Απώλειες που κινούνται άνωθεν των 15 δισ. ευρώ έχουν υποστεί από τις τοποθετήσεις τους στην ελληνική κεφαλαιαγορά τα τελευταία χρόνια ξένοι αλλά και Ελληνες ιδιώτες επενδυτές. Οι ζημίες αυτές, πραγματικές για όσους πούλησαν το μεγαλύτερο μέρος του χαρτοφυλακίου τους, όπως η Capital, και λογιστικές για όσους διακρατούν ακόμα ελληνικές μετοχές ή ομόλογα, δημιουργούν προβληματισμό για το κατά πόσον υπάρχει πλέον προθυμία αλλά και ρευστότητα διατεθειμένη να επανατοποθετηθεί στην Ελλάδα.
Ακόμα και αν μεταβληθούν δραστικά προς το καλύτερο οι προοπτικές της οικονομίας είναι επιεικώς αμφίβολο το κατά πόσον θα υπάρξει άμεση ανταπόκριση από τους ξένους επενδυτές. Αυτό εξηγούν στην «Κ» παράγοντες της αγοράς με συχνή συνεργασία με τα ξένα επενδυτικά κεφάλαια, υπενθυμίζοντας παράλληλα ότι πολλοί ξένοι fund managers έχασαν ακόμα και τις δουλειές τους εξαιτίας των ζημιών που έγραψαν στην Ελλάδα μετά το καλοκαίρι του 2014, καθώς έγινε αντιληπτό πως η χώρα βάδιζε προς εκλογές και ειδικά από τις αρχές του 2015 και μετά.
Οι ανακεφαλαιοποιήσεις
Πουθενά δεν είναι αυτές οι ζημίες εμφανέστερες από ό,τι στις επενδύσεις που έγιναν από ιδιωτικά κεφάλαια στις ελληνικές συστημικές τράπεζες και κυρίως στις ανακεφαλαιοποιήσεις που έγιναν τον Ιούνιο του 2013 και τον Απρίλιο του 2014. Τα χρήματα που τοποθετήθηκαν σε αυτές τις δύο πρώτες αυξήσεις κεφαλαίων των τραπεζών πρακτικά εξαερώθηκαν, αναφέρει χαρακτηριστικά ξένος διαχειριστής που εξακολουθεί να διατηρεί θέσεις στην Ελλάδα. Αλλά και τα ποσά που εισέρρευσαν στην τρίτη τραπεζική ανακεφαλαιοποίηση τον Νοέμβριο του 2015 καταγράφουν επίσης απώλειες, κατά μέσον όρο της τάξης του 40% με βάση τις τιμές στις οποίες έγιναν οι αυξήσεις και τις τρέχουσες αποτιμήσεις, υπολογίζουν χρηματιστηριακοί αναλυτές. Αυτή είναι η τάξη μεγέθους των απωλειών που «γέννησε» το τελευταίο σκέλος της οικονομικής κρίσης στη χώρα.
Αθροιστικά υπολογίζεται πως περισσότερα από 13,5 δισεκατομμύρια ευρώ εκ των κεφαλαίων συνολικού ύψους 16,7 δισεκατομμυρίων ευρώ (επί συνόλου 51,3 δισ. μαζί με τις συμμετοχές του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας) που τοποθέτησαν στις τρεις τραπεζικές ανακεφαλαιοποιήσεις οι ιδιώτες επενδυτές, στην πλειονότητά τους ξένοι, έγιναν… καπνός. «Κάηκαν» μέσα στα αλλεπάλληλα dilutions των παλαιών μετόχων και τις υποαξίες που ενέγραψαν οι τιμές των μετοχών.
Και στις ζημίες αυτές των 13,5 δισ. δεν συμπεριλαμβάνονται καν οι απώλειες που καταγράφουν οι μετοχές που έλαβαν οι ομολογιούχοι των τραπεζών μέσω των λεγόμενων Liability Management Exercises (LME). Αν και πολλοί εξ αυτών αγόρασαν τραπεζικά ομόλογα από τη δευτερογενή αγορά σε πολύ χαμηλότερες της ονομαστικής αξίας τιμές, γεγονός παραμένει πως οι αρχικοί επενδυτές ζημιώθηκαν ενώ και οι μετοχές που δόθηκαν ως αντάλλαγμα στο πλαίσιο των τελευταίων αυξήσεων εγγράφουν αυτονόητα υποαξίες της τάξης του 40% όπως και οι άλλες. Στο πλαίσιο των LME της περυσινής ανακεφαλαιοποίησης ιδιώτες επενδυτές συμμετείχαν με 5,3 δισεκατομμύρια ευρώ.
Δεν πρέπει, ασφαλώς, να παραγνωρίζεται πως πέραν των ιδιωτικών κεφαλαίων που εξανεμίστηκαν το ίδιο συνέβη και για τα κεφάλαια με τα οποία συμμετείχε το ΤΧΣ. Στην ανακεφαλαιοποίηση του 2013 στις τέσσερις συστημικές τράπεζες μπήκαν 28,6 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα 3,1 δισ. προήρθαν από ιδιώτες και τα υπόλοιπα από το Δημόσιο. Η δεύτερη ανακεφαλαιοποίηση του 2014 καλύφθηκε στο σύνολό της των 8,3 δισ. από ιδιώτες και η τρίτη, πριν από έναν ακριβώς χρόνο, ανήλθε στα 14,4 δισ., εκ των οποίων τα 5,3 από ιδιώτες και τα υπόλοιπα από το Δημόσιο.
Σημαντικές ζημίες και σε εταιρείες
Πέραν των τραπεζών, σημαντικές ζημίες εγγράφουν ξένοι επενδυτές, όπως βέβαια και οι Ελληνες θεσμικοί και ιδιώτες και σε άλλες τοποθετήσεις τους. Οι περιπτώσεις αυτές είναι πολλές. Για παράδειγμα, από τη συρρίκνωση της κεφαλαιοποίησης της ΔΕΗ έχει πληγεί σημαντικά η αξία της θέσης της τάξης του 13,8% που διατηρεί στο μετοχικό κεφάλαιό της η Silchester International Investors LLP. Aπό την υποχώρηση της τιμής της μετοχής της ΔΕΗ από τις αρχές του 2015 έως τα τέλη του φετινού καλοκαιριού, η ζημία είναι της τάξης των 65 εκατομμυρίων ευρώ για τη Silchester. Περί τα 25 εκατομμύρια ευρώ απώλειες εμφανίζει στο ίδιο διάστημα και η θέση της τάξης του 9,99% στο μετοχικό κεφάλαιο της ΕΥΔΑΠ που έχουν πάρει επενδυτικές οντότητες του John Paulson. Ζημίες καταγράφουν άλλωστε και όσοι ιδιώτες συμμετείχαν στις δύο ομολογιακές εκδόσεις του 2014 και ειδικά αυτή που ωριμάζει το 2019. Θεωρητικά όλοι οι επενδυτές, του ΤΧΣ συμπεριλαμβανομένου, έχουν τη δυνατότητα να ανακτήσουν τα κεφάλαιά τους εάν και όταν η αγορά κινηθεί ανοδικά.