Πάνω από 2.500 επιχειρήσεις έχουν εγγραφεί στα μητρώα εξαγωγέων από το 2010 έως σήμερα, αναζητώντας διέξοδο για τα προϊόντα και τις υπηρεσίες τους στις ξένες αγορές, καθώς η εγχώρια αγορά έχει συρρικνωθεί δραματικά λόγω της ύφεσης. Το παραπάνω είχε ως αποτέλεσμα το εξαγωγικό «μπουμ» των τελευταίων τριών ετών με το ιστορικό ρεκόρ να σημειώνεται το 2012, όταν η αξία των ελληνικών εξαγωγών ανήλθε σε 27,61 δισ. ευρώ, συμπεριλαμβανομένων των πετρελαιοειδών. Η δυναμική των ελληνικών εξαγωγικών επιχειρήσεων προσελκύει το τελευταίο διάστημα ξένα funds που εκδηλώνουν ενδιαφέρον να επενδύσουν σε αυτές.
Ωστόσο, «όπως τα θαύματα κρατούν τρεις ημέρες, στον κλάδο των εξαγωγών κράτησαν τρία χρόνια», τόνισε χαρακτηριστικά χθες σε συνέντευξη Τύπου η πρόεδρος του Πανελληνίου Συνδέσμου Εξαγωγέων (ΠΣΕ) Χριστίνα Σακελλαρίδη, αναφερόμενη στα σημάδια κόπωσης του κλάδου έπειτα από μια τριετία ανάκαμψης. Το 2013 η αξία των ελληνικών εξαγωγών υποχώρησε κατά 0,2% ή κατά 2,1% εξαιρουμένων των πετρελαιοειδών, ενώ οι πρώτες εκτιμήσεις της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής δείχνουν συνέχιση της καθοδικής πορείας και τον Ιανουάριο του 2014. Η πρόεδρος του ΠΣΕ απέδωσε την αρνητική αυτή εξέλιξη καταρχάς στην έλλειψη ρευστότητας που αντιμετωπίζουν πολλές ελληνικές επιχειρήσεις, πρόβλημα το οποίο επιδεινώνεται από το γεγονός ότι αναγκάζονται να πωλούν τα προϊόντα τους ακόμη και κάτω του κόστους, προκειμένου να είναι ανταγωνιστικές. Η κ. Σακελλαρίδη αναφέρθηκε και στο ζήτημα της καθυστέρησης επιστροφής του ΦΠΑ στους εξαγωγείς, τονίζοντας ότι σε κανένα άλλο μέρος του κόσμου δεν υπάρχει αντίστοιχη επιβάρυνση. Αν και η ίδια επεσήμανε ότι οι καθυστερήσεις είναι λιγότερες σε σύγκριση με το παρελθόν, υποστήριξε ότι πέρυσι επιστρεφόταν σε μερίδα εξαγωγέων ο ΦΠΑ του 2009. Αρνητικά επέδρασαν στις ελληνικές εξαγωγές οι πολιτικές αναταραχές ή οι δυσμενείς οικονομικές εξελίξεις σε χώρες-παραδοσιακές πελάτισσες των ελληνικών προϊόντων με πλέον χαρακτηριστικά παραδείγματα την Αίγυπτο, τη Συρία, την Τουρκία και την Κύπρο. Οι τελευταίες, μάλιστα, εξελίξεις στην Ουκρανία είχαν ως συνέπεια να ακυρωθούν παραγγελίες προς ελληνικές επιχειρήσεις. Για την ώρα, πάντως, δεν έχουν επηρεασθεί οι εξαγωγές προς τη Ρωσία, μία χώρα με ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την Ελλάδα.
Τρίτος βασικός λόγος της ανακοπής της ανοδικής πορείας των ελληνικών εξαγωγών θεωρείται η καθυστέρηση στην εφαρμογή μεταρρυθμίσεων στην κατεύθυνση της απλοποίησης των εξαγωγικών διαδικασιών, αν και η πρόεδρος του ΠΣΕ αναγνώρισε ότι έχει επιτευχθεί σχετική πρόοδος.
Τέταρτον, απουσιάζει η στρατηγική για τις εξαγωγές έτσι ώστε να εστιασθεί το ενδιαφέρον σε αγορές-στόχους. Ενδεικτικό του παραπάνω είναι ότι μόλις τα τελευταία χρόνια επιχειρείται προσέγγιση των αγορών όπου υπάρχει έντονο το ελληνικό στοιχείο. Ωστόσο, για ορισμένες, όπως αυτή των ΗΠΑ, θεωρείται ότι έχει χαθεί πολύτιμος χρόνος και η κατάσταση είναι μη αναστρέψιμη. «Καλές είναι οι εκθέσεις αλλά από μόνες τους δεν φτάνουν», ανέφερε η κ. Σακελλαρίδη. Ολα τα παραπάνω θα συζητηθούν στο διήμερο συνέδριο «Η εξωστρέφεια ως στρατηγική επιλογή: Οραμα και πραγματικότητα» που θα πραγματοποιηθεί στην Αθήνα στις 18-19 Μαρτίου 2014.