Η σύμβαση χρηματοδοτικής διευκόλυνσης μεταξύ του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ESM) και της Ελληνικής Δημοκρατίας, που ψηφίστηκε πέρυσι το καλοκαίρι (σ.σ.: μαζί με τον νόμο για το τρίτο μνημόνιο), έχει μια πολύ ενδιαφέρουσα λεπτομέρεια, που έχει διαφύγει την προσοχή πολλών. Λεπτομέρεια που γίνεται τώρα αντιληπτή, με τις διατάξεις του πολυνομοσχεδίου για το νέο υπερταμείο. Ειδικότερα, στην τότε σύμβαση χρηματοδοτικής διευκόλυνσης προβλέπεται πως ο ESM έχει το δικαίωμα να συμπεριληφθεί στη σύμβαση (ή σε άλλες συμφωνίες) οποιοδήποτε κομμάτι του Ταμείου Ιδιωτικοποιήσεων επιλέξει, κατά τη διακριτική του ευχέρεια. Με απλά λόγια, η Ελληνική Δημοκρατία έχει δεσμευτεί και με τον νόμο να δίνει κομμάτια του χαρτοφυλακίου του νέου υπερταμείου ή έσοδα από την αξιοποίηση ή και πώλησή τους, αν το ζητήσει ο ESM. Εχει δε ο ESM το δικαίωμα, πάντοτε «κατά τη διακριτική του ευχέρεια», να χρησιμοποιήσει και περιουσιακά στοιχεία του υπερταμείου ως εγγυήσεις. Οπως, για παράδειγμα, ομόλογα που μπορεί να εκδώσει. Ισως γι’ αυτό, λοιπόν, σε πρόσφατο ενημερωτικό δελτίο του ESM (κυκλοφόρησε στις αρχές Απριλίου) για το τρίτο ελληνικό πρόγραμμα, γίνεται ειδική αναφορά σε στόχο εσόδων 50 δισ. από το νέο ταμείο, τα οποία θα χρησιμοποιηθούν «για να αποπληρωθεί ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας, να μειωθεί το δημόσιο χρέος και να χρηματοδοτηθούν επενδύσεις».
Μπορεί το ενδιαφέρον όλων να συγκεντρώνει η πρώτη φάση των αποκρατικοποιήσεων, που ενέκρινε και το ΚΥΣΟΙΠ, ωστόσο υπάρχει και δεύτερη φάση, η οποία θα είναι το ίδιο ενδιαφέρουσα. Τι θα περιλαμβάνει; Αλλα 10 περιφερειακά λιμάνια διεθνούς ενδιαφέροντος, πολλές μαρίνες και δεκάδες περιφερειακά αεροδρόμια, πέραν των 14 που αποκτά η Fraport Greece. Κάποια από αυτά το ΤΑΙΠΕΔ μπορεί να τα μεταβιβάσει στον νέο φορέα, που δημιουργείται στο πλαίσιο του υπερταμείου, την ΕΔΗΣ.
Το πρόγραμμα του υπερταμείου
Εντός του 2017 αναμένεται να αρχίσει επίσης να τρέχει και το πρόγραμμα αξιοποίησης των περιουσιακών στοιχείων του υπερταμείου, που αρχικά θα εστιάσει σε αναδιαρθρώσεις επιχειρήσεων και ακινήτων και κατόπιν σε παραχωρήσεις επιλεγμένων περιουσιακών στοιχείων. Από τις πρώτες κινήσεις αναμένεται να είναι πάντως η αξιοποίηση, μέσω παραχωρήσεων, ακινήτων που ελέγχει η ΕΤΑΔ και η οποία επίσης γίνεται θυγατρική του υπερταμείου. Υπενθυμίζεται πως σε αυτήν περνάει η κυριότητα 71.500 ακινήτων του Δημοσίου των οποίων μόνο τη διαχείριση είχε μέχρι τώρα. Πρόκειται για χαρτοφυλάκιο που περιλαμβάνει μεγάλα τουριστικά ακίνητα, όπως ξενοδοχεία, μαρίνες, κάμπινγκ, γκολφ, χιονοδρομικά, ιαματικές πηγές, ολυμπιακά ακίνητα, δεκάδες χιλιάδες τίτλους ακινήτων, αλλά και πολλά «φιλέτα», όπως αυτά στη λεγόμενη Αττική Ριβιέρα.
Παράθυρο για αύξηση των επιτοκίων άφησε η Γέλεν
Πιο πιθανή φαίνεται τώρα μια αύξηση των επιτοκίων του δολαρίου μέσα στους επόμενους μήνες, καθώς η πρόεδρος της Federal Reserve, Τζάνετ Γέλεν, δήλωσε χθες πως θα είναι σωστή μια τέτοια κίνηση αν εξακολουθήσει να βελτιώνεται η αμερικανική οικονομία. Σε ομιλία της στο Χάρβαρντ, η κ. Γέλεν επικαλέστηκε την ικανοποιητική πορεία της αμερικανικής οικονομίας, που το πρώτο τρίμηνο σημείωσε ανάπτυξη μεγαλύτερη από τις προβλέψεις. Εξέφρασε, άλλωστε, την εκτίμηση ότι η ανάπτυξη τείνει να επιταχυνθεί και ότι θα βελτιωθεί η αγορά εργασίας. Επανέλαβε, πάντως, πως η Fed θα κινηθεί «σταδιακά και προσεκτικά» στις αυξήσεις των επιτοκίων.
Πολιτικές ανακατατάξεις στην Ευρώπη για την Ελλάδα
Στο πλαίσιο της νέας διαπραγμάτευσης για το ελληνικό χρέος, εκφράζεται πλέον μία τάση στις τάξεις των Σοσιαλδημοκρατών υπέρ της χαλάρωσης των δημοσιονομικών στόχων που έχει υιοθετήσει η Ελλάδα. «Ο στόχος για το πρωτογενές πλεόνασμα πρέπει να τροποποιηθεί», αναφέρει στη στήλη στενός συνεργάτης του Γερμανού αντικαγκελαρίου κ. Γκάμπριελ. Για το γαλλικό υπουργείο Οικονομικών, τα πάντα θα κριθούν στις λεπτομέρειες των DSA (αναλύσεων βιωσιμότητας χρέους) που θα προκύψουν στην επερχόμενη διαπραγμάτευση. Το καλό σενάριο προβλέπει ότι οι συνομιλίες που θα γίνουν σε τεχνικό επίπεδο θα εστιάσουν στο βιώσιμο επίπεδο του πρωτογενούς πλεονάσματος. Αφού υπάρξει συναίνεση επ’ αυτού, θα προκύψουν τα μέτρα αναδιάρθρωσης που είναι συμβατά με τους νέους στόχους. Οπως εξηγεί πηγή, η βασική επιδίωξη του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε πλέον είναι να μην υπάρξει καμία σημαντική εξέλιξη για το ελληνικό χρέος πριν από τις εκλογές του Σεπτεμβρίου του 2017 – «που πρακτικά, δεδομένου του χρόνου που απαιτείται για τη δημιουργία κυβερνητικού συνασπισμού στη Γερμανία, σημαίνει ότι οι μεγάλες αποφάσεις δεν θα ληφθούν πριν από τις αρχές του 2018». Ακόμα και τότε –αν το SPD εξακολουθεί να βρίσκεται στην κυβέρνηση– η γερμανική Σοσιαλδημοκρατία μπορεί να μην αποτελέσει αξιόπιστο σύμμαχο της Ελλάδας: «Η ηγεσία του SPD πιστεύει στην ελάφρυνση χρέους, αλλά οι ψηφοφόροι του είναι εναντίον».