Σε πλήρη εξέλιξη βρίσκεται η σύγκρουση μεταξύ της διοίκησης Τζώρτζη Κουτσολιούτσου στη Folli Follie και των ομολογιούχων της που έχουν χρηματοδοτήσει με περισσότερα από 380 εκατ. ευρώ τον όμιλο. Την ίδια στιγμή, η ρευστότητα της Folli Follie στερεύει καθώς το σύνολο πρακτικά των προμηθευτών απαιτούν προπληρωμή κατόπιν των γεγονότων του Μαΐου, οπότε και διατυπώθηκαν οι καταγγελίες περί μεγάλων ανακριβειών στις οικονομικές της καταστάσεις και την εμπορική θέση της. Πολλοί είναι εκείνοι που εκτιμούν, συμπεριλαμβανομένων υψηλόβαθμων κύκλων της Folli Follie, πως τα μετρητά και οι ταμειακές ροές δεν επαρκούν για να συνεχιστεί η εύρυθμη λειτουργία μετά τα τέλη του έτους ή ακόμα και νωρίτερα. Ετσι, για την πλευρά Κουτσολιούτσου επείγει η οριστικοποίηση των αναμορφωμένων οικονομικών καταστάσεων από την Ernst & Young ή άλλη εγνωσμένου κύρους μεγάλη διεθνή ελεγκτική εταιρεία, ώστε να διαπιστωθεί πόσα ακριβώς κεφάλαια χρειάζονται για την εξυγίανσή της. Με αυτές τις οικονομικές καταστάσεις, με επιχειρησιακό σχέδιο από την Deloitte και σε συνεργασία με επενδυτή ή επενδυτές –που υποστηρίζει πως έχει βρει– επιδιώκει να προχωρήσει στο κλείσιμο της αρνητικής οικονομικής θέσης του ομίλου, «κουρεύοντας» παράλληλα βαθιά τους πιστωτές, τράπεζες και ομολογιούχους ομοίως. Για αυτό το σχέδιο εξυγίανσης, που η διοίκηση της Folli Follie υποστηρίζει πως θα προβλέπει να αφήνει συμμετοχή έστω και περιορισμένη και στους σημερινούς εγκλωβισμένους μικρομετόχους όπως και στη Fosun, θα επιχειρήσει να πάρει στις 22 Νοεμβρίου από το Μονομελές Πρωτοδικείο Αθηνών επικύρωση.
Ανάληψη του ελέγχου
Από την άλλη πλευρά, οι ομολογιούχοι τόσο των χρεογράφων σε ελβετικό φράγκο όσο και σε ευρώ έχουν κατά πλειοψηφία συναποφασίσει να επιδιώξουν την ανάληψη του ελέγχου του μετοχικού κεφαλαίου της εταιρείας. Το σκεπτικό εδράζεται στην παραδοχή πως εάν αναδιαρθρώσουν την εταιρεία τοποθετώντας ανεξάρτητο επαγγελματικό management και χρηματοδοτώντας την περαιτέρω με τα απαραίτητα ίδια κεφάλαια και κεφάλαια κίνησης, θα μπορέσουν μεσοπρόθεσμα, μέσω μεταπώλησής της και εκποίησης συμμετοχών και περιουσιακών στοιχείων της, να ανακτήσουν μεγαλύτερο ποσοστό των κεφαλαίων τους από ό,τι μέσω «κουρέματος» των απαιτήσεών τους με διοίκηση Κουτσολιούτσου.
Δεν μπορούν όμως επί του παρόντος να κινηθούν με αυτό το πλάνο όσο η Folli Follie παραμένει υπό την προστασία του ελληνικού πτωχευτικού δικαίου. Αυτή είτε θα λήξει με απόρριψη του σχεδίου εξυγίανσης της πλευράς Κουτσολιούτσου, μέσω απόφασης του δικαστηρίου –που δεν αναμένεται πριν από τον Δεκέμβριο–, είτε θα παραταθεί με την έγκρισή του. Ομως η εταιρεία δεν έχει την πολυτέλεια να περιμένει, εξαιτίας της διαρκώς κλιμακούμενης στενότητας στη ρευστότητά της.
