Η ισχνή καταναλωτική δαπάνη, τα μέτρα λιτότητας που συρρικνώνουν ολοένα και περισσότερο το εισόδημα, η σχεδόν ανύπαρκτη προσπάθεια καταπολέμησης της γραφειοκρατίας και διαμόρφωσης ενός φιλικού προς τις επιχειρήσεις φορολογικού συστήματος, όπως και οι ανεξόφλητες οφειλές του Δημοσίου προς τις εταιρείες, ελληνικές και ξένες, διαμορφώνουν ένα εχθρικό περιβάλλον για την παραμονή των ξένων εταιρειών στην Ελλάδα. Υπό τις συνθήκες αυτές, αρκετές εταιρείες από το εμπόριο, τις ασφαλίσεις, τη φαρμακοβιομηχανία, και όχι μόνο, εγκαταλείπουν τη χώρα, ενώ πληθαίνουν οι εκτιμήσεις πως η τάση αυτή θα ενταθεί μέσα στους επόμενους μήνες.
Ηδη από την ώρα που ξέσπασε η κρίση, οι αποχωρήσεις που έχουν σημειωθεί, κάθε άλλο παρά απαρατήρητες είναι. Επιχειρώντας κανείς μια πρώτη καταγραφή, καταλήγει στις εξής:
Ασφάλιση πιστώσεων
Χωρίς το «μαξιλάρι προστασίας» που της προσέφεραν από το 2000 και κυρίως από το 2004 οι εξειδικευμένες ασφαλιστικές εταιρείες μένει η χονδρική αγορά ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών συσκευών, αλλά και το λιανεμπόριο γενικότερα. Και τούτο γιατί πρόσφατα αποχώρησε από την ελληνική αγορά η γαλλική εταιρεία ασφάλισης πιστώσεων Coface, θυγατρική της επενδυτικής τράπεζας Natixis, η οποία ανακοίνωσε ότι σταματά τις εγγραφές νέων ασφαλιστικών συμβολαίων για εξαγωγές προς την Ελλάδα, καθώς δυσκολεύεται ολοένα και περισσότερο να ανακτήσει τις πληρωμές από Ελληνες εισαγωγείς. Την ίδια ημέρα και η θυγατρική της Credit Agricole, Euler Hermes, η μεγαλύτερη εταιρεία ασφάλισης εμπορίου στον κόσμο, ανακοίνωσε ότι διακόπτει την κάλυψη για τα φορτία που εισάγονται στην Ελλάδα, φοβούμενη την έξοδο της χώρας από το ευρώ.
Ηλεκτρικές συσκευές
Η Saturn είναι ο τελευταίος ξένος παίκτης που αποχώρησε από την εγχώρια αγορά ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών συσκευών. Είχαν προηγηθεί η ElectroWorld και η γαλλική Fnac, η μεγαλύτερη αλυσίδα πολυκαταστημάτων τεχνολογικών και πολιτιστικών ειδών στην Ευρώπη. Επίσης, προ ημερών άλλη μία ξένη εταιρεία, η Univel, αποφάσισε να φύγει από την Ελλάδα. Η Univel κατασκεύαζε στην Ελλάδα ηλεκτρονικά συστήματα ασφαλείας και προϊόντων υψηλής τεχνολογίας. Ανακοίνωσε την απομάκρυνσή της από την Ελλάδα και τη μεταφορά της γραμμής παραγωγής της στη Ρουμανία.
Φαρμακευτικές
Μελέτες για το μέγεθος του κόστους σε περίπτωση απολύσεων και αποζημιώσεων κάνουν ορισμένες από τις ξένες φαρμακευτικές εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα και θέλουν να κλείσουν τα γραφεία τους εδώ. Αλλες έχουν περιορίσει την εμπορική τους δραστηριότητα και διαθέτουν τα φάρμακά τους μέχρις εξαντλήσεως των αποθεμάτων τους. Η Bristol Myers Squibb προχώρησε στην απόλυση 55 εργαζομένων, οι οποίοι στην πλειονότητά τους ήταν ιατρικοί επισκέπτες. Ο λόγος των απολύσεων ήταν η απόφασή της να μη διαθέσει τελικά στην Ελλάδα ένα νέο φάρμακο, το οποίο εδώ και σχεδόν δύο χρόνια δεν μπορεί να κυκλοφορήσει στη χώρα, γιατί δεν έχει εκδοθεί δελτίο τιμών για νέα φάρμακα. Φρένο στις εξαγωγές της προς την Ελλάδα και λουκέτο στην εδώ θυγατρική της ανακοίνωσε η γερμανική φαρμακευτική εταιρεία Biotest. Η εταιρεία ανακοίνωσε ότι θα σταματήσει τις εξαγωγές προς την Ελλάδα τον Ιούλιο, λόγω των απλήρωτων λογαριασμών που έχουν συσσωρευθεί. Από την άλλη πλευρά, σε περίπτωση περαιτέρω επιδείνωσης της ελληνικής οικονομίας οι φαρμακευτικές GlaxoSmithKline και Roche αλλά και άλλες ετοιμάζουν «πυροσβεστικό» σχέδιο προκειμένου να φτάνουν στην Ελλάδα τα πιο αναγκαία φάρμακα, αντί να διακόψουν πλήρως την προμήθεια της χώρας με βασικά φάρμακα.
Φεύγουν και οι γιατροί
Δεν είναι μόνο οι ξένες επιχειρήσεις, που ως νομικά πρόσωπα, εγκαταλείπουν τη χώρα. Την ίδια πορεία ακολουθούν και φυσικά πρόσωπα, και μάλιστα καταξιωμένοι γιατροί, ηλικίας 40–55 ετών, που αναζητούν καλύτερες συνθήκες εργασίας στο εξωτερικό.
Από τα στοιχεία του μεγαλύτερου ιατρικού συλλόγου της χώρας, του Ιατρικού Συλλόγου Αθηνών (ΙΣΑ), μέσω του οποίου διεκπεραιώνεται η σχετική διαδικασία της «φυγής» των γιατρών στο εξωτερικό, προκύπτει ότι την τελευταία τριετία ο αριθμός των γιατρών που φεύγουν από τη χώρα μας έχει υπερδιπλασιαστεί.
Συγκεκριμένα, το 2007 το αναγκαίο πιστοποιητικό ζήτησαν 702 γιατροί, το 2008 στην ίδια διαδικασία προχώρησαν 808 γιατροί, το 2009 έφτασαν τους 749, το 2010 εκτοξεύθηκαν στους 1.047, το 2011 μετανάστευσαν προς την Ευρώπη και τις ΗΠΑ 1.483 γιατροί, ενώ μέσα στο πρώτο τρίμηνο του 2012 έχουν φύγει άλλοι 581 επιστήμονες.
Και όλα δείχνουν ότι αυτή η «ουρά» θα έχει και συνέχεια και μάλιστα μεγάλη, καθώς με την ύφεση να «τρέχει» με ρυθμούς της τάξης του 7%, τίποτα δεν δείχνει πως αυτή η κατάσταση θα βελτιωθεί σύντομα. Αντιθέτως, όλες οι ενδείξεις συνηγορούν υπέρ της… απρόσκοπτης συνέχειάς της, που θα έχει άγνωστο τέλος.