Απαλλαγμένα από ποινικές και αστικές ευθύνες θα είναι τραπεζικά στελέχη και δημόσιοι λειτουργοί που συμμετέχουν σε αναδιαρθρώσεις, ρυθμίσεις και πωλήσεις δανείων. Αυτό προβλέπει εδική διάταξη που θα περιληφθεί σε νομοσχέδιο του υπουργείου Δικαιοσύνης και η οποία αποσκοπεί στη διευκόλυνση των ρυθμίσεων μέσω και διαγραφών δανείων, αλλά και των αναδιαρθρώσεων μέσω και των πωλήσεων χαρτοφυλακίων, που προωθούνται είτε για νομικά είτε για φυσικά πρόσωπα. Η απαλλαγή από την ποινική και αστική ευθύνη σημαίνει ότι δεν θα μπορεί να ασκηθεί δίωξη, είτε αυτεπαγγέλτως είτε έπειτα από μηνυτήρια αναφορά –εκτός εάν προκύπτει δόλος– για ποινικά αδικήματα ή αντίστοιχα αγωγή για αποζημίωση λόγω ζημίας που υπέστησαν το Δημόσιο, οι μέτοχοι ή οι πιστωτές από αποφάσεις που ελήφθησαν στο πλαίσιο ρύθμισης χρεών. Αναγκαία προϋπόθεση είναι βέβαια οι σχετικές ενέργειες να γίνονται στο πλαίσιο των νόμων και των αποφάσεων που απορρέουν από αυτούς. Το θέμα αποκτά επείγοντα χαρακτήρα ενόψει και των δύο νομοθετικών ρυθμίσεων που επεξεργάζεται το υπουργείο Οικονομίας για τον εξωδικαστικό μηχανισμό και αντίστοιχα το υπουργείο Δικαιοσύνης για την προπτωχευτική διαδικασία, δηλαδή το άρθρο 99. Και τα δύο νομοσχέδια που αποσκοπούν στην εξυγίανση μικρομεσαίων και μεγάλων επιχειρήσεων, αλλά και την αναδιάρθρωση των χρεών που έχουν οι ελεύθεροι επαγγελματίες, προϋποθέτουν γενναίες ρυθμίσεις δανείων που μπορούν να φτάσουν και σε μεγάλες διαγραφές. Ειδικά στον εξωδικαστικό μηχανισμό, ενεργό ρόλο στις ρυθμίσεις θα έχουν και επικεφαλής εφοριών, που θα κληθούν να συνομολογήσουν σε διαγραφές οφειλών όπου αυτό κριθεί αναγκαίο για τη διάσωση της επιχείρησης.
Η επίμαχη διάταξη δρομολογείται να συμπεριληφθεί στο νομοσχέδιο του υπουργείου Δικαιοσύνης για την προπτωχευτική διαδικασία, η διαδικασία διαβούλευσης για το οποίο έχει ολοκληρωθεί και αναμένεται να κατατεθεί σύντομα στη Βουλή. Οι βασικές αλλαγές που θα ενσωματώσει είναι:
• Η δυνατότητα των πιστωτών να καταθέσουν την αίτηση εξυγίανσης της υπερχρεωμένης επιχείρησης και να επικυρώσουν τη συμφωνία, χωρίς τη συναίνεση του οφειλέτη.
• Η σύμπτυξη της διαδικασίας σε ένα στάδιο. Ετσι, ενώ μέχρι τώρα μπορούσε πρώτα ο οφειλέτης να ανοίξει τη διαδικασία προστασίας, καταθέτοντας αίτηση και στη συνέχεια να επιδιώξει να εξασφαλίσει τη σύμφωνη γνώμη των πιστωτών, π.χ. περίπτωση Μαρινόπουλου, πλέον η όλη διαδικασία προϋποθέτει την κατάθεση της αίτησης, αφού προηγουμένως έχει εξασφαλίσει τη συμφωνία των πιστωτών.
Η προστασία των τραπεζικών στελεχών έχει τεθεί με επιτακτικό τρόπο από την πλευρά των πιστωτών στο πλαίσιο των μέτρων που πρέπει να ληφθούν για τη μείωση των «κόκκινων δανείων», αλλά και τις τράπεζες που αδυνατούν να προχωρήσουν σε γενναίες αποφάσεις για την εξυγίανση ή τη διάσωση επιχειρήσεων ή αντίστοιχα τη ρύθμιση χρεών νοικοκυριών και ελευθέρων επαγγελματιών. Το κλίμα ποινικοποίησης που υπάρχει σήμερα έχει οδηγήσει σε απροθυμία των τραπεζών να ρυθμίσουν δάνεια και είναι χαρακτηριστικό ότι πολλές επιχειρήσεις οδηγούνται σε πτώχευση και ρευστοποίηση, ακριβώς γιατί η διαδικασία αυτή δεν επιφέρει καμία ευθύνη. Ετσι, αντί να προκρίνεται η διάσωση της επιχείρησης μέσα από τη ρύθμιση της οφειλής, προκρίνεται το κλείσιμο και ο οριστικός θάνατος, πρακτική που έχει πολλαπλασιαστικά αρνητικές συνέπειες για το σύνολο της οικονομίας.
Σημειώνεται ότι οι τράπεζες έχουν δεσμευθεί στο πλαίσιο της υποχρέωσης μείωσης των «κόκκινων δανείων» κατά 40,2 δισ. ευρώ έως το 2019, ώστε τα μη εξυπηρετούμενα ανοίγματα να περιοριστούν από τα 106,9 δισ. ευρώ που είναι σήμερα στα 66,7 δισ. ευρώ στο τέλος της τριετίας. Για την επίτευξή τους, οι τράπεζες έχουν δεσμευθεί ότι θα επιστρατεύσουν εργαλεία, όπως αναδιαρθρώσεις, ρυθμίσεις, διαγραφές, πωλήσεις και πλειστηριασμούς. Ειδικότερα από το ποσό των 40,2 δισ. ευρώ:
• 30,8 δισ. ευρώ θα προέλθουν από επιτυχείς ρυθμίσεις δανείων, δηλαδή την αποκατάσταση της τακτικής εξυπηρέτησης δανείων που βρίσκονται σήμερα σε καθυστέρηση.
• 6 δισ. ευρώ θα προέλθουν από εισπράξεις.
• 11,5 δισ. ευρώ από ρευστοποιήσεις ακινήτων.
• 7,4 δισ. ευρώ από πωλήσεις δανείων σε funds.
• 13,9 δισ. ευρώ από διαγραφές, δηλαδή «κουρέματα».
• 1 δισ. ευρώ από άλλες ενέργειες.