Τη δυνατότητα να διεκδικούν αποζημιώσεις για ζημία ή ακόμη και διαφυγόντα κέρδη που υπέστησαν από τη δράση καρτέλ θα έχουν επιχειρήσεις και καταναλωτές βάσει πρότασης κοινοτικής οδηγίας η οποία δεν αποκλείεται να θεσμοθετηθεί κατά τη διάρκεια της ελληνικής προεδρίας. Μάλιστα, η οδηγία αυτή αποτελεί και μία από τις βασικές προτεραιότητες του υπουργείου Ανάπτυξης στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων για τα θέματα ανταγωνισμού. Πάντως, «γκρίζα ζώνη» παραμένει ακόμη το θέμα των συλλογικών αγωγών, το οποίο δεν έχει συμπεριληφθεί στο κείμενο της οδηγίας και που αποτέλεσε ένα από τα βασικά σημεία αντιπαράθεσης της πολυετούς διαπραγμάτευσης. Η πρόταση οδηγίας, ύστερα από οχτώ χρόνια διαπραγματεύσεων, υιοθετήθηκε από το Κολέγιο των Επιτρόπων τον περασμένο Ιούνιο, συζητήθηκε στο Συμβούλιο Υπουργών τον Δεκέμβριο, ενώ η πρώτη ανάγνωση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχει προγραμματισθεί για τις 27 Ιανουαρίου 2014. Απαραίτητη προϋπόθεση για να προσφύγει κάποιος στα πολιτικά δικαστήρια για τη διεκδίκηση αποζημιώσεων είναι, βάσει της προωθούμενης οδηγίας, να έχει προηγηθεί καταδικαστική απόφαση από τις εθνικές αρχές ανταγωνισμού για την ύπαρξη καρτέλ (εναρμονισμένων πρακτικών) ή για κατάχρηση δεσπόζουσας θέσης. Αυτό, βεβαίως εκτός από προϋπόθεση αποτελεί και πλεονέκτημα για αυτόν που προσφεύγει στο δικαστήριο, καθώς δεν θα χρειάζεται να αποδειχθεί ξανά η υπαιτιότητα των επιχειρήσεων που προχώρησαν σε αντιανταγωνιστικές πρακτικές και θεωρεί ότι τον ζημίωσαν. Πέρα από την τομή στο κοινοτικό δίκαιο για τη διεκδίκηση αποζημιώσεων που εισάγει αυτή καθαυτή η οδηγία, τα άλλα βασικά στοιχεία της είναι τα ακόλουθα:
1. Διευκόλυνση πρόσβαση του ενάγοντος στα αποδεικτικά μέσα, τα οποία συνήθως είναι στην κατοχή του εναγόμενου ή τρίτων.
2. Προβλέπονται προθεσμίες παραγραφής. Δηλαδή τα θύματα παραβιάσεων της νομοθεσίας ανταγωνισμού να έχουν δυνατότητα να προσφύγουν στη δικαιοσύνη για να ζητήσουν αποζημίωση εντός 3-5 ετών. Το χρονικό όριο αποτελεί ακόμη στοιχείο διαπραγμάτευσης, καθώς στο κείμενο του Ιουνίου είχε προταθεί ελάχιστο όριο η πενταετία, ενώ στο κείμενο του Δεκεμβρίου ορίζεται η τριετία.
3. Οι επιχειρήσεις οι οποίες παραβίασαν τη νομοθεσία περί ανταγωνισμού μέσω κοινής συμπεριφοράς (συμμετείχαν σε καρτέλ) ευθύνονται εις ολόκληρον για τη ζημία που προκλήθηκε και ο ζημιωθείς μπορεί να απαιτήσει πλήρη αποζημίωση από οποιαδήποτε από αυτές.
4. Προβλέπεται και εξωδικαστική διευθέτηση μεταξύ των δύο πλευρών.
Η οδηγία θα συνοδεύεται από παράρτημα με κατευθυντήριες γραμμές έτσι ώστε τα δικαστήρια να μπορούν με αντικειμενικό τρόπο να ποσοτικοποιούν τη ζημία που έχει υποστεί μια επιχείρηση ή καταναλωτής. Η δυνατότητα συλλογικών αξιώσεων, για παράδειγμα από ενώσεις καταναλωτών, δεν περιλαμβάνεται -για την ώρα- στην οδηγία, παρά το γεγονός ότι υπήρξε και σχετική γνωμοδότηση από την Επιτροπή Εσωτερικής Αγοράς και Προστασίας των Καταναλωτών του Ευρωκοινοβουλίου. Οι τελευταίες πληροφορίες αναφέρουν ότι διάταξη περί συλλογικών αγωγών ίσως εισαχθεί σε δεύτερη φάση στην οδηγία ή θα λάβει απλώς τη μορφή σύστασης προς τα κράτη-μέλη.
Από τη στιγμή που θα εγκριθεί η κοινοτική οδηγία, θα υπάρχει περιθώριο δύο ετών για την ενσωμάτωση στο εθνικό δίκαιο των κρατών-μελών. Στο παρελθόν, πάντως, ο πρώην γ.γ. Καταναλωτή κ. Δ. Σπυράκος είχε ετοιμάσει σχετικό νομοσχέδιο, το οποίο, όμως, δεν έφτασε ποτέ στη Βουλή.