Ο κίνδυνος να περιθωριοποιηθεί το Χρηματιστήριο Αθηνών (Χ.Α.) για πρώτη φορά από την εποχή της δραχμής, με αποτέλεσμα να καταστεί μία αγορά-κουφάρι νεκρών μετοχών, εγκλωβισμένων μετόχων και κατεστραμμένων επενδυτών, έχει αρχίσει να πλανάται πάνω από την επενδυτική κοινότητα.
Ηδη συμπληρώθηκαν 3 εβδομάδες (15 εργάσιμες ημέρες) χρηματιστηριακής αργίας και όπως όλα δείχνουν, το Χ.Α. δεν πρόκειται να ανοίξει εάν πρώτα δεν αποκατασταθεί το τραπεζικό δίκτυο και δεν επαναλειτουργήσουν όλα τα υποκαταστήματα των 4 συστημικών τραπεζών.
Στη διάρκεια της εβδομάδας πραγματοποιήθηκαν δεκάδες συναντήσεις των αρμοδίων στελεχών του υπουργείου Οικονομικών με τους εκπροσώπους της εποπτείας (Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς, ΕΧΑΕ) και τους χρηματιστές (ΣΜΕΧΑ) προκειμένου να βρεθεί λύση για να λειτουργήσει το Χ.Α. νωρίτερα από τις τράπεζες. Ωστόσο, η ηγεσία του υπουργείου δεν απεδέχθη τη πρόταση που κατατέθηκε και θα περιγράψουμε στη συνέχεια. Ηδη η πρώτη σοβαρή παρενέργεια από την πολυήμερη αργία που προκάλεσε μεγάλες ζημίες είναι η απόφαση που ελήφθη οι λήξεις παραγώγων Ιουλίου που έληξαν προχθές Παρασκευή 17 Ιουλίου 2015 να διακανονιστούν με τιμές μετοχών στις 26 Ιουνίου 2015, που είναι και η τελευταία μέρα που λειτούργησε η αγορά μετοχών, ομολόγων και παραγώγων στην Ελλάδα πριν από την εφαρμογή των capital controls.
H πρόταση που έθεσαν οι χρηματιστηριακοί εκπρόσωποι στα στελέχη του υπουργείου Οικονομικών ήταν η δημιουργία δεύτερου χρηματιστηριακού κωδικού (υπολογαριασμός) για όλους τους επενδυτές, όπως συνέβη και στην Κύπρο. Το άνοιγμα δεύτερου κωδικού δεν θα είχε καμία σχέση με τις υφιστάμενες επενδυτικές μερίδες, που ανέρχονται σήμερα στις 862.060 μέχρι και 30/6/2015 και επηρεάζονται από τα capital controls, αφού δεν επιτρέπεται η ανάληψη κεφαλαίων άνω των 60 ευρώ.
Οι νέοι υπολογαριασμοί (new money) θα τροφοδοτούνταν είτε με μετρητά που θα προέρχονταν από τις πωλήσεις μετοχών είτε με κατάθεση μετρητών για την αγορά μετοχών είτε με έμβασμα από το εξωτερικό.
Δηλαδή, στόχος ήταν να παραμένουν τα κεφάλαια εντός Ελλάδας και να μην υπάρχει εκροή χρημάτων στο εξωτερικό για όσους επενδυτές θα προχωρούσαν σε χρηματιστηριακές πράξεις. Πρακτικά, ο Ελληνας επενδυτής θα έπρεπε να χρησιμοποιήσει «φρέσκο» χρήμα και όχι τις υφιστάμενες καταθέσεις του. Οσον αφορά στην εκκαθάριση και τον διακανονισμό των συναλλαγών, δεν θα υπήρχε κανένας περιορισμός στην κίνηση κεφαλαίων, όπως προτάθηκε στα αρμόδια στελέχη του υπουργείου Οικονομικών.
Ετσι, με την πρόταση αυτή τόσο οι Ελληνες επενδυτές όσο και οι ξένοι θεσμικοί θα μπορούσαν να πωλούν μετοχές, ενώ εικάζεται ότι ήδη έχουν πωλήσει εξωχρηματιστηριακά, δηλαδή over the counter, μέσω διεθνών πλατφορμών. Μάλιστα, οι ξένοι θεσμικοί θα είχαν το προνόμιο μέσω των θεματοφυλάκων τους να εξαγάγουν το προϊόν της πώλησης στο εξωτερικό σε αντίθεση με τους εγχώριους επενδυτές που απαγορεύεται η άντληση ποσού άνω των 60 ευρώ.
Είναι προφανές ότι θα υπάρχουν εντολές πώλησης από αλλοδαπούς που θα επιθυμούν να μεταφέρουν τα χρήματά τους στο εξωτερικό «επειδή θα μπορούν κατ’ εξαίρεση των capital controls», ενώ αντίστοιχα δεν θα υπάρχουν αγοραστές.
Συνέπεια των ανωτέρω δεδομένων θα είναι σίγουρα καθοδικές συνεδριάσεις με μεγάλες απώλειες, πιθανώς στα όρια του τυπικού limit down του 30%, λόγω προφανώς παντελούς έλλειψης των αγοραστών, μέχρι να αναγκαστούν οι εποπτικές αρχές να ξανακλείσουν την αγορά μετά την κατάρρευση.