Προκειμένου λοιπόν να εξετάσουν εναλλακτικές και να καθορίσουν τις επόμενες κινήσεις τους, οι ομολογιούχοι θα πραγματοποιήσουν αυτή την Τετάρτη στο Λονδίνο διευρυμένη συνάντηση με τη συμμετοχή των συμβούλων τους. Πρόκειται κατ’ αρχήν για τους ομολογιούχους κατόχων της έκδοσης της FF Group Finance Luxembourg τίτλων ονομαστικής αξίας 150 εκατ. ελβετικών φράγκων με κουπόνι 3,25% και λήξης 2021 (ISIN CH0385518052) που σε ευρώ, με βάση την ισοτιμία με το αμερικανικό νόμισμα στο κλείσιμο της εβδομάδας, αντιστοιχεί σε απαιτήσεις ύψους περίπου 132,5 εκατ. Και, δεύτερον, για τους ομολογιούχους τίτλων συνολικής ονομαστικής αξίας 249,5 εκατ. ευρώ (ISIN XS1082775054) και ονομαστικής απόδοσης 1,75% που λήγουν τον Ιούλιο του 2019.
Επισήμως, η Folli Follie Group παραδέχτηκε με ανακοίνωσή της πως «προσπαθεί να διαχειριστεί ένα ολοένα δυσχερέστερο λειτουργικό περιβάλλον με άμεσο και αρνητικό αντίκτυπο στο διαθέσιμο περιθώριο ρευστότητας, το οποίο έχει τεθεί υπό ιδιαίτερη πίεση από τις αυξημένες απαιτήσεις κεφαλαίου κίνησης για την πληρωμή εμπορευμάτων». Αναγνωρίζει δε, πως «η βραχυπρόθεσμη και μεσοπρόθεσμη προοπτική παραμένει απαιτητική». Σύμφωνα με όσα ανακοινώθηκαν, έχει ξεκινήσει μια «προκαταρκτική» συζήτηση με τους δανειστές της, «για να διερευνήσουν μέσα βελτίωσης της ρευστότητας και να συζητήσουν τους πιθανούς όρους μιας λειτουργικής και χρηματοοικονομικής αναδιάρθρωσης που θα εξασφαλίσει τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα του ομίλου». Ομως λίγοι είναι εκείνοι που πιστεύουν πως επί του παρόντος τουλάχιστον έχει κανείς την πρόθεση να βάλει χρήματα στην εταιρεία χωρίς ορατότητα για την επόμενη ημέρα. Το αυτό συμβαίνει ασφαλώς και για τις τράπεζες, ελληνικές και ξένες. Αλλά τα λεφτά τελειώνουν και ο κίνδυνος να απαξιωθεί καίρια το εμπορικό σήμα της εταιρείας στη λιανική και να επέλθει ένας «ξαφνικός θάνατος» είναι υπαρκτός. Οι ομολογιούχοι το αντιλαμβάνονται, αλλά επιρρίπτουν ευθύνη για τις καθυστερήσεις και στην πλευρά Κουτσολιούτσου.
Ο δρόμος μπροστά
Υπάρχει όμως και μια τρίτη κατηγορία συμφερόντων που, κατά τη διοίκηση Κουτσολιούτσου, επιδιώκουν ακριβώς αυτό το αποτέλεσμα, της απαξίωσης, ώστε να αγοράσουν φθηνά τα περιουσιακά στοιχεία της FF. Για την ώρα, πάντως, τo μόνο σίγουρο είναι πως η υπόθεση αυτή δεν πρόκειται να τελειώσει εντός του 2018, αφού ακόμα και ενδεχόμενη επικύρωση σχεδίου εξυγίανσης της διοίκησης δεν μπορεί να εκδοθεί αυθημερόν στις 22 Νοεμβρίου, οπότε θα γίνει η συζήτηση της αίτησης στο πρωτοδικείο.
