Tις βάσεις για την επιστροφή στην κερδοφορία το 2015 επιχειρούν να θέσουν οι τράπεζες τη φετινή χρονιά. Η ταχεία υλοποίηση των προγραμμάτων αναδιάρθρωσης (μείωση δικτύου καταστημάτων – προσωπικού), η ενίσχυση του αποθέματος προβλέψεων (στο 60% των καθυστερήσεων) και η επιβεβαίωση της ισχυρής κεφαλαιακής τους βάσης (όπως αποτυπώθηκε στο stress test της ΕΚΤ) δημιουργούν τις προϋποθέσεις για τη μεγάλη επιστροφή σε κέρδη τη νέα χρονιά.
Ωστόσο, στελέχη τραπεζών υπογραμμίζουν ότι τα πάντα εξαρτώνται από το γενικότερο οικονομικό περιβάλλον και την επιβεβαίωση της ανοδικής πορείας της οικονομίας. Υπό την αίρεση ότι δεν θα μπούμε σε νέες περιπέτειες, οι τράπεζες αισιοδοξούν ότι το 2015 θα αποτελέσει την πρώτη χρονιά κερδοφορίας, συνολικά για τον κλάδο, μετά το ξέσπασμα της μεγάλης δημοσιονομικής κρίσης.
Σύμφωνα με στελέχη τραπεζών, πέντε είναι τα κρίσιμα σημεία που θα καθορίσουν την επιστροφή σε κερδοφορία:
1. Μείωση κόστους χρήματος. Η περαιτέρω μείωση των επιτοκίων καταθέσεων αποτελεί ζωτικής σημασίας ζήτημα καθώς τα επιτοκιακά έσοδα αποτελούν την κύρια πηγή εσόδων για τις τράπεζες. Ηδη μετά τη ριζική αναδιάταξη δυνάμεων που έχει συντελεστεί, αλλά και τη βελτίωση των οικονομικών συνθηκών, οι τράπεζες έχουν πετύχει τη σημαντική μείωση του κόστους καταθέσεων. Εκτιμούν ότι τη νέα χρονιά το κόστος χρηματοδότησης μπορεί να μειωθεί ακόμα περισσότερο.
2. Μείωση λειτουργικού κόστους. Οι τράπεζες έχουν ολοκληρώσει το μεγαλύτερο μέρος της αναδιάρθρωσης στην Ελλάδα και πλέον από το 2015 θα απολαύσουν τα οφέλη από τη μεγάλη περιστολή των δαπανών. Σημειώνεται ότι τα τελευταία χρόνια οι τράπεζες έχουν προχωρήσει στη διακοπή της λειτουργίας περίπου 1.200 καταστημάτων. Παράλληλα έχουν μειώσει το προσωπικό τους κατά 12.000 εργαζομένους κυρίως μέσω προγραμμάτων εθελούσιας αποχώρησης. Η αύξηση των εσόδων σε συνδυασμό με τη μεγάλη μείωση των δαπανών θα οδηγήσει σε σημαντική αύξηση των λειτουργικών κερδών.
3. Διαχείριση μη εξυπηρετούμενων δανείων. Μπορεί τα «κόκκινα» δάνεια που αποτελούν το 35% του συνόλου και να αποτελούν το υπ’ αριθμό ένα πρόβλημα για τις τράπεζες, ωστόσο αν η οικονομία μπει σε τροχιά σταθερής ανάπτυξης, τότε τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια μπορούν να αποτελέσουν μια σημαντική πηγή εσόδων για το μέλλον. Η δημιουργία εξειδικευμένων μονάδων για τη διαχείριση των «κόκκινων» δανείων θα οδηγήσει σε πολύ καλύτερα ποσοστά ανακτήσεων. Δηλαδή, οι τράπεζες θα κατορθώσουν να εισπράξουν ένα τμήμα από τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια, ενισχύοντας την κερδοφορία τους.
4. Μείωση προβλέψεων. Τα τελευταία χρόνια την όποια λειτουργική κερδοφορία την απορροφούσαν ολοκληρωτικά οι προβλέψεις για την αντιμετώπιση των «κόκκινων» δανείων. Ωστόσο πλέον οι τράπεζες έχουν σχηματίσει ένα πολύ ισχυρό απόθεμα προβλέψεων, το οποίο καλύπτει περίπου το 60% των μη εξυπηρετούμενων δανείων, ενώ τα τελευταία τρίμηνα καταγράφεται επιβράδυνση του ρυθμού σχηματισμού νέων «κόκκινων» δανείων. Οι τράπεζες εκτιμούν ότι μέχρι τα μέσα του 2015 τα «κόκκινα» δάνεια θα φτάσουν στο υψηλότερο σημείο και θα ακολουθήσει η σταδιακή αποκλιμάκωση του δείκτη. Λιγότερα «κόκκινα» δάνεια σημαίνει λιγότερες προβλέψεις και λιγότερες προβλέψεις σημαίνουν υψηλότερα κέρδη.
5. Θετική πιστωτική επέκταση. Εξαιρετικά σημαντική για τον κλάδο θα είναι η αύξηση των υπολοίπων δανείων τη νέα χρονιά. Η αύξηση του υπολοίπου δανείων θα έχει δύο πολύ ευεργετικές επιδράσεις: θα οδηγήσει σε ταχύτερη αποκλιμάκωση των «κόκκινων» δανείων (καθώς θα περιορίζονται ως ποσοστό του συνόλου των δανείων) και παράλληλα θα φέρει «φρέσκα» έσοδα για τις τράπεζες.