Εξαιρετικά αρνητικές συνθήκες επικράτησαν στην αγορά ακινήτων το 2012, σύμφωνα με σχετική μελέτη της Infobank Hellastat, συμπιέζοντας τα οικονομικά μεγέθη των εταιρειών που δραστηριοποιούνται στον κλάδο. Ειδικότερα, με βάση τα οικονομικά στοιχεία των 600 εταιρειών που περιλαμβάνονται στην έρευνα, προκύπτει πτώση του κύκλου εργασιών κατά 10,6% σε σχέση με το 2011. Ειδικότερα, ο κύκλος εργασιών περιορίστηκε σε 555,43 εκατ. ευρώ, καθώς επτά στις δέκα εταιρείες σημείωσαν κάμψη εσόδων.
Σύμφωνα με τον κ. Αλέξη Νικολαΐδη, ο οποίος επιμελήθηκε τη σχετική έρευνα, σε αυτήν συμμετείχαν κατά κύριο λόγο εταιρείες εκμετάλλευσης / ενοικίασης ακινήτων, εισηγμένες εταιρείες επενδύσεων σε ακίνητη περιουσία (ΑΕΕΑΠ), όσο και μη εισηγμένες εταιρείες ιδιοκτησίας και εκμετάλλευσης ακινήτων. Βασικός λόγος της πτώσης των οικονομικών μεγεθών είναι η συνεχής πτώση των ενοικίων, καθώς οι επαναδιαπραγματεύσεις ενοικίων προς τα κάτω βρίσκονται στην ημερήσια διάταξη.
Οπως προκύπτει από την έρευνα, οι εταιρείες του κλάδου εμφάνισαν οριακές λειτουργικές ζημίες, ενώ οι συνολικές ζημίες προ φόρων άγγιξαν τα 378 εκατ. ευρώ. Είναι χαρακτηριστικό ότι το περιθώριο κέρδους προ φόρων υποχώρησε σε 8,5%. Σύμφωνα με την ανάλυση, οι αρνητικές οικονομικές συνθήκες και τα μέτρα δημοσιονομικής προσαρμογής περιόρισαν σημαντικά την οικοδομική δραστηριότητα και συνεπώς και το αντικείμενο δραστηριότητας των εταιρειών του κλάδου. Επίσης, η συνολική οικοδομική δραστηριότητα μετά το 2005 βρίσκεται σε διαρκή τροχιά υποχώρησης, καθώς το 2012 μειώθηκε περαιτέρω κατά 36,7%, στις 22.627 άδειες. Ετσι, στα τέλη του έτους, ο αριθμός των αδειών υπολειπόταν του 2005 κατά 76%.
Αρνητική επίδραση είχαν επίσης ο περιορισμός των στεγαστικών δανείων και οι συνεχείς αυξήσεις της φορολογίας ακινήτων. Ιδίως, όσον αφορά την υποχώρηση της αγοράς της στεγαστικής πίστης, αυτή συνεχίστηκε με αμείωτη ένταση και το 2012, καθώς οι τράπεζες έχουν αναπροσαρμόσει την πιστωτική τους πολιτική λόγω της έλλειψης ρευστότητας και της μεγάλης αύξησης των καθυστερήσεων και των επισφαλειών, τάση που παρατηρήθηκε εν πολλοίς και το 2013. Συνολικά το 2012, το υπόλοιπο των στεγαστικών δανείων μειώθηκε κατά 3,4%, έναντι πτώσης 2,9% τον αμέσως προηγούμενο χρόνο.
Ως εκ τούτου, η αγορά χαρακτηρίστηκε από υπερπροσφορά ακινήτων, ιδίως στον τομέα της κατοικίας (όπου εκτιμάται ότι τα απούλητα ακίνητα κυμαίνονται μεταξύ 250.000 και 270.000), ενώ οι αγοραπωλησίες ήταν ελάχιστες. Απόρροια των παραπάνω είναι η πτώση των τιμών, κάτι που μεταφράζεται σε μείωση της αξίας των χαρτοφυλακίων των εταιρειών του κλάδου, με αποτέλεσμα να εμφανίζονται πλέον υψηλές ζημίες.
Μάλιστα, όπως αναφέρει στην «Κ» ο κ. Νικολαΐδης, ανάλογη είναι η εικόνα που προκύπτει και με μια πρώτη ανάγνωση των στοιχείων που προέκυψαν και το 2013. Εξαίρεση αποτέλεσαν οι ΑΕΕΑΠ, καθώς οι τελευταίες διαθέτουν ποιοτικότερα ακίνητα, οι αξίες των οποίων υποχώρησαν με χαμηλότερο ρυθμό της υπόλοιπης αγοράς, κατά τον προηγούμενο χρόνο. Σε αυτό συνέβαλε και το γεγονός ότι κάποια από τα ακίνητά τους βρίσκονται στα Βαλκάνια, όπου η αγορά ακινήτων ανακάμπτει ταχύτερα απ’ ό,τι στην Ελλάδα.
Επιπλέον, τα αρνητικά ευρήματα της Infobank Hellastat έχουν και θετική ανάγνωση, καθώς η υποχώρηση τιμών και ενοικίων διαμορφώνει τις αποδόσεις των επαγγελματικών ακινήτων σε υψηλότερο επίπεδο, με αποτέλεσμα να προκύπτουν και επενδυτικές ευκαιρίες.
Το ζητούμενο όμως είναι να βρεθεί η απαιτούμενη ρευστότητα, προκειμένου να μπορέσει κανείς να επωφεληθεί της τρέχουσας συγκυρίας.