Το Σάββατο 26 Σεπτεμβρίου στο κέντρο της Αθήνας, στην πλατεία Κλαυθμώνος, θα γίνει η μεγάλη γιορτή για την Ευρωπαϊκή Ημέρα Γλωσσών (www. imera-glosson-2015.eu). Στο πλαίσιό της θα ανακοινωθούν οι νικητές του διαγωνισμού στο «διαδικτυακό κυνήγι θησαυρού» που βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη από τις 16 Ιουλίου και ολοκληρώνεται στις 13 Σεπτεμβρίου.
Στον εορτασμό συμμετέχει η αντιπροσωπεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Ελλάδα μαζί με τον Δήμο Αθηναίων, την πρεσβεία της Ελβετίας, όπως και 11 άλλες πρεσβείες – μέλη του European Union National Institutes of Culture (EUNIC).
«Καμπανάκι»
Η ετήσια αυτή υπενθύμιση ότι η Ευρώπη είναι πολύγλωσση και πολυπολιτισμική «χτυπά ιδιαίτερο καμπανάκι» ότι τα γλωσσικά σύνορα έχουν πέσει για τον κόσμο των επιχειρήσεων που παγκοσμιοποιείται, συγχωνεύεται και εξαγοράζεται. Εννοείται ότι θεωρείται πλέον δεδομένο πως στη βασική μόρφωση ενός στελέχους η γνώση μιας η καλύτερα δύο ξένων γλωσσών είναι «εκ των ων ουκ άνευ».
Ωστόσο, λίγες είναι οι επιχειρήσεις που θεωρούν υποχρέωσή τους να στηρίξουν τη γλωσσομάθεια των στελεχών τους. Ή ακόμη και να τη «φρεσκάρουν» ― με δεδομένο ότι δεν είναι όλα τα στελέχη τους «άρτι αποφοιτήσαντα» αλλά μπορεί να έχουν αφήσει τα θρανία εδώ και μερικές δεκαετίες. Ή, ακόμη, να τους δώσουν την ευκαιρία να τελειοποιήσουν είτε να εξειδικεύσουν τη γνώση των στελεχών τους, ώστε να μην είναι απλώς λειτουργική, αλλά να είναι σε θέση και να διαπραγματεύονται με άνεση -και ευγένεια- για να αναχαιτίζουν «το γλωσσικό πλεονέκτημα» που διαθέτει ο ξενόγλωσσος συνομιλητής τους είτε είναι πελάτης, επενδυτής, συνεταίρος είτε ανταγωνιστής κ.ά.
Η γλωσσομάθεια έχει υψηλή προτεραιότητα ως ανταγωνιστικό πλεονέκτημα. Αλλωστε, είναι σχεδόν το πρώτο πράγμα που ζητούν, όχι μονό οι εργοδότες στην Ευρώπη, αλλά και οι σύμβουλοι αναζήτησης στελεχών, και μετά έρχεται το υψηλό επίπεδο εκπαίδευσής τους. Οσο διαφορετικές και αν είναι οι περιοχές του κόσμου, η γλωσσομάθεια παραμένει κλειδί για την επαγγελματική επιτυχία. Ιδιαιτέρως μάλιστα στην Ευρώπη, όπου η γνώση και η ευχέρεια σε περισσότερες από δύο γλώσσες συνιστούν σημαντικό ανταγωνιστικό πλεονέκτημα για την επιλογή ενός στελέχους. Στην Ευρώπη, οι σύμβουλοι αναζήτησης στελεχών, στην πλειονότητά τους, πιστεύουν ότι για τα στελέχη η γνώση δύο γλωσσών -το λιγότερο- είναι ζωτικής σημασίας για το σημερινό επιχειρηματικό περιβάλλον. Οι κλάδοι στους οποίους απαιτείται περισσότερο η επικοινωνία σε ξένες γλώσσες είναι τα καταναλωτικά προϊόντα, το λιανικό εμπόριο, οι τεχνολογίες και η παροχή επαγγελματικών υπηρεσιών. Ως προς τα καθήκοντα, η γλωσσομάθεια απαιτείται κατά προτεραιότητα, από τα στελέχη του μάρκετινγκ και των πωλήσεων και λιγότερο από τον πρόεδρο και τα ανώτατα διοικητικά στελέχη, όπως και από τον διευθύνοντα σύμβουλο.
