Στον αέρα βρίσκεται η μεγάλη ηλεκτρική διασύνδεση της Κρήτης με το ηπειρωτικό σύστημα της χώρας, μετά το ναυάγιο της συνεργασίας του διαχειριστή μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας (ΑΔΜΗΕ) και της κοινοπραξίας EuroAsia Interconnector για την από κοινού κατασκευή του.
Η χθεσινή κρίσιμη για την εξέλιξη του έργου σύσκεψη μεταξύ των εμπλεκόμενων πλευρών στη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ), στην οποία συμμετείχε και εκπρόσωπος της Κομισιόν αφού το έργο αποτελεί τμήμα της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας, Κύπρου, Ισραήλ και έχει ενταχθεί στα έργα κοινού ενδιαφέροντος της Ε.Ε., δεν κατάφερε να γεφυρώσει τις διαφορές μεταξύ ΑΔΜΗΕ και EuroAsia, με αποτέλεσμα να επέλθει οριστική ρήξη στη δρομολογούμενη συνεργασία τους που επισφραγίσθηκε με την υπογραφή ΜοU πέρυσι τον Οκτώβριο.
Ο εκπρόσωπος της Κομισιόν κήρυξε ουσιαστικά λήξασα τη διαδικασία συνεννόησης δηλώνοντας εξαιρετικά δυσάρεστη έκπληξη την εξέλιξη. Είχε προηγηθεί μία ημέρα πριν η δημοσιοποίηση της ετήσιας έκθεσης του ACER για την πορεία υλοποίησης των έργων κοινού ενδιαφέροντος στην οποία διαπιστώνεται διετής καθυστέρηση του έργου διασύνδεσης Κρήτης – Αττικής.
Επειτα από αυτό, η ΡΑΕ έχει δύο μήνες περιθώριο για να αποφασίσει εάν θα προχωρήσει σε απευθείας ανάθεση του έργου στον ΑΔΜΗΕ με δεσμευτικό χρονοδιάγραμμα ή θα προχωρήσει σε διαγωνισμό αναζητώντας επενδυτές.
Πρόθεση της ΡΑΕ, η οποία σύμφωνα με πληροφορίες διατυπώθηκε στη χθεσινή σύσκεψη, είναι να πάρει αποφάσεις πολύ νωρίτερα και πιθανότατα μέσα στην επόμενη εβδομάδα, καθώς υπάρχει ήδη μεγάλη καθυστέρηση. Το έργο, πέραν των επιπτώσεων στην ομαλή ηλεκτροδότηση της Κρήτης, αφού σταδιακά μετά το 2020 θα πρέπει να αποσυρθούν οι υφιστάμενες παλαιές μονάδες ηλεκτροπαραγωγής της ΔΕΗ, κινδυνεύει να μην μπορέσει να διασφαλίσει χρηματοδότηση από τα κοινοτικά κονδύλια.
Η EuroAsia, που είχε κληθεί να παρουσιάσει στη χθεσινή συνάντηση τα σχόλιά της επί του σχεδίου συμφωνίας μετόχων που είχε παρουσιάσει ο ΑΔΜΗΕ στην προηγούμενη συνάντηση και που στηρίζεται στο MoU του Οκτωβρίου, προσήλθε με ένα εντελώς διαφορετικό κείμενο που κρίθηκε και από την Κομισιόν ότι είναι εκτός του περιεχομένου της αρχικής συμφωνίας.
Τι προβλεπόταν
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι οι δύο πλευρές είχαν συμφωνήσει τον Οκτώβριο στην από κοινού υλοποίηση του έργου μέσω μιας εταιρείας ειδικού σκοπού (SPV) στην οποία ο ΑΔΜΗΕ θα συμμετείχε με ποσοστό 51%, η EuroAsia με 39% και ποσοστό 10% θα διετίθετο σε τρίτους επενδυτές. Η EuroAsia αναγνώριζε τη μετοχική αυτή σύνθεση μόνο ως προς το χρηματοδοτικό σκέλος της επένδυσης και διεκδικούσε την κατασκευή και λειτουργία του έργου αυτόνομα. Ο ΑΔΜΗΕ από την πλευρά του έχει δηλώσει στην ΡΑΕ ότι προτίθεται να κατασκευάσει από μόνος του το έργο και να καλύψει τη χρηματοδότησή του ύψους 1 δισ. ευρώ και μάλιστα να το ολοκληρώσει το 2022, δηλαδή ένα χρόνο νωρίτερα από τον προγραμματισμό στο δεκαετές πρόγραμμα ανάπτυξης που έχει εγκρίνει η ΡΑΕ. Ο ΑΔΜΗΕ έχει εντάξει στο Δεκαετές Πρόγραμμα Ανάπτυξη (ΔΠΑ) τη «μικρή διασύνδεση» Κρήτης – Πελοποννήσου με μεταφορική ικανότητα 140 – 180 MW και χρόνο λειτουργίας το 2020, και τη «μεγάλη διασύνδεση» Κρήτης – Αττικής με μεταφορική ικανότητα 700 MW και προγραμματισμένη λειτουργία τον Δεκέμβριο του 2023. Στη διαβούλευση του ΔΠΑ, η ΔΕΗ έκρουσε τον κώδωνα του κινδύνου για την έγκαιρη διασύνδεση της Κρήτης επισημαίνοντας ότι είναι ζωτικής σημασίας για την ασφάλεια και επάρκεια ενεργειακής τροφοδοσίας του νησιού ήδη από τις αρχές του 2020, δεδομένου ότι πλήθος συμβατικών μονάδων της Κρήτης δεν μπορούν να λειτουργήσουν μετά το 2019 για περιβαλλοντικούς λόγους. Η ΔΕΗ χαρακτηρίζει το έργο το πιο κρίσιμο του προγράμματος του ΑΔΜΗΕ για την πρώτη τριετία και επισημαίνει ότι οποιαδήποτε καθυστέρηση θα οδηγήσει σε διακύβευση της ασφάλειας της τροφοδοσίας του νησιού.