Με αμείωτη ένταση συνεχίζεται η επέλαση των ελληνικών κατασκευαστικών ομίλων στο εξωτερικό και ειδικά στη Μέση Ανατολή. Ο άλλοτε προνομιακός γεωγραφικός χώρος ανάπτυξης του κλάδου (δεκαετία του ’70 κυρίως) δείχνει να αποκτά ξανά την παλιά του αίγλη και οι μεγάλοι «παίκτες» της αγοράς σπεύδουν να δημιουργήσουν θέσεις.
Τελευταία εξέλιξη; Η ανάληψη από την εταιρεία J&P Αβαξ, στις αρχές Φεβρουαρίου, του έργου επέκτασης του αεροδρομίου Queen Alia στο Αμμάν της Ιορδανίας. Είχε προηγηθεί, λίγες μέρες νωρίτερα, η σύμβαση για τον μεγάλο οδικό άξονα New Orbital Highway στο Κατάρ, προϋπολογισμού 700 εκατ. ευρώ. Το τελευταίο είναι το δεύτερο οδικό που αναλαμβάνει η εταιρεία στο εμιράτο ενόψει του Μουντιάλ. Ωστόσο, η εικόνα είναι ίδια πλέον σε όλη τη Μέση Ανατολή και όχι μόνο στο Κατάρ. Η ίδια εταιρεία την προηγούμενη άνοιξη υπέγραψε με την κυβέρνηση του Λιβάνου σύμβαση ύψους 360 εκατ., η οποία χρηματοδοτείται από το Δημόσιο, για την κατασκευή θερμικού σταθμού παραγωγής ενέργειας κοντά στην Τρίπολη του Λιβάνου, ενώ λίγο μετά, η θυγατρική της, «Αθηνά», υπέγραψε σύμβαση ύψους 125 εκατ. με την Aldar Properties των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων για την κατασκευή, λειτουργία και συντήρηση υποδομών στα ανατολικά του Αμπου Ντάμπι. Στο ίδιο μήκος κύματος και ο όμιλος ΓΕΚ-ΤΕΡΝΑ έχει ιδρύσει θυγατρική στη μεγαλύτερη αγορά της Μέσης Ανατολής, τη Σαουδική Αραβία, και ήδη δραστηριοποιείται σε οδικά, κτιριακά και άλλα έργα στην ευρύτερη περιοχή. Ο στόχος είναι να αυξήσει το ποσοστό των κατασκευαστικών του έργων στο εξωτερικό στο ένα τρίτο του συνόλου αυτών που «τρέχει». Στο πλαίσιο αυτό, έχει αναλάβει συνολικά 19 projects σε Κατάρ, Αμπου Ντάμπι, Μπαχρέιν και Ομάν και συμμετέχει σε διαγωνισμούς για νέα σε Σαουδική Αραβία, Αραβικά Εμιράτα, Κατάρ και Ομάν.
Το γεγονός ότι η αγορά της Μέσης Ανατολής ανοίγει και πάλι δεν συνεπάγεται ότι οι υπόλοιπες εγκαταλείπονται. Ενδεικτικό παράδειγμα; Ο όμιλος Μυτιληναίου, ο οποίος θα πρέπει να σημειωθεί κατ’ αρχήν ότι στην προηγούμενη χρήση (2012) πραγματοποίησε το 55% του κύκλου εργασιών του στο εξωτερικό, με τη θυγατρική του ΜΕΤΚΑ να αναδεικνύεται σε σημαντικό διεθνή παίκτη στα ενεργειακά – κατασκευαστικά projects. Η ΜΕΤΚΑ, λοιπόν, υπέγραψε προ ολίγων μηνών νέο συμβόλαιο με τη Societe Algerienne de Production de l’Electricite, σε κοινοπραξία με την General Electric, συνολικής αξίας 372 εκατ. ευρώ. Αυτό βεβαίως δεν συνεπάγεται ότι δεν αναπτύσσεται και στη Μέση Ανατολή. Για παράδειγμα, έχουν προηγηθεί έργα όπως αυτά στην Τουρκία (925 εκατ. ευρώ), τη Συρία (1,3 δισ.), την Ιορδανία, την Αλγερία και το Ιράκ. Τα τελευταία 5 έτη αναλαμβάνει έργα συνολικής αξίας από 500 εκατ. έως ένα δισ. κάθε χρόνο και έχει έτσι εισέλθει σε 7 νέες γεωγραφικές αγορές.
Στην αγορά της Βαλκανικής έχει να επιδείξει το τελευταίο της «απόκτημα» η εταιρεία Ελλάκτωρ. Προ εβδομάδων ανακηρύχθηκε προσωρινός ανάδοχος σε πολύ μεγάλο οδικό έργο παραχώρησης στη Ρουμανία. Υπάρχει, όμως, και αλλού: στα Εμιράτα έχει αναλάβει έργο κατασκευής σταδίου, στην Τουρκία έχει πάρει έργο διαχείρισης υδάτινων πόρων ενώ στο Κατάρ τρία έργα συνολικής αξίας 360 εκατ. ευρώ. Το 33% του ανεκτέλεστου του ομίλου πέρυσι ήταν στο εξωτερικό κυρίως σε Βαλκάνια και Μέση Ανατολή αλλά και στην Κύπρο, στη Ρωσία, στη Γερμανία και τις ΗΠΑ.
Η περίπτωση της Κύπρου είναι από μόνη της πολύ ενδιαφέρουσα. Η J&P Αβαξ, για παράδειγμα, προχωρεί στη Λεμεσό έργα που περιλαμβάνουν τη νέα μαρίνα της, σημαντικό αριθμό κατοικιών, αλλά και εμπορικών χώρων γύρω από αυτή. Παράλληλα, έχει ήδη συνάψει τα πρώτα συμβόλαια πώλησης ακινήτων. Κάπως έτσι και με την υπογραφή των νέων συμβάσεων, η εταιρεία έφτασε να εμφανίζει ανεκτέλεστο της τάξης των περίπου 2,9 δισ. ευρώ. Ωστόσο, ο νέος προνομιακός γεωγραφικός χώρος για τον κλάδο συνολικά φαίνεται πως θα είναι στο μέλλον η Μέση και η Εγγύς Ανατολή. Και θα αποτελέσει τον βασικό μοχλό της προσπάθειας που θα καταβάλει για να διευρύνει τις τάσεις εξωστρέφειας που ήδη τον χαρακτηρίζουν τα τελευταία χρόνια. Οι προσπάθειες ανάληψης έργων στην περιοχή έχουν ενταθεί και καρποφορούν, ενώ η παρουσία πολλών αμερικανικών και ευρωπαϊκών μελετητικών γραφείων έχει αναβαθμίσει περαιτέρω την αγορά, σημειώνουν ελληνικοί κατασκευαστικοί κύκλοι.