Το ταμείον είναι μείον 290 εκατ. δολάρια, «φουσκωμένα» κατά 1 δισ. τα έσοδα
Ξεπέρασαν ακόμα και τις πιο απαισιόδοξες εκτιμήσεις οι αποκλίσεις που διαπίστωσε η Alvarez & Marsal μεταξύ των δηλωθέντων και των πραγματικών οικονομικών μεγεθών της Folli Follie Group στην Ασία. Η κατάσταση δεν αφήνει κανένα περιθώριο για άλλες ερμηνείες παρά αυτή της εσκεμμένης παραποίησής τους. Διότι πώς αλλιώς να εξηγήσει κανείς ότι έχουν δηλωθεί πωλήσεις υψηλότερες κατά 1 δισ. δολάρια από τις πραγματικές, και από το ταμείο των 296,7 εκατ. δολαρίων που δηλώθηκε η Alvarez & Marsal βρήκε μόλις 6,4 εκατ. Αν και στο πόρισμα του ελεγκτικού οίκου αναφέρεται πως «δεν διαπιστώθηκε υπεξαίρεση χρημάτων ή άλλη κατάχρηση εις βάρος περιουσιακών στοιχείων της εταιρείας», η αλήθεια είναι πως οι εξηγήσεις που έχουν δοθεί έως τώρα από τη Folli Follie Group όχι μόνον δεν ικανοποίησαν αλλά προκαλούν ήδη αντιδράσεις. Και φυσικά δεν δείχνει να ικανοποίησε κανέναν από τους μικρομετόχους ή τους ομολογιούχους, της Fosun (16%) συμπεριλαμβανομένης, η παραίτηση του βασικού μετόχου (40%) και προέδρου του ομίλου Δημήτρη Κουτσολιούτσου. Ειδικά καθώς γίνεται πλέον αντιληπτό πως ο γιος του και διευθύνων σύμβουλος του ομίλου Τζώρτζης Κουτσολιούτσος παραμένει στη θέση του επιρρίπτοντας όλες τις ευθύνες στον μέχρι πρότινος πρόεδρο.
Τα στοιχεία
Από το προκαταρκτικό πόρισμα της Alvarez & Marsal, η οποία συγκέντρωσε τα στοιχεία για την εταιρεία στην Ασία, διαπιστώνονται ζημίες αντί κέρδη, πολύ μικρότερα των δηλωθέντων αποθέματα, πολύ χαμηλότερες των ανακοινωθεισών απαιτήσεις και διπλάσιες σχεδόν υποχρεώσεις. Ειδικότερα, η αξία των αποθεμάτων των θυγατρικών στην Ασία κατά την Alvarez & Marsal είναι μόλις 33,873 εκατ. δολάρια και όχι 581,681 εκατ. που είχαν δηλωθεί για τη χρήση του 2017. Οι εμπορικές απαιτήσεις στην Ασία είναι μόλις 99,125 εκατ. δολάρια και όχι 718,957 εκατ. Τα δε τραπεζικά διαθέσιμα και ισοδύναμα που είχαν αποτυπωθεί στα 296,771 εκατ. είναι μόλις 6,4 εκατ. Αλλά οι χαοτικές αποκλίσεις δεν σταματούν εδώ: Οι εμπορικές και άλλες υποχρεώσεις της Folli Follie στην Ασία είναι 260,932 εκατ. και όχι 144,561 εκατ. Στα δε έσοδα παρατηρείται η πρωτοφανής απόκλιση των 995,5 εκατ. δολαρίων. Η A&M κατέγραψε πωλήσεις μόλις 116,847 εκατ. έναντι 1,112 δισ. που αποτυπωνόντουσαν στις οικονομικές καταστάσεις των δραστηριοτήτων της Ασίας. Σχεδόν αυτονόητα πλέον δεν υπάρχουν κέρδη: Οι ζημίες είναι ύψους 44,7 εκατ. δολαρίων τη στιγμή που είχαν δηλωθεί κέρδη 316,444 εκατ. δολαρίων.
