• Ως εισόδημα από μισθωτή εργασία φορολογούνται οι παροχές σε είδος που λαμβάνουν οι εργαζόμενοι, εταίροι ή μέτοχοι επιχειρήσεων, καθώς επίσης και στενοί συγγενείς τους. Η αξία των παροχών αυτών προσαυξάνει, κατά κανόνα, το εισόδημα των παραπάνω προσώπων και υπόκειται σε φόρο με βάση την κλίμακα για τη μισθωτή εργασία (9%-44%), πλέον της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης. Κατά τον γενικό κανόνα, η αξία αυτή είναι φορολογητέα κατά το μέρος που υπερβαίνει το ποσό των 300 ευρώ ανά φορολογικό έτος, ωστόσο ορισμένες παροχές που συναντώνται πολύ συχνά στην πρακτική των επιχειρήσεων φορολογούνται ανεξάρτητα από το παραπάνω κατώτατο όριο (εταιρικά αυτοκίνητα, κατοικία, δάνεια).
• Προκαταβολές μισθών και δάνεια: σε περίπτωση χορήγησης δανείου από τον εργοδότη προς τον εργαζόμενο, δεν θα προκύπτει φόρος εισοδήματος εφόσον ο εργαζόμενος καταβάλλει το μέσο επιτόκιο της αγοράς. Από 01.01.2020 το παραπάνω ισχύει ανεξάρτητα από το εάν υφίσταται ή όχι έγγραφη σύμβαση δανείου, καθώς απαλείφθηκε από τον νόμο η προηγούμενη ειδική πρόβλεψη, σύμφωνα με την οποία, σε περίπτωση έλλειψης έγγραφης δανειακής σύμβασης, το σύνολο του αρχικού κεφαλαίου λογιζόταν ως παροχή σε είδος. Ομοίως, από 01.01.2020 η προκαταβολή μισθού δεν θεωρείται δάνειο για σκοπούς φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων, έστω και αν το ποσό που προκαταβάλλεται υπερβαίνει την αξία των μισθών τριών μηνών.
• Stock options: ως υπεραξία από μεταβίβαση μετοχών με χαμηλό συντελεστή και όχι ως εισόδημα από μισθωτή εργασία φορολογείται η ωφέλεια που αποκτά ο εργαζόμενος στο πλαίσιο προγραμμάτων προαίρεσης απόκτησης μετοχών σε προνομιακή τιμή (stock options). Ειδικότερα, η ωφέλεια αυτή φορολογείται απευθείας κατά τη μεταβίβαση των μετοχών που ο εργαζόμενος προηγουμένως απέκτησε με συντελεστή 15% επί της υπεραξίας που προκύπτει πλέον της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης και όχι με βάση τη γενική κλίμακα (με συντελεστές έως και 44%). Ως υπεραξία λαμβάνεται η θετική διαφορά μεταξύ της τιμής πώλησης των μετοχών από τον εργαζόμενο και της προνομιακής τιμής στην οποία αυτές αποκτήθηκαν. Προκειμένου να ισχύσουν τα παραπάνω, τα δικαιώματα πρέπει να διακρατηθούν για τουλάχιστον 24 μήνες από τον φορολογούμενο ενώ όσον αφορά τις νεοφυείς επιχειρήσεις (startups), προβλέπεται φορολόγηση με συντελεστή 5% και διακράτηση 36 μηνών. Παρόλο που η εν λόγω διάταξη είναι σε ισχύ ήδη σχεδόν για ένα χρόνο, σημαντικές διευκρινίσεις αναμένονται ακόμα από τη φορολογική διοίκηση.
• Stock awards: ως υπεραξία από μεταβίβαση μετοχών με 15%, και όχι ως παροχή σε είδος, φορολογείται, ομοίως, το εισόδημα από τη δωρεάν διάθεση μετοχών σε εργαζόμενο, εταίρο ή μέτοχο (stock awards). Οι μετοχές αυτές προϋποτίθεται να διατίθενται στο πλαίσιο προγραμμάτων στα οποία τίθεται ως όρος η επίτευξη συγκεκριμένων στόχων ή η επέλευση συγκεκριμένου γεγονότος. Τα παραπάνω πρόσωπα φορολογούνται απευθείας κατά τον χρόνο της περαιτέρω μεταβίβασης των μετοχών που απέκτησαν δωρεάν, και ως εισόδημα λαμβάνεται ολόκληρο το τίμημα της πώλησης αυτής.
• Εταιρικά αυτοκίνητα και παραχώρηση κατοικίας: η αξία της παραχώρησης εταιρικού οχήματος φορολογείται ως εισόδημα για τον εργαζόμενο αλλά με ευνοϊκότερους συντελεστές από τις αρχές του έτους. Η αξία αυτή υπολογίζεται ως ποσοστό της λιανικής τιμής προ φόρων (ΛΤΠΦ) του εν λόγω οχήματος, μειούμενη ανάλογα με την παλαιότητά του. Από 01.01.2020, τα εν λόγω ποσοστά επί της ΛΤΠΦ υπολογίζονται με βάση κλίμακα η οποία κυμαίνεται από 4% έως τις 14.000 ευρώ, έως 37% για ΛΤΠΦ από 25.001 έως 30.000 ευρώ, ενώ για το υπερβάλλον, το ποσοστό ανέρχεται σε 20%. Απαλλαγή από τη φορολόγηση προβλέπεται για συγκεκριμένα οχήματα μηδενικών ή χαμηλών ρύπων, στον βαθμό που η ΛΤΠΦ δεν υπερβαίνει το ποσό των 40.000 ευρώ, καθώς και για εκείνα που παραχωρούνται για επαγγελματικούς σκοπούς (tool cars), με ΛΤΠΦ έως 17.000 ευρώ. Οσον αφορά την παραχώρηση κατοικίας, αποτελεί φορολογητέο εισόδημα για τον εργαζόμενο, εταίρο ή μέτοχο είτε το μίσθωμα που καταβάλλει η επιχείρηση είτε, σε περίπτωση ιδιόκτητης κατοικίας, το 3% επί της αντικειμενικής αξίας του ακινήτου.
• Ασφάλιστρα: τα ασφάλιστρα που καταβάλλονται από τον εργοδότη προς όφελος του εργαζομένου για την ιατροφαρμακευτική και νοσοκομειακή κάλυψή του ή για την κάλυψη του κινδύνου ζωής ή ανικανότητάς του, στο πλαίσιο ασφαλιστηρίου συμβολαίου, αποτελούν φορολογητέα παροχή σε είδος μόνο κατά το μέρος που υπερβαίνουν το ποσό των 1.500 ευρώ ετησίως. Αντίθετα, τα ασφάλιστρα που καταβάλλονται προς όφελος του εργαζομένου στο πλαίσιο ομαδικών ασφαλιστηρίων συνταξιοδοτικών συμβολαίων, καθώς και οι ασφαλιστικές εισφορές υπέρ των ταμείων επαγγελματικής ασφάλισης που έχουν συσταθεί με νόμο, δεν υπόκεινται σε φόρο, ανεξάρτητα από το ύψος τους.
Πηγή: Grant Thornton