Η ετήσια έρευνα για την Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη της ICAP Group δίνει την πλέον επίκαιρη και ανάγλυφη εικόνα του πολυδιάστατου κοινωνικού ρόλου των επιχειρήσεων στη χώρα μας και υπογραμμίζει, όχι μόνο τη διεύρυνση της αποδοχής και της υιοθέτησης της έννοιας της ΕΚΕ, αλλά και την αυξάνουσα ευθυγράμμισή τους με τις διεθνώς αναγνωρισμένες αρχές και κατευθυντήριες γραμμές. Η έρευνα πραγματοποιήθηκε τους δύο προηγούμενους μήνες σε 93 επιχειρήσεις διαφόρων κλάδων της ελληνικής οικονομίας –βιομηχανία, εμπόριο, υπηρεσίες– από τη Διεύθυνση Οικονομικών – Κλαδικών Μελετών της ICAP Group και συντάκτες της πλήρους και εμπεριστατωμένης μελέτης που δημοσιεύθηκε στο 15 Ιουλίου 2014, είναι οι Στ. Παντελαίου και Κ. Κολλυβάς, οι οποίοι διεξήγαγαν και την έρευνα.
Κοινωνικός ρόλος
Στα σημαντικά ευρήματα της έρευνας είναι ότι «δεδομένης της οικονομικής κρίσης» και παρά τη δύσκολη περίοδο που διανύει ο ιδιωτικός τομέας, οι μεγάλες επιχειρήσεις αντιλαμβάνονται τη σπουδαιότητα του κοινωνικού ρόλου τους, με αποτέλεσμα οι ενέργειες που αφορούν την κοινωνία να καλύπτουν το 31,1% – το μεγαλύτερο μέρος του συνόλου των ενεργειών τους και του συνολικού προϋπολογισμού για δράσεις ΕΚΕ το 2014. Ακολουθούν οι δράσεις για το Ανθρώπινο Δυναμικό (28,9%), το Περιβάλλον (23,9%) και η Αγορά (16,1%). Επίσης 35 δημόσιοι και ιδιωτικοί οργανισμοί διαφόρων μεγεθών και δραστηριοτήτων εξέδωσαν το 2012 Απολογισμούς Βιωσιμότητας βάσει των Κατευθυντήριων Οδηγιών του GRI.
Ωστόσο, παρά την κατανόηση για τη σημαντικότητα της Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης, η πλειονότητα των εταιρειών του δείγματος (53,6%) θεωρεί ότι ο βαθμός εφαρμογής των πρακτικών ΕΚΕ από το σύνολο των ελληνικών επιχειρήσεων εξακολουθεί να κυμαίνεται σε μέτρια επίπεδα. Ορισμένες από τις κυριότερες πρακτικές ΕΚΕ που εφαρμόζονται σε «πολύ» ή «πάρα πολύ» σημαντικό βαθμό από τις εταιρείες του δείγματος είναι οι εξής: α) η παροχή ίσων ευκαιριών προς όλους τους εργαζομένους (87,5%), β) οι δυνατότητες εκπαίδευσης ή βελτίωσης των δεξιοτήτων του προσωπικού (81,9%), γ) η εφαρμογή συστήματος διαχείρισης-διασφάλισης ποιότητας των προϊόντων (81,7%), δ) τα εσωτερικά προγράμματα ανακύκλωσης (76,4%), ε) η πρόσθετη ιατροφαρμακευτική κάλυψη στο προσωπικό (75,0%), στ) οι δωρεές και χορηγίες σε χρήμα ή/και είδος (73,6%) και ζ) ο έλεγχος της καταναλισκόμενης ηλεκτρικής ενέργειας και οι ενέργειες για μείωσή της (68,6%).
Συνεισφορά
Επίσης, η συνεισφορά στο κοινωνικό σύνολο αξιολογήθηκε ως «πολύ» ή «πάρα πολύ» σημαντικό όφελος που επιφέρουν οι δράσεις ΕΚΕ από το 91,2% των εταιρειών του δείγματος. Ακολούθησε η προσέλκυση και διατήρηση υψηλού επιπέδου ανθρωπίνου δυναμικού με ποσοστό 87,1% και τα υψηλότερα επίπεδα ικανοποίησης και σταθερότητας των πελατών με 83,8%. Αντίθετα, η συνεισφορά των δράσεων ΕΚΕ σε έμμεσα οικονομικά οφέλη (π.χ. φοροελαφρύνσεις) και στην αύξηση των πωλήσεων δεν θεωρείται ιδιαίτερα σημαντική από την πλειοψηφία των εταιρειών του δείγματος.