Προφορική επικοινωνία
Αυτονόητο βέβαια, αφού το μεγαλύτερο μέρος του έργου των στελεχών αυτών βασίζεται στην προφορική επικοινωνία, είτε πρόσωπο με πρόσωπο είτε στις εμπορικές συναντήσεις είτε σε τηλεφωνικές διαπραγματεύσεις. Αλλωστε, η προφορική επικοινωνία αποτελεί μια από τις βασικές δεξιότητες για τις οποίες αξιολογείται ένα στέλεχος. Και ιδιαιτέρως ένας μάνατζερ που συνήθως διευθύνει, εξουσιοδοτεί, παρακολουθεί, ελέγχει την ομάδα του με λεκτική επικοινωνία. Η άγνοια της ξένης γλώσσας όμως, όταν αποτελεί την κοινή γλώσσα επικοινωνίας, ακυρώνει παντελώς τη δεξιότητα αυτή, έστω και αν τη διαθέτει το στέλεχος.
Δεν σημαίνει βεβαία ότι η εκμάθηση μιας ξένης γλώσσας θα εκτοξεύσει στα ύψη ένα μέτριο στέλεχος. Για ένα στέλεχος όμως με πολλές δεξιότητες, είναι ένα σοβαρό έλλειμμα. Αλλωστε, η εκδήλωση ευαισθησίας και ο σεβασμός στη διαφορετική γλώσσα και κουλτούρα είναι πλέον ο χρυσός κανόνας για την επιτυχία κάθε συναλλαγής είτε συνεργασίας. Και είναι τα στοιχεία που μπορεί να προκαλέσουν συγκρούσεις και απογοητεύσεις, αν δεν έχουν εκ των προτέρων αντιμετωπισθεί.
Επιπλέον, η περιορισμένη γλωσσομάθεια μπορεί να συνεπάγεται για την επιχείρηση χαμηλότερη ανταγωνιστικότητα και λιγότερες εξαγωγές. Το πρόβλημα εντοπίζεται στο γεγονός ότι η στήριξη της γλωσσομάθειας των εργαζομένων μέσα στις επιχειρήσεις δεν αντιμετωπίζεται σήμερα με τη νοοτροπία του νέου αιώνα μας που την επιβραβεύει. Μέσα σ’ αυτό το πνεύμα λοιπόν προτείνεται να αντιμετωπισθεί το θέμα της γλωσσομάθειας των εργαζομένων από τις επιχειρήσεις τους. Οι οποίες θα πρέπει να λαμβάνουν επιπλέον υπόψη τους και τον χρόνο που διαθέτουν οι εργαζόμενοι, το κόστος όταν το έχουν επωμισθεί οι ίδιοι, όπως και την άρνηση όσων δεν επιθυμούν την επένδυση αυτή.
«Καλά νέα»
Τα «καλά νέα» όμως είναι ότι τόσο οι ξένες γλώσσες όσο και η γλώσσα της προφορικής επικοινωνίας αποτελούν πλέον «διδακτέα ύλη» ακόμη και με πρωτοβουλίες επαγγελματικών φορέων διοίκησης επιχειρήσεων. Ετσι, για τα στελέχη που το επιθυμούν, μπορούν να γίνουν δεξιότητες -επίκτητες μεν, ζωτικής σημασίας ωστόσο- για την επιτυχή σταδιοδρομία τους. Γιατί, ένα στέλεχος χρειάζεται να έχει πολλές και διαφορετικές δεξιότητες επικοινωνίας όταν συμμετέχει σε σύσκεψη, σε συζήτηση, σε διαπραγματεύσεις είτε όταν καθοδηγεί τους άλλους. Ακόμη και τη δεξιότητα να αναγνωρίζει τη σημασία που έχει και η μη λεκτική επικοινωνία. Αυτή που εκφράζεται με τη γλώσσα του σώματος, αλλά και με τη γλώσσα της… σιωπής ― που είναι η τέχνη για να προσέχει κάποιος αυτά που οι άλλοι του λένε, γιατί, ανάμεσά τους, ίσως «ακούσει» και εκείνα που δεν θέλουν να του πουν.