Συνολική πτώση της τάξεως των 50 δισ. ευρώ έχει καταγράψει η «πίτα» των δημοσίων έργων υποδομών στην Ελλάδα κατά την περίοδο της οικονομικής κρίσης και συγκεκριμένα από το 2006 μέχρι το τέλος του 2015. Σύμφωνα με σχετική έρευνα της εταιρείας PwC (PriceWaterHouseCoopers), οι επενδύσεις σε υποδομές έχουν υποχωρήσει από το 3,7% του ΑΕΠ που βρίσκονταν το 2006, σε μόλις 1,1% του ΑΕΠ το 2015, υποχωρώντας με ετήσιο ρυθμό της τάξεως των 5,7 δισ. ευρώ. Επίσης, κατά το τρέχον έτος, οι διαθέσιμοι δημόσιοι πόροι για έργα επενδύσεων είναι συγκρίσιμοι, σε ονομαστικές τιμές, με τους αντίστοιχους πόρους του 2002. Είναι λοιπόν προφανές ότι τα έργα υποδομών αποτέλεσαν ένα από τα «θύματα» της δημοσιονομικής προσαρμογής στην οποία προχώρησε η χώρα τα τελευταία χρόνια, μειώνοντας τις δαπάνες του κράτους, με αποτέλεσμα οι άμεσες θέσεις απασχόλησης στον κλάδο των κατασκευών να μειωθούν κατά 53% από το 2009 μέχρι σήμερα.
Σύμφωνα με την PwC, το σημερινό ανεκτέλεστο υπόλοιπο έργων υποδομής στην Ελλάδα διαμορφώνεται σε 20,7 δισ. ευρώ, εκ των οποίων 12,3 δισ. ευρώ αφορούν έργα σε εξέλιξη. Από τα 78 έργα που προγραμματίζονται να παραδοθούν μέχρι το 2022, η ενέργεια καλύπτει το 33%, οι σιδηρόδρομοι και τα έργα σε μετρό/τραμ το 29% και οι οδικές συγκοινωνίες το 25%. Εν ολίγοις, οι μεταφορές και η ενέργεια αποτελούν το 85% του συνόλου των έργων. Πάντως, είναι χαρακτηριστικό ότι τα περισσότερα από τα έργα που βρίσκονται σε εξέλιξη είναι σε καθυστέρηση, ενώ επίσης καθυστερεί η ολοκλήρωση του σχεδιασμού, η χρηματοδότηση και η ανάθεση των έργων.
Με βάση την ανάλυση της PwC προκύπτει ότι είναι απαραίτητη η ενεργοποίηση πρόσθετων χρηματοδοτικών εργαλείων, όπως οι ΣΔΙΤ και τα ομόλογα έργου, ώστε να ενισχυθεί η συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα στη χρηματοδότηση των έργων υποδομών. Επίσης, ζωτικής σημασίας για την αναζωογόνηση των επενδύσεων στα έργα είναι η αποτελεσματική απορρόφηση των προγραμμάτων του νέου ΕΣΠΑ και η σταδιακή αύξηση της κρατικής χρηματοδότησης.
Οπως ανέφερε ο κ. Ευάγγελος Μαρκόπουλος, επικεφαλής του Τομέα Παροχής Συμβουλευτικών Υπηρεσιών στην Ενέργεια και τις Υποδομές της PwC, η συμμετοχή ιδιωτικών κεφαλαίων είναι καθοριστική, καθώς το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων και το νέο ΕΣΠΑ δεν επαρκούν για να καλύψουν τις χρηματοδοτικές ανάγκες των υφιστάμενων έργων. Αντίστοιχα, ο κ. Μάριος Ψάλτης, διευθύνων σύμβουλος της PwC, τόνισε ότι πρέπει οι επενδύσεις σε υποδομές, όπως και οι συνολικές επενδύσεις στη χώρα, να αυξηθούν ταχύτατα στα επίπεδα που βρίσκονταν πριν από την κρίση.