Κατά σχεδόν 11 δισ. ευρώ μείωσαν τον συνολικό δανεισμό τους οι 237 εισηγμένες από το 2008, που ξεκινάει η ύφεση στη χώρα μας μέχρι και το 2013. Αξίζει να σημειώσουμε, όπως δείχνει και ο πίνακας, ότι την τελευταία τετραετία η μείωση του δανεισμού ανήλθε στα 7 δισ. ευρώ.
Οι επιχειρήσεις, μόλις αντιλήφθηκαν το εύρος της ύφεσης, έθεσαν ως βασική προτεραιότητα τη μείωση του δανεισμού με κάθε θυσία, διαφορετικά υπήρχε ο κίνδυνος της χρεοκοπίας, όπως συνέβη, δυστυχώς, για περισσότερες από 30 εισηγμένες στη διάρκεια της τελευταία εξαετίας. Η μείωση του συνολικού δανεισμού τους χρηματοδοτήθηκε κυρίως από αναδιαρθρώσεις, την καλύτερη διαχείριση κεφαλαίου κίνησης, αλλά και δυσάρεστες αποφάσεις, όπως ήταν το κλείσιμο ζημιογόνων θυγατρικών, οι πωλήσεις των εταιρειών σε ανταγωνιστές, αλλά και προγράμματα εθελουσίας εξόδου.
Μόνο το 2013 αποχώρησαν από τις εισηγμένες συνολικά 7.919 εργαζόμενοι με εθελουσία. Πιο συγκεκριμένα, από τον ΟΤΕ αποχώρησαν 1.827, από την Εθνική Τράπεζα 2.510, ενώ στην Eurobank η εθελουσία αφορούσε 1.100 υπαλλήλους. Επίσης, στα Ελληνικά Πετρέλαια η εθελουσία αφορούσε 300 εργαζομένους και στην Τράπεζα Πειραιώς 2.182 εργαζομένους.
Οι προσπάθειες των εταιρειών συνεχίζονται με αμείωτη ένταση και το α΄ εξάμηνο του 2014. Ηδη επιχειρείται μια προσπάθεια μείωσης της καθαρής δανειακής θέσης είτε με αυξήσεις κεφαλαίου είτε με εξοφλήσεις δανείων. Το εγχείρημα, δύσκολο, καθώς οι εναλλακτικές πηγές χρηματοδότησης είναι περιορισμένες. Για να επιτευχθεί, ωστόσο, το όφελος θα χρειαστούν… καύσιμα, τουτέστιν ρευστότητα.
Ηδη σε αρκετούς κλάδους παρατηρείται μία σχετική βελτίωσή της, όπως για παράδειγμα σ’ αυτόν των κατασκευών, που λόγω επανέναρξης των έργων στις παραχωρήσεις θα αρχίσει να εμφανίζει θετικό πρόσημο, ενώ παράπλευρες ωφέλειες αναμένονται και στη ζήτηση οικοδομικών υλικών. Καλά είναι τα πρώτα μηνύματα και από το μέτωπο των κρατήσεων στον τουρισμό. Η αύξηση του κύκλου εργασιών στον ΟΠΑΠ με την εγκατάσταση των VLT’s στο β΄ εξάμηνο θα βελτιώσει την κερδοφορία του.
Κοιτάζοντας μακρύτερα, η εκμετάλλευση του «Ελληνικού» καθώς και άλλες αποκρατικοποιήσεις (λιμάνια, ύδρευση κ.λπ.) δημιουργούν δυνητικά νέα περιθώρια δραστηριότητας για τις εισηγμένες. Η διασφάλιση των εμπορικών και παραγωγικών δικτύων τους στην Κεντρική και τη Βόρεια Ευρώπη, στις βαλκανικές αγορές, στη Μέση Ανατολή και στη Βόρεια Αφρική είναι βασική προτεραιότητα για τις εξωστρεφείς εισηγμένες.
Μπροστά δε στον κίνδυνο να αρχίσουν να ρευστοποιούν περιουσιακά στοιχεία στις αγορές της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, αρκετές εισηγμένες βιομηχανικές επιχειρήσεις αρχίζουν να εξετάζουν διάφορα εναλλακτικά σενάρια επιβίωσης. Ο βρόχος των χρεών πνίγει περισσότερες από 70, οι οποίες θα πρέπει μέσα στο 2014 να διατηρήσουν ανοιχτές τις γραμμές πίστωσης των τραπεζών για να επιβιώσουν. Ακόμη, από τους ισολογισμούς προέκυψε ότι αυξάνεται ο αριθμός των εισηγμένων που η σχέση ιδίων προς ξένα κεφάλαια επιδεινώνεται, με απρόβλεπτες συνέπειες για τη νέα οικονομική χρήση. Αρκετοί αναλυτές εκτιμούν ότι ένας «ισολογισμός που ιδρώνει», που έχει, δηλαδή, αρκετά δάνεια, επιβάλλει στη διοίκηση να περιορίσει στο ελάχιστο τις σπατάλες και να σκέφτεται κάθε φορά τον καλύτερο και αποδοτικότερο τρόπο προκειμένου να υλοποιηθεί ένας προκαθορισμένος στόχος της.