Υπό τη μορφή Εταιρείας Επενδύσεων Μεταβλητού Κεφαλαίου (SICAV), με καταστατική έδρα στο Λουξεμβούργο και με διοίκηση η οποία θα τοποθετείται από τη συνέλευση των μετόχων-επενδυτών και όχι από την ελληνική κυβέρνηση, αναμένεται να λειτουργήσει το Ελληνικό Επενδυτικό Ταμείο που προωθεί το υπουργείο Ανάπτυξης.
Τα στελέχη που έχουν αναλάβει την προεργασία για τη σύσταση του ταμείου αποδίδουν ιδιαίτερη σημασία στη λειτουργία του βάσει ιδιωτικοοικονομικών κριτηρίων, καθώς θεωρείται εξαιρετικά κρίσιμο το να κερδίσει γρήγορα ο νέος θεσμός την εμπιστοσύνη των ιδιωτών επενδυτών. Αυτό, πάντως, που μέχρι στιγμής δεν φαίνεται να κερδίζει η ιδέα, είναι η συμπαράσταση από θεσμικούς παράγοντες εκτός Ελλάδος, οι οποίοι θεωρούν ότι θα περιοριστεί η παρέμβασή τους στα οικονομικά πράγματα της χώρας.
Θολό παραμένει το τοπίο σχετικά με την, αρχική τουλάχιστον, χρηματοδότηση του επενδυτικού ταμείου, καθώς ούτε το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων ούτε το ΕΣΠΑ θεωρούνται οι κατάλληλες πηγές. Το ΠΔΕ βρίσκεται ήδη στα όριά του, με τους πόρους να περικόπτονται συνεχώς από το 2010 κι έπειτα. Λίγοι είναι επίσης οι διαθέσιμοι πόροι του ΕΣΠΑ, με τη γραφειοκρατία αλλά και τους περιορισμούς που συνοδεύουν τη διαχείριση των κοινοτικών κονδυλίων να αποτελούν ένα επιπλέον μειονέκτημα.
Σύμφωνα, πάντως, με καλά πληροφορημένες πηγές, τα χρήματα για την αρχική χρηματοδότηση του ταμείου, η οποία προτείνεται στα 500 εκατ. ευρώ, υπάρχουν και πρόκειται μάλιστα για χρήματα που θα προέλθουν από τον δημόσιο και όχι από τον ιδιωτικό τομέα.
Τα βασικά χαρακτηριστικά λειτουργίας του Ελληνικού Επενδυτικού Ταμείου, σύμφωνα με όσα αναφέρονται στην έκθεση της ειδικής επιτροπής που συστάθηκε γι’ αυτόν ακριβώς το λόγο και ολοκλήρωσε το πόρισμά της τον περασμένο Οκτώβριο, θα πρέπει να είναι τα ακόλουθα:
– Το νέο ταμείο θα λειτουργεί με βάσει το δίκαιο του Λουξεμβούργου και η έδρα του θα είναι στο Λουξεμβούργο ή σε άλλη χώρα της Ε.Ε., αλλά σε κάθε περίπτωση εκτός Ελλάδος.
– Ολοι οι επενδυτές θα εκπροσωπούνται στη συνέλευση των μετόχων, αλλά κανείς δεν θα έχει δικαίωμα βέτο, ακόμη και εάν ένας μέτοχος εκπροσωπεί πάνω από το 25%.
– Το διοικητικό συμβούλιο του ταμείου θα αποτελείται από δέκα μέλη το πολύ και θα τοποθετείται από τη συνέλευση των μετόχων και όχι από την ελληνική κυβέρνηση. Βεβαίως, από τη στιγμή που το ελληνικό κράτος θα συμμετέχει ως μέτοχος στο ταμείο, θα μπορεί να έχει λόγο στη σύνθεση της διοίκησης.
– Το διοικητικό συμβούλιο θα διορίζει και θα εποπτεύει τους διευθυντές του ταμείου, οι οποίοι μπορεί να είναι μεμονωμένα άτομα ή εξωτερική εταιρεία συμβούλων ή μια εξειδικευμένη ομάδα μάνατζερ.
Προς διερεύνηση, εξάλλου, είναι το εάν το ταμείο θα έχει μόνο επενδυτικό χαρακτήρα, υπό την έννοια της επένδυσης της συμμετοχής, ή θα δανειοδοτεί απευθείας υποψήφιους επενδυτές. Σε κάθε περίπτωση, στην έκθεση της ειδικής επιτροπής τονίζεται ότι θα πρέπει να εφαρμόζεται η αρχή της επικουρικότητας, δηλαδή όπου απαιτείται το επενδυτικό ταμείο να συνεργάζεται με τους παράγοντες της χρηματαγοράς. Δεν αποκλείεται, επίσης, να αποφασιστεί το ταμείο να έχει τη δυνατότητα απευθείας χρηματοδότησης μεγάλων επενδύσεων.
Πού θα στραφεί
Στόχευση σε συγκεκριμένους τομείς και όχι γενικά και αόριστα σε επενδύσεις παντός είδους και η ενίσχυση αυτών μέσα από συγκεκριμένα χρηματοδοτικά εργαλεία θα επιχειρηθούν από το Ελληνικό Επενδυτικό Ταμείο.
Τα παραπάνω και συνολικότερα οι επιπτώσεις στην ελληνική οικονομία από τη λειτουργία του επενδυτικού ταμείου στην ελληνική οικονομία αποτελούν το αντικείμενο της μελέτης, την οποία διενεργεί διεθνής συμβουλευτικός οίκος για λογαριασμό της ελληνικής κυβέρνησης. Η μελέτη δεν επιβαρύνει καθόλου τον κρατικό προϋπολογισμό, καθώς χρηματοδοτείται από το Ιδρυμα Ωνάση και αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί έως το τέλος Ιανουαρίου. Κάποιοι από τους τομείς, πάντως, στους οποίους εκτιμάται ότι θα μπορούσε να επικεντρωθεί είναι αυτοί που έχουν αναδειχθεί ήδη από πρόσφατες μελέτες, όπως ο αγροτοδιατροφικός τομέας, η διαχείριση απορριμμάτων, ο τουρισμός, η φαρμακοβιομηχανία, οι τεχνολογίες πληροφορικής και επικοινωνιών. Στους σχεδιασμούς για το ταμείο προβλέπεται ότι αυτό θα πρέπει να μπορεί να χρησιμοποιεί ποικιλία χρηματοδοτικών εργαλείων, όπως συμμετοχές, εγγυήσεις, μόχλευση, υβριδικούς τίτλους κ.ά.