Η δημιουργία «ζωτικού χώρου» λόγω της αποδυνάμωσης μέχρι πρότινος κραταιών εταιρειών του κατασκευαστικού κλάδου και η επικείμενη αλλαγή του θεσμικού πλαισίου, προβάλλουν ως δύο από τους λόγους για τους οποίους ο όμιλος Μυτιληναίου, πραγματοποιεί εσχάτως στρατηγική στροφή στο εγχώριο κατασκευαστικό «γίγνεσθαι». Η εταιρεία ανέλαβε πρόσφατα το πρώτο δημόσιο οδικό έργο, την εργολαβία «σκούπα» του άξονα Ακτιο-Αμβρακία, ύψους 150 εκατ. ευρώ και διεκδικεί πλειάδα έργων, οδικά, κτιριακά, ακόμα και λιμενικά, όπως η επέκταση της Προβλήτας Στ του ΟΛΘ.
Ωστόσο, ανεξάρτητα από τις εξελίξεις σε επιχειρηματικό επίπεδο, που ευνοούν τη δυναμικότερη δραστηριοποίηση νέων εταιρειών, ο βασικότερος λόγος για τον οποίο ο όμιλος Μυτιληναίου επιδιώκει να ενισχύσει την παρουσία του στα μεγάλα έργα της χώρας, είναι η επικείμενη αλλαγή του θεσμικού πλαισίου. Μάλιστα, στελέχη του ομίλου δεν διστάζουν να σημειώσουν ότι από αυτόν ακριβώς τον εκσυγχρονισμό του θεσμικού πλαισίου, θα εξαρτηθεί και η πορεία της εταιρείας στον κλάδο.
Αφήνοντας σαφείς αιχμές στον υφιστάμενο νόμο για τις δημόσιες συμβάσεις (4412/2016), τονίζουν ότι «πρέπει να αλλάξουν οι όροι του παιχνιδιού», προσθέτοντας ότι η πρόσφατη είσοδος ξένων επενδυτών σε μεγάλες εταιρείες του κλάδου θα λειτουργήσει θετικά προς την κατεύθυνση αυτή, καθώς θα αποτελέσει έναν ακόμα μοχλό πίεσης για τον εκσυγχρονισμό του θεσμικού πλαισίου και την προσαρμογή του στα ευρωπαϊκά δεδομένα. Βασικοί λόγοι για τους οποίους ο όμιλος Μυτιληναίου είχε μέχρι σήμερα ισχνή παρουσία στα δημόσια έργα υποδομής ήταν οι υπερβολικές εκπτώσεις και ο εν γένει τρόπος λειτουργίας του διαγωνιστικού πλαισίου.
Το σχέδιο νόμου που έχει τεθεί προς δημόσια διαβούλευση από το υπ. Υποδομών, προβλέπει αιτιολόγηση της έκπτωσης από τον μειοδότη, εφόσον παρουσιάζει απόκλιση μεγαλύτερη από 10% του μέσου όρου των υπολοίπων προσφορών. Επίσης, επιχειρείται η μείωση του περιθωρίου προσφυγών από τους συμμετέχοντες, ώστε να επιταχυνθεί η διαδικασία ανάθεσης των έργων. Από τη «Μυτιληναίος» ασκείται κριτική σε αυτήν ακριβώς τη «βιομηχανία προσφυγών», σημειώνοντας ότι ο υφιστάμενος νόμος επιτρέπει την προσφυγή σε διάφορα στάδια της όλης διαδικασίας με ένα ποσό της τάξεως των 15.000 ευρώ, ανεξάρτητα από τον προϋπολογισμό του έργου. Ετσι, π.χ. ένας διαγωνισμός, όπως η νέα Γραμμή 4 του μετρό της Αθήνας, κόστους 1,8 δισ. ευρώ (πλέον ΦΠΑ), έφτασε να απαιτήσει τρία και πλέον χρόνια, έως ότου τελεσφορήσει.
Πάντως, τα παραδοσιακά δημόσια έργα δύσκολα θα αποτελέσουν βασικό τομέα δραστηριότητας για τον όμιλο Μυτιληναίου, καθώς στόχος είναι κυρίως η διεκδίκηση όλων των νέων έργων μέσω συμβάσεων ΣΔΙΤ, καθώς κρίνεται ότι ταιριάζουν πολύ περισσότερο στα θέλω της εισηγμένης (π.χ. μηδενική προκαταβολή, πληρωμή με βάση το εκτελεσθέν έργο, μακροχρόνια απόδοση κ.τ.λ.). Μέσω ΣΔΙΤ δημοπρατούνται σήμερα έργα αξίας άνω των 2,5 δισ. ευρώ, από κτίρια πανεπιστημίων και οδικοί άξονες, όπως τμήμα του ΒΟΑΚ, μέχρι το φράγμα Χαβρία στην Χαλκιδική.
Επίσης, ο όμιλος Μυτιληναίου φιλοδοξεί να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στα έργα διαχείρισης απορριμμάτων, τα οποία θα δημοπρατηθούν τους επόμενους μήνες σε όλη την χώρα, ενώ θα διεκδικήσει και τα μεγάλα έργα απορριμμάτων της Αττικής, που πριν λίγες μέρες έλαβαν την έγκριση της διυπουργικής επιτροπής, επίσης μέσω ΣΔΙΤ, συνολικού ύψους 640 εκατ. ευρώ. Στο στόχαστρο της εταιρείας βρίσκονται έργα διαχείρισης τόσο στερεών όσο και υγρών αποβλήτων.