Διευκρινίζεται ότι τα στοιχεία αυτά αφορούν τη θυγατρική της FF Group στην Ασία, την FFG Sourcing, όπως και ότι η μετατροπή των ποσών από δολάρια σε ευρώ σημαίνει αυτόματα ελάχιστα μικρότερη ονομαστική επίδραση στα δηλωθέντα μεγέθη του ομίλου στην Αθήνα. Από τη μετατροπή των ποσών από δολάρια σε ευρώ και την αναγωγή τους στα συνολικά μεγέθη του ομίλου (που ενοποιεί τις δραστηριότητες στην Ευρώπη και την Ασία) προκύπτει πως οι πωλήσεις του ομίλου είναι πιο κοντά στα 570 εκατ. ευρώ έναντι του 1,419 δισ. ευρώ που είχαν δηλωθεί για το 2017, καθώς λείπουν περί τα 850 εκατ. ευρώ κύκλου εργασιών από την Ασία. Από τα δε 446,339 εκατ. ευρώ του δηλωθέντος ταμείου του ομίλου στα τέλη του 2017 λείπουν 252 εκατ. ευρώ από την Ασία. Με δεδομένο πως τα δάνεια του ομίλου Folli Follie είναι στα επίπεδα των 610 εκατ. ευρώ, αυτά υπερβαίνουν κατά πολύ τα 570 εκατ. ευρώ των πωλήσεών της (δηλωθείσες σε επίπεδο ομίλου μείον του ευρήματος της Alvarez & Marshal). Ακόμα μεγαλύτερες είναι και οι συνολικές υποχρεώσεις, που ανέρχονταν στα τέλη του 2017, σύμφωνα με τον άκυρο πλέον ισολογισμό, στα 855,9 εκατ. ευρώ, αλλά τώρα εμφανίζονται κατά 100 εκατ. ευρώ παραπάνω λόγω εμπορικών υποχρεώσεων που βρήκε η Alvarez & Marshal στην Ασία.
Ενδέχεται πάντοτε, όμως, το επόμενο διάστημα να ανακύψουν και νέες δυσάρεστες εκπλήξεις, καθώς τα παραπάνω στοιχεία είναι προκαταρκτικά και εκκρεμεί η ολοκληρωμένη εγκληματολογική (forensic) έκθεση, η οποία αναμένεται να παραδοθεί προσεχώς.
Βαριά σκιά στην ελληνική οικονομία – καχύποπτοι οι ξένοι επενδυτές
H έκφραση «ξέφραγο αμπέλι» ίσως είναι πολύ επιεικής για να περιγράψει αυτό που συνέβη με την περίπτωση της Folli Follie. Της ανεπάρκειας, δηλαδή, τόσο του ρυθμιστικού πλαισίου εποπτείας στην Ελλάδα εν γένει όσο και της διαχειριστικής ικανότητας όσων είναι επιφορτισμένοι με το να προλαμβάνουν τέτοια φαινόμενα. Η ζημιά στο κύρος της χώρας, και μάλιστα σε μια περίοδο που επιχειρείται η ανάκτηση της αξιοπιστίας της, ήταν και παραμένει τεράστια.
Είναι τόσο μεγάλος ο θυμός και η απώλεια εμπιστοσύνης προς την ελληνική επιχειρηματικότητα διεθνώς, που υπολογίζεται πως η υπόθεση Folli Follie από μόνη της αύξησε το κόστος δανεισμού των ελληνικών επιχειρήσεων κατά εκατό, διακόσιες ή και παραπάνω μονάδες βάσης, ένα σημαντικότατο επασφάλιστρο κινδύνου στο ήδη υψηλό κόστος δανεισμού όποιων ελληνικών επιχειρήσεων έχουν διατηρήσει ακόμα πρόσβαση στις διεθνείς κεφαλαιαγορές ή αγωνίζονται για να την επανακτήσουν.
