«Πάγος» επικρατεί στις σχέσεις της κυβέρνησης με τους Αζέρους, μετά τη μονομερή παρέμβαση αλλαγής του υπολογισμού των τελών χρήσης του συστήματος φυσικού αερίου, με πρωτοβουλία του υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας Πάνου Σκουρλέτη. Περίπου 15 ημέρες μετά την ψήφιση της σχετικής τροπολογίας, η πλευρά της Socar, που δεν έκρυψε την ενόχλησή της για τη μονομερή αυτή παρέμβαση, τηρεί σιγήν ασυρμάτου. Μέσα σε αυτό το διάστημα, σύμφωνα με όσα μεταφέρουν στην «Κ» αρμόδιες κυβερνητικές πηγές, δεν υπήρξε καμία επαφή μεταξύ των δύο πλευρών.
Για τους Αζέρους που βίωσαν από την αρχή μια εχθρική στάση της κυβέρνησης στο θέμα της ολοκλήρωσης της συμφωνίας για την εξαγορά του ΔΕΣΦΑ και δυστοκία στο θέμα του αγωγού ΤAP, η τελευταία αυτή παρέμβαση, που περιορίζει τα μελλοντικά έσοδα της εταιρείας, φαίνεται να αποτέλεσε τη «σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι». Οι διαπραγματεύσεις μεταξύ των δύο πλευρών έχουν «παγώσει» με την ελληνική πλευρά να προεξοφλεί σε μεγάλο βαθμό την αποχώρηση της Socar.
Οι εκτιμήσεις
Mέχρι το τέλος του μηνός η Socar αναμένεται να δώσει κάποιο «σήμα» για τη στάση που θα κρατήσει, αφού λήγει η εγγυητική επιστολή που έχει καταθέσει για την εξαγορά του 66% του ΔΕΣΦΑ και, εάν θέλει να παραμείνει, θα πρέπει να την ανανεώσει. Αρμόδιες κυβερνητικές πηγές εκτιμούν ότι οι Αζέροι δεν θα προχωρήσουν σε ανανέωση της εγγυητικής και εκφράζουν παράλληλα ανησυχίες για την πιθανότητα να κινηθούν νομικά αφού με βάση το ευρωπαϊκό δίκαιο αρμοδιότητα για τις αλλαγές στον κώδικα τιμολόγησης του ΔΕΣΦΑ έχει η ΡΑΕ (Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας) και όχι ο υπουργός.
Εν αναμονή της τελικής στάσης των Αζέρων, η ελληνική πλευρά προσπαθεί να αξιολογήσει και τη μετακίνηση του διευθύνοντος συμβούλου της Socar Greece, Ανάρ Μαμάντοφ, που χειρίστηκε εξαρχής την υπόθεση από πλευράς των Αζέρων, στη θέση του γενικού διευθυντή της εταιρείας πετροχημικών Petkim στην Τουρκία, στην οποία μετέχει ως μέτοχος η Socar, μία μόλις εβδομάδα μετά την τροπολογία Σκουρλέτη. Δεν είναι ξεκάθαρο στην κυβέρνηση εάν η μετακίνηση του κ. Ανάρ Μαμάντοφ είναι ένδειξη αποχώρησης της Socar από το project του ΔΕΣΦΑ ή εάν αντιθέτως οι Αζέροι προετοιμάζουν έναν νέο κύκλο διαπραγματεύσεων με στέλεχος που δεν έχει έρθει σε προστριβές με την ελληνική πλευρά. Μπορεί ένα ναυάγιο της συμφωνίας πώλησης του ΔΕΣΦΑ στη Socar που καρκινοβατεί από το 2013 να προσφέρει ικανοποίηση στον υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας Πάνο Σκουρλέτη, που έχει εκφράσει από την αρχή τη διαφωνία του στη συγκεκριμένη ιδιωτικοποίηση, η κυβέρνηση ωστόσο θα βρεθεί ενώπιον ενός σημαντικού αδιεξόδου. Η ολοκλήρωση της ιδιωτικοποίησης του ΔΕΣΦΑ αποτέλεσε προαπαιτούμενο της πρώτης αξιολόγησης με τους πιστωτές και τα έσοδα από την πώληση έχουν προϋπολογισθεί για το 2016.
Αυτό που προβληματίζει είναι πώς θα αναπληρωθούν τα έσοδα ύψους 188 εκατ. ευρώ που θα εισέπραττε το Δημόσιο από το συνολικό τίμημα των 400 εκατ. ευρώ που πρόσφερε η Socar για το 66% του ΔΕΣΦΑ. Ποσό 212 εκατ. ευρώ θα πήγαινε στα ταμεία των ΕΛΠΕ για τη διάθεση στη Socar του 35% που κατέχουν στον ΔΕΣΦΑ. Αρμόδιες κυβερνητικές πηγές μεταφέρουν τον προβληματισμό τους στην «Κ» και την ανησυχία τους για την ενεργοποίηση του «κόφτη» στην περίπτωση που δεν υπάρξει αναπλήρωση εσόδων.
Η κυβέρνηση φέρεται να προετοιμάζεται παράλληλα για την έναρξη νέου διαγωνισμού στην περίπτωση του διαφαινόμενου ναυαγίου, καθώς τα σενάρια για μεταβίβαση του συνόλου του ποσοστού που θα πήγαινε στη Socar στην ιταλική Snam δεν φαίνεται να προχωρούν. Η ιταλική εταιρεία που αποτελεί και συνεταίρο της Socar στον αγωγό TAP έχει εκφράσει ενδιαφέρον για την εξαγορά του 17% του ΔΕΣΦΑ από τη Socar, προκειμένου να εγκρίνει η Ε.Ε. την ολοκλήρωση της συμφωνίας ΔΕΣΦΑ – Socar.