Την επιστροφή σε θετικούς ρυθμούς πιστωτικής επέκτασης κατά το τελευταίο τρίμηνο της εφετινής χρονιάς προβλέπουν οι τράπεζες ύστερα από τρία χρόνια σημαντικής μείωσης των χορηγήσεων στην οικονομία.
Από τα τέλη του 2010, όταν τα υπόλοιπα δανείων στον ιδιωτικό τομέα είχαν διαμορφωθεί στα 257,5 δισ. ευρώ, το υπόλοιπο δανείων μειώθηκε κατά 40 δισ. ευρώ ή σε ποσοστό 15,5%. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος στο τέλος Δεκεμβρίου 2013 το υπόλοιπο δανείων προς επιχειρήσεις και νοικοκυριά διαμορφώθηκε στα 217,5 δισ. ευρώ. Στην τριετία 2010 – 2013 τα δάνεια προς ιδιώτες μειώθηκαν κατά 20 δισ. ευρώ ή 16,3%, ενώ τα δάνεια προς επιχειρήσεις μειώθηκαν κατά 17 δισ. ευρώ ή σε ποσοστό κατά 14,7%. Το 2011 τα υπόλοιπα δανείων υποχώρησαν κατά 3,6%, το 2012 ο ρυθμός πιστωτικής επέκτασης σημείωσε «βουτιά» κατά 9%, ενώ το 2013 τα υπόλοιπα των δανείων προς τον ιδιωτικό τομέα μειώθηκαν κατά περίπου 4%.
Προϋποθέσεις
Στελέχη τραπεζών εκτιμούν ότι το τελευταίο τρίμηνο της εφετινής χρονιάς, και υπό την προϋπόθεση ότι θα επιβεβαιωθούν οι εκτιμήσεις για την πορεία της οικονομίας, θα δούμε θετικούς ρυθμούς πιστωτικής επέκτασης. Οπως σημειώνουν, το πρώτο εξάμηνο οι χορηγήσεις δανείων θα συνεχίσουν να κινούνται με αρνητικό ρυθμό, το τρίτο τρίμηνο θα υπάρξει σταθεροποίηση και το τελευταίο τρίμηνο του 2014 θα καταγραφεί μικρή αύξηση στις χορηγήσεις δανείων. Σε ετήσια βάση εκτιμούν ότι ο ρυθμός πιστωτικής επέκτασης θα διαμορφωθεί περίπου στο -1,5%, ενώ δεν αποκλείουν ακόμα καλύτερη εικόνα εφόσον η οικονομία επιστρέψει ταχύτερα σε αναπτυξιακή πορεία. Υπογραμμίζουν ότι τα θετικά οικονομικά στοιχεία ενισχύουν το σενάριο για ταχύτερη επιστροφή της χώρας σε ανοδική τροχιά εφέτος, ωστόσο σημειώνουν ότι προϋπόθεση για να επιβεβαιωθεί η εκτίμηση αυτή είναι να διατηρηθεί η πολιτική σταθερότητα.
Υπενθυμίζεται ότι το ΔΝΤ προβλέπει την επιστροφή της οικονομίας σε θετική πορεία το 2014 με μικρή ενίσχυση του ΑΕΠ κατά 0,6%, την επιτάχυνση της ανάπτυξης στο 2,95% το 2015 και ακόμα ισχυρότερη μεγέθυνση, της τάξης του 3,74%, της οικονομίας το 2016.
Καθοριστικό στοιχείο για την ομαλοποίηση της ρευστότητας είναι η εξέλιξη των καταθέσεων, στοιχείο που επίσης συνδέεται με την εξέλιξη της οικονομίας και την πολιτική κατάσταση. Αν και οι εκροές καταθέσεων έχουν ανακοπεί, η σημερινή κατάσταση ρευστότητας απέχει ακόμα πάρα πολύ από το να χαρακτηριστεί ικανοποιητική. Οι καταθέσεις έχουν αυξηθεί μόλις κατά 15 δισ. ευρώ από το ναδίρ του Ιουνίου του 2012, όταν η διπλή εκλογική αναμέτρηση οδήγησε τις καταθέσεις στα 150,58 δισ. ευρώ (το χαμηλότερο επίπεδο από το 2005), ωστόσο παραμένουν καθηλωμένες κατά 75 δισ. ευρώ χαμηλότερα από τα προ κρίσης επίπεδα. Υπενθυμίζεται ότι στο τέλος του 2009 οι καταθέσεις νοικοκυριών – επιχειρήσεων είχαν διαμορφωθεί στα 237,5 δισ. ευρώ. Σύμφωνα με τις τράπεζες, η ενίσχυση των καταθέσεων αποτελεί προϋπόθεση για την αύξηση των πιστώσεων στην πραγματική οικονομία. Σε πρόσφατη ανάλυσή της η JP Morgan εκτίμησε ότι τα επόμενα χρόνια οι καταθέσεις θα μπορούσαν να αυξηθούν κατά 30 δισ. ευρώ.
Ενίσχυση
Τον περασμένο Δεκέμβριο οι καταθέσεις ενισχύθηκαν κατά περίπου 2 δισ. ευρώ και ανήλθαν στα 163,25 δισ. ευρώ έναντι 161,04 δισ. ευρώ που ήταν τον περασμένο Νοέμβριο (+1,37%). Ωστόσο, στελέχη τραπεζών θεωρούν ότι πρόκειται για καθαρά εποχική μεταβολή και εκτιμούν ότι τον Ιανουάριο «χάθηκε» το μεγαλύτερο μέρος της αύξησης που σημειώθηκε τον Δεκέμβριο του 2013. Υπογραμμίζουν ότι για να δούμε ουσιαστική επιστροφή καταθέσεων θα πρέπει να εκλείψουν οι παράγοντες που τροφοδοτούν και συντηρούν την αβεβαιότητα, όπως ο κίνδυνος πολιτικής αστάθειας ή οι φήμες για τον κίνδυνο απομείωσης («κουρέματος») των καταθέσεων και παράλληλα να επιστρέψει η οικονομία σε καθαρά ανοδική πορεία.
