Στο πλαίσιο του νέου νόμου 4557/2018 για την πρόληψη και καταστολή της νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας, εκδόθηκε η ΠΟΛ 1204/2018 παρέχοντας αναλυτικές διευκρινίσεις για τις υποχρεώσεις των υπόχρεων προσώπων που εμπίπτουν ειδικά στην αρμοδιότητα της ΑΑΔΕΕ, να λαμβάνουν ως προς τους πελάτες τους μέτρα «δέουσας επιμέλειας», ήτοι εξακρίβωση της ταυτότητάς τους κ.λπ.
Υπόχρεα πρόσωπα. Τα ανωτέρω υπόχρεα πρόσωπα είναι:
α) Εξωτερικοί λογιστές – φοροτεχνικοί και νομικά πρόσωπα παροχής λογιστικών – φοροτεχνικών υπηρεσιών, καθώς και ιδιώτες ελεγκτές,
β) μεσίτες ακινήτων, για συναλλαγές των οποίων η αξία ανέρχεται σε τουλάχιστον 10.000 ευρώ και
γ) έμποροι και εκπλειστηριαστές αγαθών μεγάλης αξίας, όταν η αξία της συναλλαγής ανέρχεται σε τουλάχιστον 10.000 ευρώ, ανεξάρτητα από το εάν αυτή διενεργείται με μία μόνο πράξη ή με περισσότερες, μεταξύ των οποίων φαίνεται να υπάρχει κάποια σχέση.
Ως αγαθά μεγάλης αξίας νοούνται ιδίως οι πολύτιμοι και ημιπολύτιμοι λίθοι και τα μέταλλα, κοσμήματα, ρολόγια, αντίκες, συλλεκτικά είδη, έργα τέχνης, μουσικά όργανα, τάπητες, είδη γουνοποιίας, δερμάτινα είδη, αυτοκίνητα, ελικόπτερα, αεροσκάφη και σκάφη αναψυχής γενικά κ.λπ.
Πότε λαμβάνονται μέτρα δέουσας επιμέλειας. Τα υπόχρεα πρόσωπα εφαρμόζουν μέτρα δέουσας επιμέλειας ως προς τους πελάτες τους:
α) Οταν συνάπτουν επιχειρηματική σχέση.
β) Οταν διενεργούν περιστασιακή συναλλαγή που ανέρχεται σε ποσό ίσο ή μεγαλύτερο των 15.000 ευρώ, είτε η συναλλαγή αυτή πραγματοποιείται με μία και μόνη πράξη είτε με περισσότερες που φαίνεται να συνδέονται μεταξύ τους.
γ) Οταν διενεργούν περιστασιακή συναλλαγή που αποτελεί μεταφορά χρηματικών ποσών άνω των 1.000 ευρώ.
δ) Οταν πρόκειται για πρόσωπα που εμπορεύονται αγαθά και διενεργούν περιστασιακή συναλλαγή σε μετρητά, που αφορά ποσό 10.000 ευρώ τουλάχιστον, είτε διενεργείται με μία μόνη πράξη ή με περισσότερες που φαίνεται να συνδέονται μεταξύ τους.
ε) Οταν υπάρχει υπόνοια νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες ή χρηματοδότησης της τρομοκρατίας, ανεξάρτητα από κάθε παρέκκλιση, εξαίρεση ή κατώτατο όριο ποσού.
στ) Οταν υπάρχουν αμφιβολίες για την ακρίβεια, την πληρότητα ή την επάρκεια των στοιχείων που συγκεντρώθηκαν προηγουμένως για την πιστοποίηση και την επαλήθευση της ταυτότητας του πελάτη ή του πραγματικού δικαιούχου.
Μέτρα συνήθους δέουσας επιμέλειας. Τα μέτρα συνήθους δέουσας επιμέλειας ως προς τον πελάτη περιλαμβάνουν τα εξής:
• Την εξακρίβωση και επαλήθευση της ταυτότητας του πελάτη (καθώς και τυχόν μεσολαβούντος εξουσιοδοτημένου προσώπου) πριν από τη σύναψη της επιχειρηματικής σχέσης ή τη διενέργεια της συναλλαγής, αλλά και την εξακρίβωση της ταυτότητας του πραγματικού δικαιούχου και την επικαιροποίηση των στοιχείων και αυτών. Ο πραγματικός δικαιούχος ορίζεται ως το ή τα φυσικά πρόσωπα στα οποία τελικά ανήκει ο πελάτης, νομικό πρόσωπο ή νομική οντότητα, ή τα οποία ελέγχουν αυτόν, καθώς και το ή τα φυσικά πρόσωπα για λογαριασμό των οποίων διεξάγεται συναλλαγή ή δραστηριότητα.
• Την αξιολόγηση και, ανάλογα με την περίπτωση, τη συλλογή πληροφοριών για το αντικείμενο και τον σκοπό της επιχειρηματικής σχέσης.
• Την άσκηση συνεχούς εποπτείας όσον αφορά την επιχειρηματική σχέση, με ενδελεχή εξέταση των συναλλαγών που πραγματοποιούνται κατά τη διάρκεια αυτής, προκειμένου να εξασφαλίζεται ότι οι συναλλαγές ή δραστηριότητες συνάδουν με τις γνώσεις που έχουν τα υπόχρεα πρόσωπα σχετικά με τον πελάτη, τις επαγγελματικές δραστηριότητες και το προφίλ κινδύνου του, καθώς και, εφόσον απαιτείται, την προέλευση των κεφαλαίων. Στο πλαίσιο της άσκησης συνεχούς εποπτείας τα υπόχρεα πρόσωπα διασφαλίζουν την τήρηση ενημερωμένων εγγράφων, δεδομένων ή πληροφοριών.
Τα υπόχρεα πρόσωπα εφαρμόζουν τις διαδικασίες δέουσας επιμέλειας όχι μόνο στους νέους αλλά και στους υφιστάμενους πελάτες. Περαιτέρω προβλέπονται περιπτώσεις λήψης μέτρων απλουστευμένης ή, αντίθετα, αυξημένης δέουσας επιμέλειας κατά περίπτωση.
Στο επόμενο άρθρο μας θα αναφερθούμε στις λοιπές υποχρεώσεις των υπόχρεων προσώπων (π.χ. υποχρέωση ενημέρωσης της ΑΑΔΕ), αλλά και στις κυρώσεις που επαπειλούνται σε περίπτωση μη συμμόρφωσης με τον νέο νόμο.
* Η κ. Τζένη Πάνου είναι υπεύθυνη του φορολογικού τμήματος της ASnetwork (www.asnetwork.gr). Ο κ. Γιώργος Σαμοθράκης είναι ορκωτός ελεγκτής-λογιστής.