Σημαντική κάμψη των ελληνικών εξαγωγών στην Τουρκία περιμένουν οι οικονομολόγοι εξαιτίας της μεγάλης υποτίμησης της λίρας έναντι του ευρώ αλλά και της επιδείνωσης της καταναλωτικής και επιχειρηματικής εμπιστοσύνης. Παράλληλα, όσες ελληνικές επιχειρήσεις δραστηριοποιούνται εκεί με θυγατρικές τους βλέπουν ήδη τον επαναπατρισμό κερδών τους στις ελληνικές μητρικές να εξανεμίζεται για τον ίδιο ακριβώς λόγο. Το εμπορικό πλεόνασμα της Ελλάδος στο ισοζύγιο εισαγωγών-εξαγωγών με την Τουρκία κινδυνεύει έτσι να ανατραπεί, ειδικά εφόσον η τουρκική οικονομία εισέλθει σε ύφεση και μάλιστα με απότομο τρόπο όπως πολλοί προβλέπουν. Σειρά μεγάλων και μικρότερων ελληνικών επιχειρήσεων έχουν έκθεση στην Τουρκία αν και όχι πάντοτε σημαντική. Οι σημαντικότερες ελληνικές εταιρείες στη Τουρκία σύμφωνα με το γενικό προξενείο της Ελλάδας στη Κωνσταντινούπολη (γραφείο οικονομικών & εμπορικών υποθέσεων) είναι στην παραγωγή τσιμέντου η «Τιτάν» (συμμετοχή κατά 50% σε τσιμεντοβιομηχανία η οποία όμως δεν ενοποιείται στα αποτελέσματα του ομίλου και ο κύκλος εργασιών της είναι μικρότερος του 2% του συνόλου), στην παραγωγή τροφίμων η Chipita, στην παραγωγή βιομηχανικών ορυκτών και πυρίμαχων υλικών οι Ελληνικοί Λευκόλιθοι Α.Ε. και επίσης τα Πλαστικά Κρήτης, η Αλουμίλ, η Isomat, η Palaplast, η Eurodrp, η Kleemann, η Καρέλια, η Intrakom, η Intralot και η Intell Solutons. Το ύψος των ελληνικών επενδύσεων στην Τουρκία έχει πάντως περιοριστεί σημαντικά μετά την πώληση της Finansbank (έναντι 2,7 δισ.) από την Εθνική Τράπεζα το 2015. Πλέον, το συνολικό απόθεμα εκτιμάται από τις αρμόδιες διευθύνσεις του ΥΠΕΞ και την κεντρική τράπεζα της Τουρκίας στα 150 εκατ. στα τέλη του 2017 από 114 εκατ. το 2016 και 4,9 δισ. το 2015.
Εξαγωγές
Οι ελληνικές εξαγωγές προς την Τουρκία το 2017 σημείωσαν σύμφωνα με την ετήσια έκθεση του γραφείου οικονομικών και εμπορικών υποθέσεων της πρεσβείας της Ελλάδας στην Αγκυρα εντυπωσιακή αύξηση, τόσο στο σύνολο (+44,5%) όσο και στο σύνολο χωρίς καύσιμα (+20,7%) και ανήλθαν σε 1,9 δισ. και 879 εκατ. αντιστοίχως. Ητοι, οι εμπορικές συναλλαγές υπερβαίνουν τα 2,77 δισ. Σημειώνεται ότι τα ποσοστά αυτά είναι πολύ υψηλότερα της ποσοστιαίας αύξησης των τουρκικών εισαγωγών το 2017 (17,7%) Την ίδια περίοδο, οι εισαγωγές από Τουρκία, αυξήθηκαν κατά 2,6% στο σύνολο και 11,5% χωρίς καύσιμα και ανήλθαν σε 1,4 και 1,2 δισ. αντιστοίχως. «Τα αποτελέσματα αυτά, τα οποία μπορούν να αποδοθούν στον μεγαλύτερο βαθμό, στη βελτίωση των οικονομιών των δύο χωρών, είχαν ως συνέπεια την σημαντική βελτίωση του εμπορικού ισοζυγίου, του οποίου το ελληνικό πλεόνασμα στο σύνολο των εμπορικών συναλλαγών ανήλθε σε 519 εκατ. ευρώ», αναφέρει η αρμόδια υπηρεσία του ΥΠΕΞ.
Το ισοζύγιο στο σύνολο των προϊόντων χωρίς καύσιμα είναι όμως ελλειμματικό για τα ελληνικά προϊόντα και συγκεκριμένα κατά 381 εκατ. Είναι πιθανόν αυτό να διευρυνθεί σημαντικά επισημαίνουν οικονομολόγοι. Το βασικότερο ελληνικό εξαγωγικό προϊόν – μετά τα πετρελαιοειδή και τα καύσιμα– που απορροφά η Τουρκία είναι το βαμβάκι που χρησιμοποιείται ως πρώτη ύλη για την τουρκική κλωστοϋφαντουργία, ενώ σημαντικές είναι και οι εξαγωγές βιομηχανικών προϊόντων, πλαστικών, μηχανολογικού και ηλεκτρολογικού εξοπλισμού, αλουμινίου και χαλκοσωλήνων. Τα κυριότερα εισαγόμενα προϊόντα από Τουρκία περιλαμβάνουν προϊόντα χάλυβα, πλαστικά, οχήματα και ηλεκτρομηχανολογικό εξοπλισμό αλλά και έτοιμα ενδύματα, έπιπλα, ενώ εντυπωσιακή τα τελευταία έτη είναι η αύξηση των εισαγωγών ψαριών (ιχθυοκαλλιέργειας). Σημειώνεται η μικρή συμμετοχή των τροφίμων στο σύνολο των εξαγωγών, η οποία κυμαίνεται από 5,1% έως 8,5 % στο σύνολο χωρίς καύσιμα. Ο τουρισμός συνιστά έναν από τους πιο σημαντικούς κλάδους της οικονομίας στην Τουρκία και μία βασικότατη πηγή εσόδων σε συνάλλαγμα και ενδέχεται να είναι αυτό που θα επηρεάσει σημαντικότερα την Ελλάδα.
Η πτώση της λίρας καθιστά πολύ φθηνότερο το ευθέως ανταγωνιστικό τουριστικό της προϊόν. Ηδη τα πρώτα φετινά στοιχεία δείχνουν πως πολλές από τις βασικές αγορές από τις οποίες αντλεί η Ελλάδα επισκέπτες στρέφονται σταδιακά και προς την Τουρκία η οποία είχε εισέλθει σε κρίση τα προηγούμενα χρόνια μετά τα τρομοκρατικά χτυπήματα, τα γεωπολιτικά γεγονότα (Συρία) και το αποτυχημένο πραξικόπημα. Φυσικά, εάν η κατάσταση στην Τουρκία εκτραχυνθεί είτε οικονομικά είτε πολιτικά πιθανόν να ενισχυθεί ο ελληνικός τουρισμός επισημαίνουν οι ψυχραιμότεροι. Σύμφωνα με τα στοιχεία τουρκικού στατιστικού ινστιτούτου, το 2017 οι τουριστικές αφίξεις αυξήθηκαν σε ετήσια βάση κατά 23,1% και ανήλθαν σε 38,6 εκατ. από 31,3 εκατ το 2016, ενώ τα έσοδα αυξήθηκαν κατά 18,9% και ανήλθαν σε 26,3 δισ. δολάρια από 22,61 δισ. δολάρια. Φέτος, οι εκτιμήσεις μιλούν για υπερδιπλάσια άνοδο.