Mετρητά 8,99 δισ. ευρώ που αντιστοιχούν στο 4,91% του ΑΕΠ της χώρας για το 2013, εμφάνισαν οι 237 εισηγμένες που ανακοίνωσαν τα ετήσια αποτελέσματα του 2013.
Η ρευστότητα αποτελεί ένα μεγάλο στοίχημα για τις εισηγμένες, οι οποίες την τριετία 2010-2012 σημείωσαν ιστορικές ζημίες, που σωρευτικά ξεπέρασαν τα 56 δισ. ευρώ.
Πόσα είναι τα μετρητά
Ειδικότερα, κατά 1,12 δισ. ευρώ αυξήθηκαν τα μετρητά των εισηγμένων στο τέλος του 2013 και ανήλθαν στα 8,99 δισ. ευρώ από 7,87 δισ. ευρώ που ήταν τα ταμειακά διαθέσιμα το 2012. Ωστόσο η εικόνα είναι παραπλανητική, αφού σε 3 εισηγμένες (ΟΤΕ, Ελληνικά Πετρέλαια και Ελλάκτωρ) κάλυψαν το 30% της συνολικής ρευστότητας. Συνεπώς η πλειοψηφία των εισηγμένων στηρίχθηκε στα ταμειακά διαθέσιμα για να αποπληρώσει τις τραπεζικές της υποχρεώσεις και τη μισθοδοσία των εργαζομένων. Ταυτόχρονα το 21% των εισηγμένων, δηλαδή 50 εταιρείες, εμφάνισε ταμειακά διαθέσιμα πολύ λιγότερα από 1 εκατ. ευρώ. Πρόκειται για επιχειρήσεις που αντιμετωπίζουν σοβαρό πρόβλημα ρευστότητας και εξαρτώνται από τις διαθέσεις των πιστωτριών τραπεζών για το πόσο ακόμη θα έχουν ανοικτές γραμμές πίστωσης. Οπως σημειώνει ο κ. Νίκος Καυκάς, επικεφαλής του τμήματος ανάλυσης της Merit χρηματιστηριακής, «η ρευστότητα, ως το σημαντικότερο ενδεχομένως κριτήριο βιωσιμότητας των εισηγμένων στο κοντινό μέλλον φαίνεται να διευρύνει περαιτέρω τις αποκλίσεις μεταξύ των εταιρειών, δημιουργώντας κυριολεκτικά ένα χρηματιστήριο δύο κατηγοριών. Ωστόσο στο σύνολό τους παρατηρείται περαιτέρω μείωση του συνολικού δανεισμού των εισηγμένων κατά περίπου 2,66 δισ. ευρώ στα 33,07 δισ. ευρώ από 35,73 δισ. ευρώ που καταγράφηκε το 2012, μειώνοντας την εξάρτησή τους από ξένα κεφάλαια, ειδικότερα αν συνυπολογίσουμε και τις αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου, που δεν ήταν λίγες». Προς αυτή την κατεύθυνση, ιδιαίτερα θετική κρίνεται η μείωση του βραχυπρόθεσμου δανεισμού κατά περίπου 5 δισ. ευρώ στα 13,89 δισ. ευρώ το 2013 από 18,98 δισ. ευρώ το προηγούμενο έτος. Επίσης, η επεξεργασία των αποτελεσμάτων ανέδειξε 40 εισηγμένες εκ του δείγματος των οποίων η αναλογία καθαρός δανεισμός προς ίδια κεφάλαια (net debt/equity) είναι μεγαλύτερη του 1,5, ενώ για τις 27 από αυτές η αναλογία ξεπερνά το 2.
Παράλληλα, υπάρχουν 26 εταιρείες με καθαρό ταμείο πάνω από 1 εκατ. ευρώ, μεταξύ των οποίων βρίσκονται σταθερά η καπνοβιομηχανία Καρέλια, ο ΟΠΑΠ, η Aegean, η EXAE, ο ΟΛΘ, η ΕΥΑΘ, η Μέτκα, η Eurobank Properties, το Πλαίσιο Computers, ενώ προστέθηκε στη σχετική λίστα και η ΕΥΔΑΠ, καταλαμβάνοντας μάλιστα και την πρώτη θέση στον σχετικό πίνακα με ταμειακά διαθέσιμα ύψους 328,8 εκατ. ευρώ. Ακολουθώντας με ευλάβεια και πειθαρχία ένα πρόγραμμα αυστηρής παρακολούθησης των δαπανών και του κόστους, οι εταιρείες την τελευταία διετία κατόρθωσαν να διαθέτουν ένα μαξιλάρι ασφαλείας απέναντι σε πιθανές ανατροπές των επενδυτικών τους σχεδιασμών.
Ουσιαστικά είναι οι επιχειρήσεις που έστω και με ελαφρές απώλειες κατάφεραν να εξέλθουν της πολύχρονης ύφεσης και μάλιστα με γεμάτο ταμείο. Στην Ελλάδα της ύφεσης και της καθίζησης της εγχώριας καταναλωτικής δαπάνης αποδεικνύεται ότι υπάρχουν ελληνικές επιχειρήσεις που όχι μόνο διατηρούν σταθερές τις ταμειακές ροές αλλά και ενισχύουν τα ταμειακά τους αποθέματα εφαρμόζοντας σταθερά και απαρέγκλιτα ένα management, που διακρίνεται για τη χρηστή διαχείριση, τον έλεγχο του κόστους και την επέκταση των εργασιών.
Για τις περισσότερες εισηγμένες εταιρείες, η έλλειψη ρευστότητας προκλήθηκε από την αύξηση των επισφαλειών, την κάθετη πτώση της κατανάλωσης, τη μείωση των εισοδημάτων που προκάλεσε η αύξηση της ανεργίας, τις υψηλές δανειακές υποχρεώσεις και τη συρρίκνωση του περιθωρίου κέρδους και του όγκου των πωλήσεων.
Η 6ετία των δανείων
Την εξαετία 2003-2008 κορυφώθηκε ο τραπεζικός δανεισμός στις επιχειρήσεις, με αποτέλεσμα οι εισηγμένες εταιρείες να υπερδιπλασιάσουν τα τραπεζικά χρέη τους, καθώς από 19,8 δισ. ευρώ το 2003 είχαν αυξήσει τον συνολικό τραπεζικό δανεισμό το 2008 στο επίπεδο των 43,9 δισ. ευρώ. Από το 2009 που κλείνουν σταδιακά οι στρόφιγγες των τραπεζών, οι εταιρείες αρχίζουν να περιορίζουν τον δανεισμό τους, μειώνοντας τις υποχρεώσεις προς τις τράπεζες στα 38,5 δισ. ευρώ στα τέλη του 2012.
Πωλήσεις παγίων, περικοπές κόστους, αναστολή επενδύσεων, μείωση προσωπικού ήταν μερικά από τα μέτρα έκτακτης ανάγκης που εφάρμοσαν οι εταιρείες την τελευταία εξαετία της σκληρής ύφεσης για να επιβιώσουν και να περιορίσουν τις τραπεζικές τους υποχρεώσεις.