Τις προϋποθέσεις για την επιστροφή των τραπεζών σε μια πιο ομαλή κατάσταση δημιουργεί η επίτευξη, αν όλα πάνε καλά, συμφωνίας Ελλάδας – εταίρων, η οποία θα επιβεβαιώνει την ευρωπαϊκή πορεία της χώρας και θα εξασφαλίζει χρηματοδότηση για την επόμενη τριετία. Ωστόσο, όπως τονίζουν στελέχη τραπεζών, η επόμενη ημέρα της συμφωνίας για τις τράπεζες δεν θα έχει καμία σχέση με αυτά που ξέραμε. Οι κεφαλαιακοί περιορισμοί ήρθαν για να μείνουν και να αλλάξουν την καθημερινότητα των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών.
Σύμφωνα με τραπεζικές πηγές, οι τράπεζες θα μπορούσαν να ανοίξουν ακόμα και την Τρίτη 14 Ιουλίου, αν και δύσκολα, σίγουρα όμως μέχρι το τέλος της επόμενης εβδομάδας και υπό την προϋπόθεση ότι η ΕΚΤ θα αυξήσει το όριο του ELA, κάτι που θεωρείται βέβαιο αν υπάρξει συμφωνία. Αντίθετα, αν υπάρξει εμπλοκή και δεν έχουμε συμφωνία, η τραπεζική αργία πιθανότατα θα παραταθεί τουλάχιστον και για την επόμενη εβδομάδα.
Με τη συμφωνία, ανοίγει ο δρόμος για την επαναλειτουργία των τραπεζών, ωστόσο αυτό δεν σημαίνει ότι οι τράπεζες θα είναι όπως τις ξέραμε. Οι κεφαλαιακοί περιορισμοί θα παραμείνουν για πολλούς μήνες, ίσως και χρόνια, ώστε να εξασφαλίσουν ότι η ρευστότητα θα παραμείνει εντός του τραπεζικού συστήματος. Σύμφωνα με στελέχη τραπεζών και με ανοιχτές τράπεζες το όριο αναλήψεως μετρητών θα διατηρηθεί σε χαμηλά επίπεδα, αν και είναι πιθανό να αυξηθεί σταδιακά από τα 60 ευρώ σήμερα προς τα 100 ευρώ. Αντίθετα, με ευκολία θα μπορούν να πραγματοποιούνται μεγάλου ύψους συναλλαγές ηλεκτρονικά (internet και phone banking) καθώς και συναλλαγές με χρεωστικές και πιστωτικές κάρτες, πάντα εντός Ελλάδας. Παράλληλα, το άνοιγμα των τραπεζών θα επιτρέψει τη διενέργεια περισσότερων συναλλαγών που τώρα δεν επιτρέπονται. Σε ό,τι αφορά τις επιχειρήσεις που πραγματοποιούν συχνές συναλλαγές με το εξωτερικό, η Τράπεζα της Ελλάδος εργάζεται εντατικά όλο αυτό το διάστημα ώστε τα σχετικά αιτήματα να εξετάζονται γρήγορα, διευκολύνοντας την επιχειρηματική δραστηριότητα. Το πότε θα μπορέσουν να αποσυρθούνοι κεφαλαιακοί περιορισμοί είναι άγνωστο και θα εξαρτηθεί από το πόσο γρήγορα θα ομαλοποιηθεί η κατάσταση στην οικονομία και αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη.
Η ανακεφαλαιοποίηση
Η επίτευξη συμφωνίας δημιουργεί αισιοδοξία ότι η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών θα γίνει με τρόπο που δεν θα έχει επιπτώσεις στις καταθέσεις και ειδικά στις καταθέσεις κάτω των 100.000 ευρώ οι οποίες είναι εγγυημένες από τη νομοθεσία. Οπως τονίζουν στελέχη τραπεζών, η ευρωπαϊκή νομοθεσία είναι σαφέστατη και προστατεύει ρητά τις καταθέσεις μέχρι 100.000 ευρώ, ενώ εκτιμούν ότι μια καταστρατήγηση του κανόνα θα δημιουργούσε ένα κακό προηγούμενο για την αξιοπιστία του ευρωσυστήματος. Ωστόσο, στελέχη τραπεζών αναγνωρίζουν ότι η ευρωπαϊκή νομοθεσία έχει σχεδιαστεί για να αντιμετωπίζει τη χρεοκοπία μιας ή περισσότερων τραπεζών, όχι το σύνολο του τραπεζικού συστήματος. Αν ο επόπτης, δηλαδή η ΕΚΤ, κρίνει ότι η ραγδαία επιδείνωση των οικονομικών συνθηκών και η έξαρση των «κόκκινων» δανείων απαιτεί μια νέα εκτεταμένη ανακεφαλαιοποίηση όλων των τραπεζών, τότε ενδέχεται να υπάρξουν ανορθόδοξες λύσεις. Ωστόσο, δεν αποκλείουν να υπάρξει κάποια έκτακτη φορολόγηση για το σύνολο της περιουσίας, που μπορεί να βασιστεί και στο ύψος των καταθέσεων.
Ανακεφαλαιοποίηση και συγχωνεύσεις
Αμηχανία και αγωνία επικρατεί στα επιτελεία των τραπεζών για το πώς θα διαμορφωθεί η επόμενη ημέρα για τη δομή του τραπεζικού κλάδου. Οι περισσότεροι αναλυτές εκτιμούν ότι μια νέα ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών είναι αναπόδραστη, ενώ δεν αποκλείεται να δούμε συγχωνεύσεις τραπεζών που θα οδηγήσουν σε 2 ή 3 τράπεζες. Σύμφωνα με τραπεζικά στελέχη στο πλαίσιο της συμφωνίας θα υπάρχει μέριμνα και για την ενίσχυση των τραπεζών. Οπως σημειώνουν, η ΕΚΤ θα εκτιμήσει τους επόμενους μήνες την παρούσα κατάσταση και τις επιπτώσεις της επιδείνωσης των οικονομικών συνθηκών στην κεφαλαιακή βάση των τραπεζών και θα ζητήσει από τις τράπεζες να αναζητήσουν νέα κεφάλαια. Στο πλαίσιο της διαδικασίας αυτή της ΕΚΤ μπορεί να κρίνει ότι μια ή περισσότερες τράπεζες δεν είναι βιώσιμες και να απορροφηθούν από άλλες. Αν οι μέτοχοι δεν κατορθώσουν να συγκεντρώσουν τα απαιτούμενα κεφάλαια, τότε οι τράπεζες θα ανακεφαλαιοποιηθούν από τον δημόσιο τομέα, πιθανότατα από τον ESM, και θα περάσουν στον πλήρη έλεγχό του.