Στις εισαγγελικές αρχές θα παραδοθεί τις επόμενες ημέρες από την Τράπεζα της Ελλάδος το πόρισμα του ελέγχου της Attica Bank που διενήργησε από κοινού με τον Ενιαίο Εποπτικό Μηχανισμό (SSM) της ΕΚΤ, λόγω των εξαιρετικά σοβαρών ευρημάτων, ώστε να διαπιστωθούν τυχόν ευθύνες των παλαιών διοικήσεων της τράπεζας. Σύμφωνα με πληροφορίες, οι εποπτικές αρχές διαπίστωσαν χορηγήσεις δανείων, δίχως να τηρείται το παραμικρό τραπεζικό κριτήριο: δάνεια χωρίς εξασφαλίσεις, δάνεια σε επιχειρήσεις αμφιβόλου επιχειρηματικής δραστηριότητας, δάνεια σε υπερχρεωμένες επιχειρήσεις, δάνεια με αδικαιολόγητα χαμηλά επιτόκια κ.ά.
Επιπρόσθετα, σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», στελέχη της Attica Bank αγνόησαν τις υποδείξεις των ελεγκτών της ΤτΕ να μην χορηγούν δάνεια άνω του ποσού 100.000 ευρώ χωρίς την ενημέρωση της ΤτΕ. Η Attica Bank συνέχισε να χορηγεί δάνεια μεγάλου ύψους σε αμφιλεγόμενες εταιρείες παραβιάζοντας τις εντολές της κεντρικής τράπεζας.
Ο έλεγχος που πραγματοποίησαν SSM και ΤτΕ εντόπισε πλήθος δυσλειτουργιών και προβλημάτων σε όλο τα φάσμα των λειτουργιών της Attica Bank: στη διοίκηση, στον τρόπο λειτουργίας της εσωτερικής διακυβέρνησης, στο επιχειρηματικό μοντέλο, στην αύξηση μετοχικού κεφαλαίου, στις διαδικασίες που αφορούν τον πιστωτικό κίνδυνο και στα πληροφοριακά συστήματα της τράπεζας.
Εν πολλοίς, ο έλεγχος έδειξε ότι το χαρτοφυλάκιο δανείων ήταν εκτός ελέγχου και η διοικητική δομή ανεπαρκέστατη: είναι χαρακτηριστικό ότι στο τέλος Μαρτίου τα μη εξυπηρετούμενα πιστωτικά ανοίγματα της Attica ανήλθαν στο 57% έναντι 45% που ήταν ο μέσος όρος της τραπεζικής αγοράς.
Ολα αυτά έφεραν την τράπεζα ένα βήμα πριν από την τοποθέτηση επιτρόπου, κίνηση που θα είχε δραματικές επιπτώσεις στους μετόχους, με την ιδιορρυθμία ότι στην περίπτωση της Attica Bank εμπλέκεται ένα ασφαλιστικό ταμείο (ΤΣΜΕΔΕ) και κατ’ επέκταση οι εισφορές των μηχανικών.
Η εξέλιξη αυτή απετράπη μετά τη συμφωνία του ΤΣΜΕΔΕ με την ΤτΕ για την αλλαγή διοίκησης, με την τοποθέτηση έμπειρων τραπεζικών στελεχών και την άμεση συμμόρφωση με τις υποδείξεις του πορίσματος. Ωστόσο, αυτό δεν έγινε, αντίθετα με τις αρχές Σεπτεμβρίου το ΤΣΜΕΔΕ, σε συνεννόηση με την κυβέρνηση, προχώρησε στην ανακοίνωση ενός διοικητικού συμβουλίου χωρίς καν να ενημερώσει την κεντρική τράπεζα. Σημειώνεται ότι από το 2015 η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ επιδιώκει, συχνά ανορθόδοξα, να εξασφαλίσει τον έλεγχο τραπεζών, παρά τις δομικές αλλαγές που έχει επιφέρει η τραπεζική ενοποίηση αλλά και οι μνημονιακές υποχρεώσεις της χώρας για την αποκομματικοποίηση των τραπεζών.
Κύκλοι της ΤτΕ είχαν από την πρώτη στιγμή διατυπώσει έντονες ενστάσεις ότι οι καθηγητές Π. Ρουμελιώτης και Γ. Σαπουντζόγλου καταφανώς δεν πληρούσαν, ειδικά για την περίπτωση του κ. Ρουμελιώτη, τις ελάχιστες εποπτικές και τραπεζικές απαιτήσεις προκειμένου να αναλάβουν τη θέση του διευθύνοντος συμβούλου και προέδρου της Attica Bank αντίστοιχα. Ο κ. Ρουμελιώτης δεν είχε εκτελεστική διοικητική εμπειρία σε τράπεζες, ενώ ο κ. Σαπουντζόγλου βαρύνεται με τη συμμετοχή του στο Δ.Σ. της Proton Bank, η οποία έκλεισε με το ξέσπασμα του σκανδάλου Λαυρεντιαδη. Παρά τη δημοσιοποίηση των προθέσεων της ΤτΕ να μπλοκάρει τη τοποθέτηση της νέας διοίκησης, το ΤΣΜΕΔΕ επέμεινε, επιμονή που συνδέθηκε με συγκεκριμένους κύκλους της κυβέρνησης. Μάλιστα, ορισμένες πλευρές προειδοποίησαν ότι τυχόν απόρριψη των δύο προσώπων θα μπορούσε να προκαλέσει σύγκρουση κυβέρνησης – ΤτΕ.
