Συστάσεις προς την ελληνική κυβέρνηση κάνει ο Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) σε ό,τι αφορά τη νομοθεσία για το ηλεκτρονικό εμπόριο, κλάδο που θεωρείται ότι έχει εξαιρετικά μεγάλα περιθώρια ανάπτυξης στην Ελλάδα, αλλά που επί της ουσίας ρυθμίζεται εν μέρει από τους υφιστάμενους νόμους που διέπουν το παραδοσιακό εμπόριο.
Ενδεικτικά της υστέρησης που χαρακτηρίζει τον κλάδο του ηλεκτρονικού εμπορίου στην Ελλάδα σε σύγκριση με την υπόλοιπη Ευρώπη, υστέρηση η οποία σε σημαντικό βαθμό οφείλεται στην ύπαρξη εμποδίων ανταγωνισμού, είναι τα τελευταία στοιχεία της Eurostat: μόλις 6% των επιχειρήσεων στην Ελλάδα –με απασχόληση 10 ατόμων και άνω– σημείωσαν διαδικτυακές πωλήσεις το 2015 (9% το 2014). Η αξία των πωλήσεων ηλεκτρονικού εμπορίου αντιπροσωπεύει το 1% των πωλήσεων των ελληνικών επιχειρήσεων με απασχόληση 10 ατόμων και άνω (2% το 2014). Τα αντίστοιχα ποσοστά στην Ευρωπαϊκή Ενωση ήταν 17% (15% το 2014) – τόσο σε αριθμό επιχειρήσεων όσο και σε αξία πωλήσεων.
Η δυναμική ανάπτυξης του κλάδου αποτυπώνεται, από την άλλη, στα στοιχεία της Ecommerce Europe, που αποτελεί το συλλογικό όργανο εκπροσώπησης των επιχειρήσεων του ηλεκτρονικού εμπορίου. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ecommerce Europe, ο τζίρος από το ηλεκτρονικό εμπόριο στην Ελλάδα αυξήθηκε κατά 18,8% το 2015 σε σύγκριση με το 2014, φτάνοντας τα 3,8 δισ. ευρώ, ενώ για το 2016 προβλέπεται ανάπτυξη 10,5%, με τον τζίρο να εκτιμάται ότι θα ανέλθει στα 4,2 δισ. ευρώ.
Οι επτά συστάσεις του ΟΟΣΑ, οι οποίες προέκυψαν ύστερα από την εξέταση 83 νομοθετημάτων που διέπουν ή επηρεάζουν τον κλάδο σήμερα, είναι οι ακόλουθες:
1. Θέσπιση ενιαίου ορισμού του καταναλωτή, καθώς σήμερα υπάρχουν πολλαπλοί και αντιφατικοί μεταξύ τους ορισμοί του καταναλωτή, με συνέπεια τη δημιουργία σύγχυσης και την πρόκληση νομικής αβεβαιότητας.
2. Θέσπιση ενιαίου ορισμού του προμηθευτή.
3. Διευκρίνιση των ορισμών και διαφοροποίηση μεταξύ νομικών και εμπορικών εγγυήσεων. Σημειώνεται ότι η νομική εγγύηση είναι η ελάχιστη νομική προστασία που προσφέρεται στους καταναλωτές σε περίπτωση προϊόντων που είναι ελαττωματικά, ενώ οι εμπορικές εγγυήσεις είναι επιπρόσθετα εχέγγυα που προσφέρει κατ’ επιλογήν ο κατασκευαστής κ.ο.κ. Οι διατάξεις περί εγγυήσεων είναι και πολύπλοκες και διασκορπισμένες στο εθνικό δίκαιο, με συνέπεια την έλλειψη κατανόησης των σχετικών δικαιωμάτων και υποχρεώσεων και από τους προμηθευτές και από τους καταναλωτές.
4. Κατάργηση κάποιων υποχρεώσεων των τελικών πωλητών σχετικά με τις εμπορικές εγγυήσεις. Ειδικότερα, όπως επισημαίνει ο ΟΟΣΑ, οι υποχρεώσεις που θέτει ο νόμος στους Ελληνες προμηθευτές σε σχέση με τις εμπορικές εγγυήσεις τους επιβαρύνουν περισσότερο από την πρόθεση του κοινοτικού νομοθέτη (οδηγία 1999/44/EΚ). Στον βαθμό που ανταγωνιστές στο εξωτερικό δεν επιβαρύνονται με παρόμοιες υποχρεώσεις, είναι δυνατόν οι υποχρεώσεις αυτές να συνιστούν εμπόδιο στη δυνατότητα των εγχώριων προμηθευτών να είναι ανταγωνιστικοί.
Επιπλέον, η αξία της εμπορικής εγγύησης τελικώς μεταφέρεται στους καταναλωτές μέσω μιας αυξημένης τιμής του προϊόντος.
5. Παρακολούθηση και αναθεώρηση εντός δύο ετών των μηχανισμών Εναλλακτικής Επίλυσης Διαφορών μεταξύ καταναλωτών και προμηθευτών. Ο ΟΟΣΑ θεωρεί ότι το γεγονός πως στην Ελλάδα δεν ξεκινάει η διαδικασία από μία ελάχιστη αξία προϊόντων και άνω και επίσης η υπηρεσία παρέχεται δωρεάν από τον Συνήγορο του Καταναλωτή μπορεί να οδηγήσει σε καταχρηστική άσκηση των δικαιωμάτων των καταναλωτών.
6. Απλοποίηση και κωδικοποίηση της κύριας νομοθεσίας περί προστασίας του καταναλωτή και κατάργηση παρωχημένων διατάξεων.
7. Απαλλαγή των παρόχων ενδιάμεσων υπηρεσιών (ISPs), συμπεριλαμβανομένων των πλατφορμών ηλεκτρονικού εμπορίου (π.χ. Skroutz), από τη γενική υποχρέωση ελέγχου της νομιμότητας των πληροφοριών που διαβιβάζουν ή αποθηκεύουν ότι παρέχουν μόνο υπηρεσίες «φιλοξενίας».
Ο κλάδος του ηλεκτρονικού εμπορίου αποτελεί τον πρώτο από τους τέσσερις κλάδους που αξιολόγησε ο ΟΟΣΑ ως προς τις συνθήκες ανταγωνισμού στο πλαίσιο της τρίτης εργαλειοθήκης και οι σχετικές προτάσεις έχουν ήδη παραδοθεί στο υπουργείο Οικονομίας. Η σχετική αξιολόγηση δεν έχει ολοκληρωθεί για τους άλλους τρεις κλάδους –χονδρεμπόριο, ΜΜΕ και κατασκευές–, κάτι που αναμένεται να έχει γίνει έως τον Νοέμβριο. Η μετεξέλιξη των συστάσεων του ΟΟΣΑ σε νομοθεσία προγραμματίζεται για τον Δεκέμβριο του 2016.