Ακόμη και αυθημερόν, μέσω μιας απλής δήλωσης στην οικεία ΔΟΥ και στο Γενικό Εμπορικό Μητρώο (ΓΕΜΗ) θα μπορεί να ξεκινάει τη λειτουργία της μια επιχείρηση, βάσει των όσων προβλέπει ο νόμος-πλαίσιο που προωθεί το υπουργείο Ανάπτυξης και που παρουσιάστηκε χθες από τον κ. Κωστή Χατζηδάκη παρουσία του πρωθυπουργού.
Το φιλόδοξο εγχείρημα είναι καινοτόμο για την ελληνική πραγματικότητα, καθώς εισάγει την αρχή της αυτοσυμμόρφωσης του επιχειρηματία και την αδειοδότηση μέσω ηλεκτρονικής πύλης. Επιπλέον, μέσω της καθιέρωσης γενικών προτύπων με τα οποία θα πρέπει να συμμορφώνονται οι επιχειρήσεις, εκτιμάται ότι θα περιοριστεί η διαφθορά, την οποία «τροφοδοτούσε» μεταξύ άλλων η κατά περίπτωση εξέταση του κάθε αιτήματος αδειοδότησης. Προβλέπει δε συγκεκριμένα χρονικά όρια για την ολοκλήρωση κάθε διαδικασίας όχι μόνο για τις αδειοδοτικές αρχές και τους επιχειρηματίες, αλλά ακόμη και για την ίδια την κυβέρνηση, αφού ως μέγιστος χρόνος έκδοσης των 21 υπουργικών αποφάσεων και προεδρικών διαταγμάτων ορίζονται οι εννέα μήνες από την ψήφιση του νομοσχεδίου.
Ο όγκος, ωστόσο, της δευτερογενούς νομοθεσίας, οι ασάφειες που ακόμη υπάρχουν για το ποιες δραστηριότητες θα εξαιρούνται του νόμου, καθώς και η απουσία ολοκληρωμένου χωροταξικού σχεδιασμού απειλούν, εάν δεν αντιμετωπιστούν εγκαίρως, να καταστήσουν τον νέο νόμο κενό περιεχομένου. Στόχος είναι να ψηφιστεί το νομοσχέδιο έως τις αρχές Απριλίου και να εφαρμοστεί μέχρι το τέλος του 2014.
Οι τομές που εισάγει το νέο νομοσχέδιο σε ό,τι αφορά την αδειοδότηση των επιχειρήσεων είναι οι ακόλουθες:
α) Εναρξη της λειτουργίας μιας επιχείρησης βάσει υπεύθυνης δήλωσης του επιχειρηματία ότι πληροί τους γενικούς όρους λειτουργίας και έλεγχος εκ των υστέρων. «Σήμερα, όλες οι δραστηριότητες χρειάζονται άδεια από το κράτος, πλην εξαιρέσεων. Με το νέο πλαίσιο, όλες οι δραστηριότητες επιτρέπονται, πλην λίγων εξαιρέσεων που χρειάζονται άδεια», τόνισε χαρακτηριστικά ο κ. Αντώνης Σαμαράς.
β) Προβλέπονται τρία επίπεδα αδειοδότησης, αναλόγως του είδους της επιχείρησης. Επιχειρήσεις, π.χ., χαμηλής όχλησης θα λειτουργούν βάσει δήλωσης στο ΓΕΜΗ ή στη ΔΟΥ και η περιφέρεια θα ενημερώνεται ηλεκτρονικά. Για ορισμένες δραστηριότητες θα απαιτείται η βεβαίωση από τον επιχειρηματία ή από πιστοποιημένο φορέα ότι συμμορφώνεται με γενικούς όρους λειτουργίας οι οποίοι θα καθοριστούν με κοινή υπουργική απόφαση. Μάλιστα, ο επιχειρηματίας θα μπορεί να αποδεικνύει ότι πληροί τους όρους ακόμη και μέσω της προσκόμισης ασφαλιστηρίου συμβολαίου. Στην περίπτωση, τέλος, δραστηριοτήτων, όπως π.χ. ορυχεία, για τις οποίες τίθεται ζήτημα δημοσίου συμφέροντος, θα εξακολουθεί να απαιτείται από πριν η χορήγηση άδειας λειτουργίας, αλλά με λιγότερες διαδικασίες (7 αντί για 21) και προβλέπεται η έγκριση ή η απόρριψη της αίτησης εντός 50 ημερών. Οι δραστηριότητες αυτές δεν έχουν καθοριστεί ακόμη από τα συναρμόδια υπουργεία Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος.
γ) Εάν κρίνεται αναγκαίος ο περιορισμός εγκρίσεων λειτουργίας για κάποια δραστηριότητα, θα γίνεται διαγωνισμός. Η επιχείρηση που θα λάβει έγκριση λειτουργίας πρέπει να ξεκινήσει τη δραστηριότητά της εντός ενός έτους.
δ) Η διαδικασία αδειοδότησης θα γίνεται αποκλειστικά ηλεκτρονικά μέσω της Κεντρικής Διαδικτυακής Πύλης Οικονομικής Δραστηριότητας.
ε) Ο έλεγχος συμμόρφωσης των επιχειρήσεων μπορεί να γίνεται από πιστοποιημένους ιδιωτικούς φορείς, οι οποίοι θα ελέγχονται από το κράτος. Ο υπουργός Ανάπτυξης μπορεί, ύστερα από γνωμοδότηση της Επιτροπής Ανταγωνισμού, να ορίζει ανώτατες τιμές παροχής υπηρεσιών πιστοποίησης.
στ) Οι επιχειρήσεις θα καταβάλλουν ετήσιο παράβολο για τη δραστηριότητα εποπτείας και ελέγχου, το ύψος του οποίου θα καθοριστεί με κοινή υπουργική απόφαση.
η) Οι υπάλληλοι της εκάστοτε αρμόδιας αρχής ασκούν εξουσίες φορολογικού ελεγκτή για να διαπιστώσουν παραβάσεις του νόμου.
θ) Σε περίπτωση παραβάσεων του νόμου από τις επιχειρήσεις προβλέπονται πρόστιμα έως 3 εκατ. ευρώ, ακόμη και οριστική διακοπή της λειτουργίας, καθώς και ποινές φυλάκισης έως 10 ετών για τα διευθυντικά στελέχη.
Τέλος, στο νομοσχέδιο περιλαμβάνονται ρυθμίσεις για τα Επιχειρηματικά Πάρκα. Ειδικότερα, θα αδειοδοτούνται για συγκεκριμένες χρήσεις και οι φορείς διαχείρισής τους θα είναι αρμόδιοι για την αδειοδότηση των επιχειρήσεων εντός αυτών. Σημειώνεται ότι στα Επιχειρηματικά Πάρκα προβλέπεται η δυνατότητα λειτουργίας Ελεύθερων Ζωνών Εμπορίου.