Μηχανισμοί επικοινωνίας
Οι κυριότεροι μηχανισμοί επικοινωνίας των δραστηριοτήτων ΕΚΕ στο εσωτερικό της επιχείρησης είναι το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο και το Intranet, καθώς τις εν λόγω πρακτικές εφαρμόζουν το 80,7% και 73,1% αντίστοιχα των εταιρειών του δείγματος. Οσον αφορά τους τρόπους προβολής των δράσεων ΕΚΕ προς το εξωτερικό περιβάλλον της επιχείρησης, το Διαδίκτυο (ιστοσελίδες) θεωρείται ο δημοφιλέστερος μηχανισμός και χρησιμοποιείται από το 77,8% των εταιρειών. Αξιόλογο ποσοστό των εταιρειών του δείγματος (42,2%) εκδίδει ετήσιους απολογισμούς ΕΚΕ.
Τέλος, το οικονομικό κόστος (26,8%) θεωρείται ο κυριότερος ανασταλτικός παράγοντας υλοποίησης ΕΚΕ από τις ελληνικές επιχειρήσεις και ακολουθεί η έλλειψη ενημέρωσης (22,0%) και η έλλειψη ειδικευμένων συνεργατών (17,6%).
Συμπερασματικά, η έννοια της Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης κερδίζει διαρκώς έδαφος σε εγχώριο και διεθνές επίπεδο τα τελευταία χρόνια και αποτελεί μέρος της Εταιρικής Στρατηγικής σε συνεχώς αυξανόμενο ποσοστό επιχειρήσεων. Διαδραματίζει κεφαλαιώδη ρόλο στην οικοδόμηση σχέσεων εμπιστοσύνης μεταξύ του κοινωνικού και του επιχειρηματικού συνόλου. Ωστόσο, ιδιαίτερα στην Ελλάδα, ασφαλώς υπάρχουν ακόμη σημαντικά περιθώρια βελτίωσης για την περαιτέρω διείσδυση των αρχών ΕΚΕ σε αξιόλογο ποσοστό εταιρειών και σε μεγαλύτερο φάσμα δραστηριοτήτων.
Δράσεις
Η μείωση των προϋπολογισμών για δράσεις ΕΚΕ στον ιδιωτικό και δημόσιο τομέα λόγω της υπάρχουσας οικονομικής ύφεσης και της συρρίκνωσης της κερδοφορίας των επιχειρήσεων, δυνητικά αποτελεί τροχοπέδη για την απρόσκοπτη εφαρμογή των δράσεων εταιρικής υπευθυνότητας. Οι δράσεις ΕΚΕ υιοθετούνται πιο συχνά και σε μεγαλύτερο βαθμό από τις μεγάλες εταιρείες, αφενός διότι διαθέτουν τα κατάλληλα μέσα και αφετέρου γιατί είναι πιο «ανοικτές» στο διεθνές οικονομικό και κοινωνικό περιβάλλον. Οι πρακτικές ΕΚΕ των μεγάλων εταιρειών τείνουν να είναι περισσότερο συστηματοποιημένες, επίσημες και να συνοδεύονται από το ανάλογο πρόγραμμα δημοσιότητας.
Επένδυση
Σε κάθε περίπτωση, η ΕΚΕ δεν θα πρέπει να αντιμετωπίζεται απλά ως πρόσθετο κόστος, αλλά ως επένδυση με συγκεκριμένους στόχους, μετρήσιμα αποτελέσματα και οφέλη, που αφορούν τόσο την ίδια την επιχείρηση όσο και το κοινωνικό σύνολο. Ως εκ τούτου, κρίσιμα σημεία θεωρούνται η ευαισθητοποίηση της κοινωνίας και των καταναλωτών, η εκπαίδευση των στελεχών των επιχειρήσεων και η υιοθέτηση κατάλληλων πρωτοβουλιών και στρατηγικών.