Με τη συναίνεση του 20% των πιστωτών μπορεί ο οφειλέτης, ιδιοκτήτης μιας επιχείρησης, να ζητήσει από το δικαστήριο την προληπτική προστασία στο πλαίσιο της προπτωχευτικής διαδικασίας για τη διάσωση της επιχείρησής του. Αυτό προβλέπει ο πτωχευτικός νόμος που κατατέθηκε στη Βουλή και ο οποίος αλλάζει ριζικά τις διαδικασίες για την εξυγίανση μιας υπερχρεωμένης επιχείρησης, κυρίως μέσα από τη δυνατότητα που δίνει στους πιστωτές να εκκινήσουν οι ίδιοι την προπτωχευτική διαδικασία, όταν μια επιχείρηση έχει κηρύξει παύση πληρωμών.
Αν και το προσχέδιο που είχε δοθεί προς δημόσια διαβούλευση προέβλεπε ότι ο οφειλέτης για να ξεκινήσει τη διαδικασία προστασίας έπρεπε πρώτα να εξασφαλίσει τη συμφωνία των πιστωτών, το κείμενο που κατατέθηκε στη Βουλή υιοθετεί πιο μετριοπαθή προσέγγιση. Επιτρέπει δηλαδή την κατάθεση της αίτησης προστασίας εφόσον έχει εξασφαλιστεί ένα μίνιμουμ συναίνεσης. Η αίτηση προστασίας θα ζητείται μέσω υποβολής ασφαλιστικών μέτρων, ενώ η χρονική διάρκεια των προληπτικών μέτρων προστασίας δεν μπορεί να υπερβαίνει τους 4 μήνες. Οπως αναφέρει η εισηγητική έκθεση, στόχος είναι η αποφυγή παρελκυστικών τακτικών από τους οφειλέτες και να καταστεί αποτελεσματικότερη η διαδικασία των διαπραγματεύσεων της εταιρείας με τους πιστωτές της. Η 4μηνη διορία δίνει το περιθώριο στο δικαστήριο να διαπιστώσει αν υπάρχει διαφαινόμενη συναίνεση των πιστωτών αλλά και τις προοπτικές επιτυχίας της εξυγίανσης, ώστε να μη παρέχονται προληπτικά μέτρα σε οφειλέτες που δεν είναι σε θέση να επιτύχουν μια συμφωνία.
Από την πλευρά των πιστωτών (τράπεζες, Δημόσιο, προμηθευτές κ.λπ.), στους οποίους δίνεται το δικαίωμα να εκκινήσουν τη διαδικασία της εξυγίανσης –χωρίς τη συναίνεση του οφειλέτη–, προϋπόθεση είναι η επιχείρηση να βρίσκεται σε παύση πληρωμών και οι οφειλέτες να μη λαμβάνουν μέτρα για να αποφευχθεί η επαπειλούμενη πτώχευση της εταιρείας τους. Οπως σημειώνεται χαρακτηριστικά στην εισηγητική έκθεση, η συναίνεση του οφειλέτη είναι ικανή αλλά όχι αναγκαία προϋπόθεση για την υλοποίηση συμφωνίας εξυγίανσης. Στόχος είναι οι μη συνεργάσιμοι οφειλέτες να μην παρακωλύουν τις διαδικασίες και το σχέδιο εξυγίανσης να μπορεί να προχωρεί και χωρίς τη σύμφωνη γνώμη τους. Η δυνατότητα των πιστωτών να καταθέσουν αίτηση εξυγίανσης μιας υπερχρεωμένης επιχείρησης και να επικυρώσουν τη συμφωνία, προϋποθέτει τη σύμφωνη γνώμη του 60% των πιστωτών. Στην περίπτωση που οι μέτοχοι εταιρείας, που είναι ήδη αφερέγγυα, αρνούνται καταχρηστικά, να παραστούν σε γενική συνέλευση ή να υπερψηφίσουν τη συμφωνία εξυγίανσης, οι πιστωτές έχουν τη δυνατότητα να υποβάλουν στο πτωχευτικό δικαστήριο, με τη διαδικασία ασφαλιστικών μέτρων, αίτημα διορισμού ειδικού εντολοδόχου. Ο τελευταίος μπορεί να συγκαλέσει γενική συνέλευση και να ασκήσει το δικαίωμα παράστασης ή ψήφου, έναντι των μετόχων ή των εταίρων της επιχείρησης. Σε αυτό υποχρεωτικά πρέπει να περιλαμβάνεται το 40% των εμπράγματων ή με ειδικό προνόμιο απαιτήσεων.
Επιπλέον εισάγεται ο ρόλος του εισηγητή πτωχεύσεων που αντικαθιστά τις αρμοδιότητες του πτωχευτικού δικαστηρίου, με στόχο τον ουσιαστικό έλεγχο για να αποφεύγονται οι δόλιες χρεοκοπίες, ενώ περιορίζονται και οι περιπτώσεις προσφυγής στο πτωχευτικό δικαστήριο ή στον εισηγητή. Τέλος, περιορίζεται το χρονικό διάστημα εξέτασης και ολοκλήρωσης από το δικαστήριο μιας αίτησης και του σχεδίου εξυγίανσης, καθώς ο οφειλέτης θα μπορεί να καταθέτει σχέδιο εξυγίανσης της εταιρείας του είτε ταυτόχρονα με την κατάθεση της αίτησής του είτε το αργότερο εντός τριών μηνών.
Για συνεργάσιμους μετόχους
Δεύτερη ευκαιρία στους συνεργάσιμους μετόχους δίνει ο νέος πτωχευτικός κώδικας, που επιτρέπει την απαλλαγή από τα χρέη τους, δύο χρόνια μετά την κήρυξη της πτώχευσης. Οπως προβλέπει η σχετική διάταξη, το πτωχευτικό δικαστήριο μπορεί να αποφαίνεται για την απαλλαγή δύο χρόνια μετά την κήρυξη της πτώχευσης ή νωρίτερα εάν η πτώχευση ολοκληρώθηκε, με την προϋπόθεση ότι ο οφειλέτης:
• Επιδεικνύει καλή πίστη τόσο κατά την κήρυξη της πτώχευσης όσο και κατά τη διάρκειά της.
• Είναι συνεργάσιμος με τα όργανα της πτώχευσης.
• Η πτώχευση δεν οφείλεται σε δόλιες ενέργειές του και
• Δεν έχει καταδικαστεί για κακουργηματική πράξη, όπως η κλοπή, η απάτη ή η πλαστογραφία του Ποινικού Κώδικα.