Το αδιέξοδο και η «έφοδος»
Στις αρχές της εβδομάδας, η ΤτΕ ειδοποίησε τους εμπλεκομένους ότι δεν θα εγκριθεί το προτεινόμενο Δ.Σ. και προγραμμάτισε συνεδρίαση της Διεύθυνσης Εποπτείας για την Πέμπτη 15 Σεπτεμβρίου, προκειμένου να αιτιολογηθεί η απόρριψη και να κοινοποιηθούν τα σχετικά έγγραφα. Ετσι, η έφοδος της οικονομικής αστυνομίας στο γραφείο της συζύγου του διοικητή της ΤτΕ Γιάννη Στουρνάρα το μεσημέρι της Πέμπτη, λίγο πριν από τη συνεδρίαση της ΤτΕ, μοιραία συνδέθηκε με τη στάση της κεντρικής τράπεζας στο ζήτημα της διοίκησης της Attica Bank. Μάλιστα, αργά το βράδυ η σύγκρουση κυβέρνησης – ΤτΕ κινδύνεψε να λάβει ανεξέλεγκτες διαστάσεις, καθώς κυβερνητικές πηγές απέδωσαν την απόρριψη της διοίκησης της Attica σε κίνηση αντίδρασης του κ. Στουρνάρα στον έλεγχο της συζύγου του και ότι η απόφαση της ΤτΕ θέτει σε κίνδυνο τη σταθερότητα του τραπεζικού συστήματος! Μάλιστα, μεταδόθηκε ότι η κυβέρνηση θα προχωρούσε στη σύγκληση του Συμβουλίου Συστημικής Ευστάθειας. Ωστόσο, γρήγορα οι τόνοι έπεσαν, ενώ νωρίς το πρωί υπήρξε συμφωνία για την άρση του διοικητικού αδιεξόδου με την επιλογή του κ. Πανταλάκη για τη θέση του διευθύνοντος συμβούλου.
Η λύση Πανταλάκη
Ο Θεόδωρος Πανταλάκης, εμπειρότατο τραπεζικό στέλεχος, ήταν ένας από τους υποψηφίους διευθύνοντες συμβούλους της Attica Bank, ο οποίος είχε εξαρχής τη σύμφωνη γνώμη της ΤτΕ. Ωστόσο, ΤΣΜΕΔΕ και κυβέρνηση επέλεξαν και επέμειναν στη λύση Ρουμελιώτη και, κατόπιν των εξελίξεων της προηγούμενης εβδομάδας, η κεντρική τράπεζα έθεσε και πάλι το ζήτημα Πανταλάκη, αυτήν το φορά λίγο διαφοροποιημένο: ο κ. Πανταλάκης θα τοποθετούνταν στην τράπεζα είτε άμεσα ως διευθύνων σύμβουλος είτε λίγες ημέρες αργότερα ως… επίτροπος!
Ετσι νωρίς χθες το πρωί, έγινε γνωστό από κύκλους του υπουργείου Οικονομικών, το οποίο συνέβαλε αποφασιστικά στην εξεύρεση λύσης, ότι στη διοίκηση της Attica Bank θα τοποθετηθούν ο κ. Πανταλάκης διευθύνων σύμβουλος και ο κ. Ρουμελιώτης πρόεδρος.
Σημειώνεται ότι το κόλλημα του κ. Ρουμελιώτη ήταν για την εκτελεστική θέση του διευθύνοντος συμβούλου. Αν όλα πάνε καλά, η νέα διοίκηση θα εγκριθεί την ερχόμενη Τρίτη 20 Σεπτεμβρίου, τερματίζοντας έτσι μια μακρά περίοδο διοικητικής αναταραχής. Ωστόσο, μέχρι να γίνει αυτό, τίποτα δεν είναι οριστικό. Τους τελευταίους μήνες έχουν σημειωθεί δεκάδες ανατροπές στην υπόθεση Αττικής, ενώ φαίνεται ότι ισχυρές δυνάμεις της κυβέρνησης επιδιώκουν με κάθε μέσο να διατηρήσουν τον έλεγχο και την επιρροή τους στην τράπεζα. Σε κάθε περίπτωση, η νέα διοίκηση θα έχει το δύσκολο έργο της εξυγίανσης της τράπεζας, της αντιμετώπισης των μη εξυπηρετούμενων δανείων (που αγγίζουν πλέον το 60% του χαρτοφυλακίου της τράπεζας) και της κάλυψης του αδιάθετου ποσού των 70 εκατ. ευρώ της πρόσφατης αύξησης κεφαλαίου.