Τη δημιουργία χαρτοφυλακίων δανείων υψηλής ποιότητας, τα οποία θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν ως εγγυήσεις για την άντληση ρευστότητας από την ΕΚΤ, εξετάζει η Τράπεζα της Ελλάδος (ΤτΕ). Σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», η ΤτΕ μαζί με τις εμπορικές τράπεζες εξετάζουν τη δυνατότητα αξιοποίησης στεγαστικών δανείων ως εγγυήσεις για την άντληση ρευστότητας από την ΕΚΤ.
Ο διοικητής της ΤτΕ κ. Γιάννης Στουρνάρας έθεσε το ζήτημα της συμμετοχής των ελληνικών τραπεζών στο πρόγραμμα στοχευμένων συναλλαγών μακροχρόνιας αναχρηματοδότησης της ΕΚΤ στον κ. Μπενουά Κερέ, μέλος της Εκτελεστικής Επιτροπής της ΕΚΤ. Μεταξύ άλλων, συζήτησαν για εναλλακτικά στοιχεία που θα μπορούσαν να γίνουν αποδεκτά από την ΕΚΤ ως εγγυήσεις για την παροχή ρευστότητας. Το πρόβλημα είναι ότι λόγω της χαμηλής αξιολόγησης της χώρας μας η ΕΚΤ δεν κάνει δεκτά τα κρατικά ομόλογα. Ετσι, οι τίτλοι που μπορούν να προσφέρουν οι εμπορικές τράπεζες στην ΕΚΤ ως ενέχυρα είναι περιορισμένοι. Το πρόγραμμα στοχευμένων συναλλαγών μακροχρόνιας αναχρηματοδότησης, συνολικού ύψους 850 δισ. ευρώ, στοχεύει στην τόνωση της ρευστότητας και την αναζωογόνηση της οικονομικής δραστηριότητας στην Ευρωζώνη. Η ρευστότητα θα διοχετευθεί σταδιακά και τον Σεπτέμβριο θα δοθούν στις τράπεζες περί τα 250 δισ. ευρώ. Ο κ. Στουρνάρας, στη συνάντησή του με τον κ. Κερέ, αναφέρθηκε στην ανάγκη ενίσχυσης της ρευστότητας στην εγχώρια οικονομία. Σε ό,τι αφορά το stress test, ο διοικητής της ΤτΕ υπογράμμισε ότι το 2013, που θα αποτελέσει το έτος βάσης για την αξιολόγηση των ενεργητικών των τραπεζών, αποτέλεσε έτος κορύφωσης της ύφεσης που δημιουργεί πολλές ειδικές συνθήκες σε ό,τι αφορά την εικόνα των τραπεζών αλλά και την αποτίμηση διάφορων περιουσιακών στοιχείων. Επίσης το 2013 υπήρξαν ορισμένα έκτακτα γεγονότα που είχαν πολύ μεγάλη επίπτωση στο εγχώριο τραπεζικό σύστημα, όπως η απορρόφηση όλων των κυπριακών τραπεζών στην Ελλάδα. «Είμαι ο τελευταίος που θα ζητούσα εξαιρέσεις για τις ελληνικές τράπεζες, ωστόσο ορισμένες αντικειμενικές ιδιαιτερότητες θα πρέπει να συνυπολογιστούν», φέρεται να είπε ο κ. Στουρνάρας στο μέλος της ΕΚΤ.
Την προηγούμενη εβδομάδα η ΤτΕ ζήτησε από τις διοικήσεις των συστημικών τραπεζών να την ενημερώσουν για το ύψος των στοιχείων ενεργητικού που με βάση τα τρέχοντα κριτήρια της ΕΚΤ είναι επιλέξιμα ως ενέχυρα για την παροχή ρευστότητας. Σύμφωνα με πληροφορίες το συνολικό ποσό των επιλέξιμων τίτλων που διαθέτουν οι εγχώριες τράπεζες είναι λίγο υψηλότερα από 5 δισ. ευρώ.
Ωστόσο, πέραν της επιλεξιμότητας, οι εγχώριες τράπεζες αντιμετωπίζουν δύο ακόμα σημαντικά προβλήματα που καθιστούν δυσχερή τη συμμετοχή τους στο πρόγραμμα LTROs. Το πρώτο έχει να κάνει με το γεγονός ότι ήδη οι ελληνικές τράπεζες έχουν αντλήσει ρευστότητα ύψους 44 δισ. ευρώ (Ιούνιος 2014) από το Ευρωσύστημα. Η μεγάλη φυγή καταθέσεων αντιμετωπίστηκε με τη δυναμική επέμβαση της ΕΚΤ. Αν και η εξάρτηση από τη ρευστότητα του Ευρωσυστήματος μειώνεται σταθερά, ωστόσο παραμένει σε μη φυσιολογικά επίπεδα και οι εγχώριες τράπεζες οφείλουν να τη μειώσουν περαιτέρω. Το δεύτερο πρόβλημα έχει να κάνει με την απροθυμία των ίδιων τραπεζών να επεκτείνουν τους ισολογισμούς τους. Για κάθε δάνειο που χορηγούν οι τράπεζες θα πρέπει να διακρατούν πρόσθετα κεφάλαια. Χονδρικά, αν δοθούν δάνεια ύψους 5 δισ. ευρώ, οι τράπεζες θα επιβαρύνουν την κεφαλαιακή τους βάση κατά 500 εκατ. ευρώ. Με το stress test να είναι σε εξέλιξη και τις εγχώριες τράπεζες να παραμένουν εξαρτημένες τόσο σε κεφάλαια όσο και σε ρευστότητα από το Δημόσιο, οι διοικήσεις δεν αισθάνονται καθόλου ασφαλείς στο να προχωρήσουν σε «επιθετικές» χορηγήσεις δανείων και επέκταση του ισολογισμού τους. Αλλωστε, έχουν υπογράψει συμφωνίες αναδιάρθρωσης με την Κομισιόν οι οποίες προβλέπουν την περαιτέρω μείωση των ισολογισμών.