Εν τω μεταξύ η αξία που καταστράφηκε για χιλιάδες μικρομετόχους από την απώλεια της κεφαλαιοποίησης και αυτή που θα χαθεί και από τους ομολογιούχους και άλλους πιστωτές εξαιτίας του αναπόφευκτου, υπό οιοδήποτε σενάριο, «κουρέματος» υπερβαίνει το ένα δισεκατομμύριο ευρώ. Πραγματικά λεφτά που κάποιοι, κυρίως από το εξωτερικό, κάποτε επένδυσαν στην «ελληνική πολυεθνική».
Ευθύνες επιρρίπτονται από όλους προς όλους: από τους χρηματιστηριακούς αναλυτές που κάλυπταν την εταιρεία χωρίς να έχουν δημοσιεύσει στεντόρειες κριτικές έως τις επενδυτικές τράπεζες που ήταν ανάδοχοι στις ομολογιακές εκδόσεις της Folli Follie και πούλησαν στους επενδυτές τα χρεόγραφα αυτά. Και από τις ελληνικές τράπεζες που ομοίως χρηματοδότησαν τον όμιλο έως τους ορκωτούς λιγοστές που υπέγραφαν τις οικονομικές της καταστάσεις. Και, βέβαια, ειδικά προς την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς και την Επιτροπή Λογιστικής Τυποποίησης και Ελέγχων (ΕΛΤΕ) που είναι επιφορτισμένη με την εποπτεία αυτού του κλάδου.
Τα ερωτήματα
Η ΕΛΤΕ δεν έχει ακόμα επιβάλει κάποια ποινή σχετικά με την υπόθεση. Τον έλεγχο επί των οικονομικών καταστάσεων χρήσης 2017 υπέγραψε ο ορκωτός ελεγκτής Γιώργος Βαρθαλίτης. Ο τελευταίος συνεργάζεται από το 1993 με τη Folli Follie, με ένα μικρό χρονικό διάλειμμα. Τα ερωτήματα εδώ είναι πολλά και η επιστολή ανάκλησης της έκθεσης ελέγχου του ισολογισμού της Folli Follie για το 2017 του κ. Βαρθαλίτη, ο οποίος επικαλέσθηκε το γεγονός ότι συνέταξε την έκθεση με βάση τις πληροφορίες που του είχαν δοθεί και από τον ορκωτό λογιστή της θυγατρικής στην Ασία, δεν ικανοποιούν την αγορά. Τι λέει επ’ αυτών η ΕΛΤΕ;
Την ίδια στιγμή καίρια είναι και τα ερωτήματα που διατυπώνονται για τον ρόλο της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς τόσο πριν όσο και μετά το «γεγονός». Στην ουσία εκτός από το αυτονόητο, να απαιτήσει δηλαδή νέες οικονομικές καταστάσεις, προέβη μόνον στην αναστολή της διαπραγμάτευσης των μετοχών (κίνηση επίσης αμφιλεγόμενη για το αν έγινε με καθυστέρηση ή όχι και ακόμα και για το αν έπρεπε να γίνει ολωσδιόλου) και αργότερα στην επιβολή προστίμων συνολικού ύψους 4.020.000 ευρώ. Προστίμων που ωχριούν μπροστά στα χαλκευμένα οικονομικά μεγέθη της εταιρείας. Οταν εντέλει η επιτροπή απέστειλε τα σχετικά στοιχεία στον εισαγγελέα, κάποιοι περίμεναν άμεση «κάθαρση». Αλλά ίσως ξεχνούν πόσα χρόνια χρειάστηκαν άλλες ηχηρές οικονομικές υποθέσεις για να διαβούν στην κατάληξή τους. Ο επίκουρος εισαγγελέας Διαφθοράς Γιάννης Δραγάτσης έλαβε τα στοιχεία μόλις τον προηγούμενο μήνα και εξετάζει τον φάκελο με τις αποφάσεις της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς με τις οποίες επιβλήθηκαν τα πρόστιμα, ενώ παράλληλα διερευνά τυχόν σοβαρά κακουργήματα. Η έρευνά του σύμφωνα με τις πληροφορίες στρέφεται προς κάθε κατεύθυνση και πιθανολογείται ότι μπορεί να διερευνηθούν και τυχόν καθυστερήσεις των εποπτικών αρχών.