστους. Κατά τους εκπροσώπους των ακτοπλοϊκών εταιρειών, σε μεγάλο βαθμό θα μπορούσε να αντιμετωπισθεί το πρόβλημα του κόστους με τη λήψη μέτρων προκειμένου να γίνουν περισσότερο ευέλικτες οι διαδικασίες καθορισμού των δρομολογίων και των οργανικών συνθέσεων.
Μείωση εργατικού κόστους
Οι εκπρόσωποι των ακτοπλοϊκών εταιρειών εκτιμούν ότι εάν το αρμόδιο υπουργείο προχωρήσει σε κατάργηση της 10μηνης υποχρεωτικής δρομολόγησης με παράλληλη ευελιξία στο θέμα της επάνδρωσης των πλοίων, μπορεί «να υπάρξει σωτηρία». Δηλαδή, τη θερινή περίοδο να υπάρχει άλλος αριθμός επάνδρωσης του πλοίου και τη χειμερινή περίοδο, που η κίνηση είναι πολύ χαμηλή, να αλλάζει η επάνδρωση και να βρίσκεται στο μίνιμουμ επίπεδο που προβλέπουν οι διεθνείς κανονισμοί ασφάλειας ναυσιπλοΐας.
Επίσης, θεωρούν ότι εάν το δρομολόγιο «χρεώνεται» στην εταιρεία και όχι στο πλοίο, όπως γίνεται σήμερα, τότε υπάρχει η ευελιξία την περίοδο που δεν υπάρχει κίνηση να εκτελεί τη γραμμή μικρότερο πλοίο με λιγότερη οργανική σύνθεση και χαμηλότερο κόστος καυσίμων, συμβάλλοντας στην οικονομία κλίμακος που θέλουν να πετύχουν οι εταιρείες. Το επιχείρημα αυτό ενισχύει και πρόσφατη μελέτη του Ναυτικού Επιμελητηρίου, στην οποία, μεταξύ άλλων, αναφέρεται ότι εάν καταργηθεί η δεκάμηνη υποχρεωτική δρομολόγηση των πλοίων, τότε ένα ταχύπλοο θα μπορούσε να μειώσει το εργασιακό κόστος του κατά 52,5%, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό στα συμβατικά θα μειωνόταν κατά 34,5%. «Εάν το υπουργείο Ναυτιλίας δεν συμβάλει στην αλλαγή του θεσμικού πλαισίου, τότε φοβόμαστε ότι το μόνο που θα κάνουμε θα είναι να καθόμαστε και να παρακολουθούμε το τέλος μας», ανέφερε εκπρόσωπος γνωστής ακτοπλοϊκής εταιρείας και συμπλήρωσε: «Αλλος δρόμος δεν υπάρχει. Ή αλλάζουμε και γινόμαστε πιο ευέλικτοι σε δρομολόγια και επανδρώσεις ή εμείς χανόμαστε και η ακτοπλοΐα μένει χωρίς σκάφη από το φθινόπωρο».
Επίσης, οι ακτοπλόοι θεωρούν ότι η μείωση του ΦΠΑ θα συμβάλει σημαντικά στη ρευστότητα των εταιρειών, αλλά και θα μειώσει το κόστος του εισιτηρίου. Σήμερα ο ΦΠΑ στον ναύλο του επιβάτη είναι 13% και για τα οχήματα 23%, ενώ οι ακτοπλόοι ζητούν να μειωθεί στο 6,5%. Ακόμη υποστηρίζουν ότι εάν καταργηθούν τα μη ανταποδοτικά τέλη υπέρ τρίτων που εντάσσονται στον ναύλο, όπως επίναυλος 3% και λιμενικά τέλη 5% και μειωθεί και ο ΦΠΑ στο 6,5%, τότε σε αρκετές γραμμές μπορεί να υπάρξουν ακόμη και μειώσεις ναύλων.
Επανασχεδιασμός για άγονες γραμμές
Ο επανασχεδιασμός των δρομολογίων προς τις «άγονες» γραμμές, υποστήριξαν ακτοπλόοι, θα μπορούσε να συμβάλει σημαντικά στην εξοικονόμηση πόρων για το κράτος και στην καλύτερη εξυπηρέτηση των μικρών νησιών του Αιγαίου. Σημείωσαν ότι μικρά νησιά «θα μπορούσαν να καλυφθούν από κάποια μεγάλη εταιρεία, που έχει πλοίο της σε κοντινά νησιά, ίσως με ένα πολύ μικρό τίμημα που να καλύπτει απλά τα καύσιμα και όχι να πληρώνονται χιλιάδες ευρώ σε επιδοτήσεις εταιρειών για να κάνουν δρομολόγια, όταν μπορούν να τα κάνουν, μεταφέροντας ελάχιστους επιβάτες».
Σήμερα, το κράτος οφείλει περί τα 18 εκατ. στις εταιρείες από δρομολόγια προς νησιά της «άγονης» γραμμής με αποτέλεσμα ορισμένες εταιρείες να βρίσκονται στο «κόκκινο», αδύναμες να καλύψουν βασικές λειτουργικές ανάγκες τους. Το πρόβλημα θα μπορούσε να γίνει σοβαρότερο εάν εξαιτίας της έλλειψης ρευστότητας κάποιες εταιρείες αδυνατούσαν να προμηθευθούν καύσιμα και να εκτελέσουν προγραμματισμένα δρομολόγιά τους εν μέσω θέρους. Κύκλοι του ΣΕΕΝ υποστηρίζουν ότι το διάστημα Ιουλίου -Αυγούστου οι εταιρείες θα επιδιώξουν να καλύψουν τις απώλειες των προηγούμενων μηνών, κατά τους οποίους η μείωση, κατά μέσο όρο, στη διακίνηση επιβατών ήταν 15%, ενώ στα οχήματα έφθασε στο 25%. Ωστόσο, η επιβίωσή τους κρέμεται από μια κλωστή, καθώς σε περίπτωση που δεν μπορέσουν να πληρώσουν για τα καύσιμα και χάσουν κάποιο δρομολόγιο, τότε…«απλά τέλος». Για να μη συμβεί κάτι τέτοιο, θα πρέπει η πολιτεία να επιταχύνει τις επιδοτήσεις.