Περιορισμένη επιτυχία είχαν μέχρι σήμερα τα χρηματοδοτικά εργαλεία που δημιούργησε η πολιτεία για την ενίσχυση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, παρά το γεγονός ότι το συνολικό ποσό που διατέθηκε μέσω του ΕΣΠΑ ανήλθε σε 1,8 δισ. ευρώ.
Στο συμπέρασμα αυτό καταλήγει μελέτη της PWC, προτείνοντας τη δημιουργία ενός συντονιστικού φορέα, που θα παρακολουθεί τις ανάγκες της αγοράς, θα χαράσσει πολιτική, αλλά και θα διαχειρίζεται κεντρικά τους πόρους που διατίθενται για τη στήριξη των μικρομεσαίων επιχειρήσεων μέσω ενδιάμεσων φορέων. Βασικό εμπόδιο στην αξιοποίηση των χρημάτων που δόθηκαν μέσω των χρηματοδοτικών εργαλείων μέχρι σήμερα υπήρξε η έλλειψη ρευστότητας από το τραπεζικό σύστημα και η εκτίναξη των «κόκκινων» δανείων, με αποτέλεσμα οι τράπεζες να ζητούν υψηλές εγγυήσεις από τις επιχειρήσεις, ενώ σημαντικό πρόβλημα υπήρξαν οι γραφειοκρατικές διαδικασίες που απαιτούνταν για την αξιοποίησή τους από τις επιχειρήσεις.
Να σημειωθεί ότι η PWC είναι σύμβουλος του υπουργείου Ανάπτυξης στο θέμα της σύστασης Αναπτυξιακής Τράπεζας, που θα συγκεντρώσει υπό ενιαία ομπρέλα χρηματοδοτικούς φορείς, όπως το ΕΤΕΑΝ, το ΤΕΜΠΜΕ, ο Οργανισμός Ασφάλισης Εξαγωγικών Πιστώσεων και ενδεχομένως σε μεταγενέστερη φάση και το Επενδυτικό Ταμείο. Η μελέτη της PWC έγινε σε συνεργασία με τον Σύνδεσμο Εταιρειών Συμβούλων Μάνατζμεντ (ΣΕΜΑ), στο πλαίσιο και της κινητικότητας που υπάρχει από την πλευρά της Ευρωπαϊκής Ενωσης για τη διεύρυνση των χρηματοδοτικών εργαλείων ενόψει της νέας προγραμματικής περιόδου, δηλαδή του νέου ΕΣΠΑ. Είναι χαρακτηριστικό ότι ενώ η χρήση χρηματοδοτικών εργαλείων την περίοδο έως το 2006 υπήρξε περιορισμένη και συνολικά διατέθηκε μόλις 1,3 δισ. ευρώ σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, επεκτάθηκε το 2007 – 2013, φθάνοντας τα 11,6 δισ. ευρώ. Χαρακτηριστικά παραδείγματα χρηματοδοτικών εργαλείων είναι:
• Τα μικροδάνεια έως 25.000 ευρώ για αυτοαπασχολούμενες με παράλληλη εκπαίδευσή τους.
• Τα δάνεια επιμερισμού ρίσκου, στα οποία η χρηματοδότηση καλύπτεται συνδυαστικά από κρατική και κοινοτικη ενίσχυση και επιτρέπουν την πρόσβαση στον δανεισμό με ευνοϊκούς όρους και χαμηλά επιτόκια.
• Οι εγγυήσεις, που εξασφαλίζουν επίσης καλύτερους όρους κυρίως σε ό,τι αφορά τις εξασφαλίσεις.
• Τα κεφάλαια συνεπένδυσης, που διευκολύνουν τη δημιουργία επενδυτικών ταμείων, τα οποία ενισχύουν την κεφαλαιακή βάση επιχειρήσεων στην οποία συμμετέχουν ως εταίροι.
Στο πλαίσιο του νέου ΕΣΠΑ, η Ελλάδα μπορεί να προωθήσει τη χρήση χρηματοδοτικών εργαλείων, αλλά όπως επισημαίνει η PWC, ο σχεδιασμός τους πρέπει να προτείνεται βάσει ειδικών μελετών αξιολόγησης, όπως θα καταγράφονται τα κενά που υπάρχουν στην αγορά και θα προτείνονται συγκεκριμένες επενδυτικές παρεμβάσεις. Ο συντονισμός μέσω ενός κεντρικού φορέα θα επιτρέψει ώστε να περιοριστούν ο κατακερματισμός και η έλλειψη στόχευσης.