Εφτασε η ώρα της κρίσεως για τις ελληνικές τράπεζες, καθώς την επόμενη εβδομάδα αναμένεται να οριστικοποιηθεί από τον Ενιαίο Εποπτικό Μηχανισμό και την ΕΚΤ το ύψος των κεφαλαιακών αναγκών, ενώ την Τρίτη 20 Οκτωβρίου θα παρουσιαστεί από την κυβέρνηση το νέο νομοθετικό πλαίσιο της ανακεφαλαιοποίησης. Στα επιτελεία των τραπεζών επικρατεί συγκρατημένη αισιοδοξία για το τελικό αποτέλεσμα και εκτιμούν ότι το ύψος των κεφαλαιακών αναγκών θα είναι διαχειρίσιμο. Την προηγούμενη Πέμπτη στελέχη των εγχώριων τραπεζών βρέθηκαν στη Φρανκφούρτη και συναντήθηκαν με στελέχη της Ευρωπαϊκής Εποπτείας. Εκεί ενημερώθηκαν για την εξέλιξη του stress test και συζήτησαν ορισμένες τεχνικές πτυχές της άσκησης. Δεν δόθηκαν νούμερα, ωστόσο συζητήθηκαν αρκετές μεθοδολογικές λεπτομέρειες που επιτρέπουν στις τράπεζες να σχηματίσουν μια καλή εικόνα για το προς τα πού πάνε τα πράγματα.
Οπως εκτιμούν τραπεζικές πηγές, οι επόμενες ημέρες θα είναι κρίσιμες καθώς θα ενταθούν οι συζητήσεις και οι διαβουλεύσεις μεταξύ των θεσμών και των ευρωπαϊκών αρχών, προκειμένου να οριστικοποιηθούν όλες οι τεχνικές πτυχές και οι παραδοχές της άσκησης και να προσδιοριστεί ο τελικός λογαριασμός.
Δύο είναι τα βασικά σημεία τα οποία θα προσδιορίσουν το ύψος των κεφαλαιακών αναγκών:
• Το αποτέλεσμα της αξιολόγησης του χαρτοφυλακίου δανείων (Asset Quality Review) που ολοκληρώθηκε τον περασμένο Σεπτέμβριο. Η ΕΚΤ πήρε ένα πολύ μεγάλο δείγμα δανείων από όλες τις κατηγορίες και αφού τα εξέτασε αναλυτικά, εκτίμησε τις πρόσθετες προβλέψεις που πρέπει να διενεργήσουν οι τράπεζες προκειμένου να αντιμετωπιστεί το μεγάλο αυτό πρόβλημα. Η εικόνα των «κόκκινων» δανείων επιδεινώθηκε το 2015 λόγω της πολύμηνης αβεβαιότητας και της επιβολής των κεφαλαιακών περιορισμών, ωστόσο σε μικρότερο βαθμό σε σχέση με τις αρχικές εκτιμήσεις.
• Ο δεύτερος βασικός προσδιοριστικός παράγοντας θα είναι το ύψος στο οποίο θα καθοριστεί το ελάχιστο όριο κεφαλαιακής επάρκειας. Στα πανευρωπαϊκά stress tests, που πραγματοποιήθηκαν πέρυσι, το όριο ήταν στο 8% για το βασικό σενάριο και 5,5% για το δυσμενές. Ωστόσο στην περίπτωση της Ελλάδας η ΕΚΤ φαίνεται ότι επιμένει σε μια πιο συντηρητική στάση, σταθμίζοντας πιθανότατα την κακή κατάσταση της ελληνικής οικονομίας και τον αυξημένο κίνδυνο που δημιουργεί η έφεση της χώρας στην πολιτική αστάθεια. Σύμφωνα με πληροφορίες, η ΕΚΤ ζήτησε αρχικά δείκτη κεφαλαιακής επάρκειας 10,5%, αλλά φαίνεται ότι τελικά αποδέχθηκε βελτιωμένη πρόταση της ελληνικής πλευράς για δείκτη 9,5% για το βασικό και 8% για το δυσμενές σενάριο. Σύμφωνα με αναλυτές, η τρέχουσα αξιολόγηση είναι σε ένα πολύ δυσμενέστερο περιβάλλον σε σχέση με αυτήν του 2014, καθώς η εκτίμηση των θεσμών είναι ότι η ελληνική οικονομία θα συρρικνωθεί κατά 2,3% το 2015, κατά 1,3% το 2016, ενώ το 2017 θα ανακάμψει με +2,7%. Η αρνητική πορεία της οικονομίας, που είναι το βασικό σενάριο, επιδεινώνει την κατάσταση στα μη εξυπηρετούμενα δάνεια των τραπεζών με τελικό αποτέλεσμα τη διόγκωση των κεφαλαιακών αναγκών.
Εξαιρετικά κρίσιμης σημασίας για την προσέλκυση ιδιωτών επενδυτών, που αποτελεί κεντρικό στόχο της κυβέρνησης, θα είναι το νομοθετικό πλαίσιο που θα περιγράφει τον τρόπο που θα γίνουν οι αυξήσεις κεφαλαίου, τα δικαιώματα των ιδιωτών μετόχων και με ποιες συνθήκες το Δημόσιο θα αναλαμβάνει αυξημένες εξουσίες. Ο σχετικός νόμος πρόκειται να παρουσιαστεί την ερχόμενη Τρίτη 20 Οκτωβρίου και αναμένεται με μεγάλο ενδιαφέρον από τις τράπεζες και τους επενδυτές.
Σύμφωνα με τον σχεδιασμό της ΕΚΤ, τα αποτελέσματα του stress test θα δημοσιευτούν μέχρι το τέλος Οκτωβρίου. Κατόπιν οι τράπεζες θα πρέπει γρήγορα να διερευνήσουν το επενδυτικό ενδιαφέρον και αν υπάρχει, να προχωρήσουν σε αυξήσεις κεφαλαίου, οι οποίες θα πρέπει να ολοκληρωθούν το αργότερο μέχρι τα μέσα Δεκεμβρίου. Η εξασφάλιση, εντός των χρονοδιαγραμμάτων, θετικής αξιολόγησης για την πορεία του προγράμματος θα επηρεάσει αποφασιστικά το εγχείρημα.