Υπενθυμίζεται ότι ο όμιλος Μυτιληναίου αποτελεί έναν από τους 10 κορυφαίους παγκοσμίως στην κατασκευή ενεργειακών έργων πάσης φύσεως, από εργοστάσια παραγωγής ενέργειας με χρήση φυσικού αερίου και μονάδες παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος, μέχρι φωτοβολταϊκά πάρκα. Μάλιστα, τα τελευταία χρόνια προχωρά και στην προετοιμασία, ανάπτυξη και πώληση έτοιμων ενεργειακών έργων, όπως φωτοβολταϊκά πάρκα. Ενα τέτοιο παράδειγμα αφορά την πώληση ενός πάρκου φωτοβολταϊκών στον όμιλο της Motor Oil αντί ποσού 45,7 εκατ. ευρώ, νωρίτερα εντός του 2020.
Στόχος, να διπλασιαστεί το ανεκτέλεστο υπόλοιπο του 1 δισ. εντός του 2021
Στελέχη του ομίλου σημειώνουν στην «Κ» ότι πριν από λίγα χρόνια, κι ενώ η «Μυτιληναίος» είχε αναπτύξει μεγάλη παρουσία σε έργα, κυρίως ενέργειας, εκτός Ελλάδος, αποφασίστηκε, παράλληλα με τις αγορές του εξωτερικού, να γίνει στροφή και προς την εγχώρια αγορά, κυρίως σε έργα βιώσιμης ανάπτυξης, όπως π.χ. η παραγωγή ενέργειας από διαχείριση απορριμμάτων, αλλά και τα έργα υποδομών και πολιτικού μηχανικού. Η ανάκαμψη της ελληνικής κατασκευαστικής αγοράς, μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης, του ΕΣΠΑ και άλλων χρηματοδοτικών εργαλείων, αποτελεί μια σημαντική εξέλιξη, που αναμένεται να προσφέρει σημαντικό αντικείμενο στις εταιρείες του κλάδου για τα επόμενα 5-8 χρόνια, με δεδομένο ότι έχουν καθυστερήσει πολλά έργα. Ωστόσο, πηγές της εταιρείας σπεύδουν να προσθέσουν ότι, στρατηγικά, ο όμιλος Μυτιληναίου δεν μπορεί να βασιστεί αποκλειστικά στα έργα εντός Ελλάδος, κάτι που σημαίνει ότι η παρουσία του στο εξωτερικό θα συνεχίσει να αποτελεί κεντρική επιλογή του ομίλου.
Ακόμη ένας λόγος για τον οποίο η περαιτέρω ενδυνάμωση του κατασκευαστικού τομέα της «Μυτιληναίος» αποτελεί μονόδρομο, τόσο εντός όσο κι εκτός Ελλάδας, είναι οι σημαντικές συνέργειες που δημιουργούνται με άλλους τομείς δραστηριότητας εντός του ομίλου. Η παρουσία σε πλειάδα χωρών του εξωτερικού, ιδίως στον τομέα των φωτοβολταϊκών συστημάτων και γενικότερα έργων ΑΠΕ, προσφέρει μια πολύ άμεση αντίληψη των συνθηκών που επικρατούν σε μια ξένη αγορά. Οταν ένας κλάδος ήδη επιχειρεί σε μια χώρα, μπορεί να αναγνωρίσει επιχειρηματικές ευκαιρίες και για άλλους τομείς του ομίλου, όπως π.χ. τις κατασκευές. Αυτό συνέβη κατά κόρον τα προηγούμενα χρόνια σε σειρά χωρών του εξωτερικού, δημιουργώντας μια ιδιαιτέρως χρήσιμη «μαγιά» εμπειρίας, που αξιοποιείται σήμερα και στην ελληνική αγορά.
Παράλληλα, βέβαια, ο όμιλος συνεχίζει να μελετά την εκτέλεση έργων ενέργειας και σε άλλες αγορές, κοντά στην Ελλάδα, όπως π.χ. στα Βαλκάνια ή στη βόρεια Αφρική, έχοντας ήδη κατορθώσει να διεισδύσει με επιτυχία σε ώριμες αγορές χωρών της Βόρειας και Δυτικής Ευρώπης. Ηδη, πάντως, ο τομέας των κατασκευών του ομίλου έχει εξασφαλίσει ένα σημαντικό ανεκτέλεστο υπόλοιπο της τάξεως του 1 δισ. ευρώ. Στόχος είναι η προσθήκη επιπλέον 1 δισ. ευρώ έργων κατά τη διάρκεια του 2021. Ανάλογα με το μέγεθος και τη φύση του εκάστοτε έργου, υπάρχει η απαιτούμενη υποδομή σε προσωπικό και μηχανήματα για την υλοποίηση μεγάλων συμβάσεων. Ωστόσο, σύμφωνα με πληροφορίες, αν η εταιρεία κληθεί να υλοποιήσει πάνω από πέντε – έξι συμβάσεις έργων ταυτόχρονα, τότε είναι προφανές ότι θα επιδιωχθεί συνεργασία με υπεργολάβους.