Τους τελευταίους μήνες εντείνεται η παγκόσμια σύγκρουση μεταξύ Δύσης και Ανατολής, καθώς η Ουάσιγκτον προσπαθεί να αποτρέψει την είσοδο των Κινέζων και της Huawei, εθνικής πρωταθλήτριας στις τηλεπικοινωνίες και στα κινητά τηλέφωνα, στην κατασκευή των νέων δικτύων 5G που θα μεταφέρουν δεδομένα μέσω κινητής τηλεφωνίας σε ταχύτητα πολλαπλάσια από τη σημερινή. Η Ουάσιγκτον υποστηρίζει πως πρόκειται για τον νέο εξοπλιστικό αγώνα, μόνο που αυτή τη φορά αφορά την τεχνολογία και όχι συμβατικά όπλα.
Η σύγκρουση αναμένεται να φθάσει στο αποκορύφωμά της τους επόμενους μήνες και θα περιπλέξει ακόμη περισσότερο τις ήδη δύσκολες διαπραγματεύσεις για τον τερματισμό του εμπορικού πολέμου ΗΠΑ – Κίνας. Η ενεργοποίηση των νέων δικτύων 5G αναμένεται να γίνει πρώτα στις ΗΠΑ στα τέλη του 2019, ενώ τα πρώτα κινητά που θα χρησιμοποιούν δίκτυα 5G αναμένεται να εμφανιστούν το 2020. Πρόκειται για τη σημαντικότερη αναβάθμιση του Ιντερνετ τα 35 χρόνια της ύπαρξής του, σύμφωνα με ρεπορτάζ των New York Times (NYT). Η μεταφορά δεδομένων στα νέα δίκτυα θα γίνεται με ταχύτητα μέχρι και 100 φορές υψηλότερη από τη σημερινή και θα επιτρέψει την άνθηση και τη διάδοση νέων τεχνολογιών, όπως η τεχνητή νοημοσύνη και η αυτόνομη οδήγηση, ενώ θα αυξήσει ακόμη περισσότερο την αξία των μαζικών δεδομένων, του Ελντοράντο του 21ου αιώνα.
Παράλληλα, όμως, στη νέα εποχή ακόμη και τα πιο ισχυρά οπλικά συστήματα θα ελέγχονται μέσω του Διαδικτύου (εξαιρούνται τα πυρηνικά όπλα), οπότε όποια χώρα ελέγχει τα δίκτυα 5G θα αποκτήσει σημαντικό προβάδισμα οικονομικό αλλά και στρατιωτικό για τις επόμενες δεκαετίες, εκτιμά η Ουάσιγκτον. Το δίκτυο 5G είναι φυσικό δίκτυο διακοπτών και απομακρυσμένων διακομιστών, το οποίο βασίζεται περισσότερο από τα προηγούμενα σε πολλαπλά στρώματα λογισμικού που το καθιστούν πολύ πιο προσαρμόσιμο, ενώ θα αναβαθμίζεται συνεχώς χωρίς καν να το καταλαβαίνουν οι χρήστες. Πράγμα που σημαίνει ότι όποιος ελέγχει το δίκτυο 5G ελέγχει τη ροή πληροφοριών και θα μπορεί να αλλάζει, να αντιγράφει ή να στέλνει αλλού δεδομένα χωρίς να το αντιλαμβάνεται ο χρήστης. Η κατασκευή των δικτύων 5G «θα είναι σχεδόν όσο σημαντικός ήταν ο ηλεκτρισμός. Τα πάντα θα είναι συνδεδεμένα και το κεντρικό νευρικό σύστημα θα είναι το δίκτυο 5G», λέει στους New York Times ο Κρις Λέιν, αναλυτής τηλεπικοινωνιών στο Χονγκ Κονγκ στην εταιρεία Sanford C. Bernstein. Η Ουάσιγκτον έχει κατηγορήσει ανοικτά την Huawei, η οποία ανέφερε για το 2018 πωλήσεις ύψους 52 δισ. δολαρίων μόνο σε κινητά τηλέφωνα και έξυπνες συσκευές και φιλοδοξεί να αυξήσει τις συνολικές της πωλήσεις όπου περιλαμβάνεται και το τηλεπικοινωνιακό υλικό στα 125 δισ. δολάρια το 2019, πως χρησιμοποιεί το υλικό της για να κατασκοπεύει προς όφελος του Πεκίνου. Ο κινεζικός νόμος του 2017 περί πληροφοριών «απαιτεί οι κινεζικές επιχειρήσεις να υποστηρίζουν, να παρέχουν βοήθεια και συνεργασία στο κινεζικό εθνικό δίκτυο κατασκοπείας, όπου και αν λειτουργούν», είπε στους ΝΥΤ ο Γουίλιαμ Εβάνινα, διευθυντής του Αμερικανικού Εθνικού Κέντρου Αντικατασκοπείας και Ασφάλειας.
Υστερούν οι Ευρωπαίοι έναντι των ανταγωνιστών τους
Οι ευρωπαϊκές εταιρείες τηλεπικοινωνιών υστερούν έναντι Αμερικανών και Κινέζων ανταγωνιστών στην κούρσα των δικτύων κινητής τηλεφωνίας 5ης γενιάς (5G), τα οποία είναι απαραίτητα για να μην παγιδευθούν οι οικονομίες της Γηραιάς Ηπείρου και της Βρετανίας σε βραδύτερους ρυθμούς από τον υπόλοιπο κόσμο. Οσο πληθαίνουν οι υπηρεσίες που παρέχονται μέσω των δικτύων κινητής τηλεφωνίας τόσο πιο απαραίτητη η εγκατάσταση υποδομών που θα μπορούν να επεξεργαστούν μεγαλύτερο όγκο δεδομένων σε ταχύτερους ρυθμούς.
Η μειονεκτική θέση των ευρωπαϊκών τηλεπικοινωνιακών ομίλων αντανακλάται από τη μείωση της κεφαλαιοποίησής τους κατά το ήμισυ την περίοδο 2012-18, υποχωρώντας από τα 234 δισ. δολάρια στα 133 δισ. δολάρια, σύμφωνα με στοιχεία των Financial Times. Κατά τη διάρκεια της ίδιας περιόδου, η χρηματιστηριακή αξία του αμερικανικού κλάδου έχει αυξηθεί κατά 71% στα 532 δισ. δολάρια και του ασιατικού κατά 13%, στα 561 δισ. δολάρια.
H E.E. εκτιμά πως χρειάζονται επενδύσεις 500 δισ. ευρώ για να αναβαθμιστούν τα δίκτυα κινητής τηλεφωνίας σε 5G.
Μολονότι η Ευρωπαϊκή Ενωση εκτιμά πως χρειάζονται επενδύσεις 500 δισ. ευρώ για να αναβαθμιστούν τα δίκτυα κινητής τηλεφωνίας σε 5G και να λειτουργούν εξ ολοκλήρου με οπτικές ίνες, οι επενδυτές διστάζουν να τοποθετήσουν τα απαιτούμενα κεφάλαια. «Ας μη γίνεται άλλο λόγος για τα δίκτυα 5G και πόσα ακόμη πρέπει να επενδυθούν στον κλάδο», σχολιάζει η Κάρλα Φουκόντ, αναλύτρια τηλεπικοινωνιών στην επενδυτική εταιρεία Boussard & Gavaudan.
Καθυστερήσεις
Από την άλλη πλευρά, κυβερνήσεις και εταιρείες φοβούνται πως ήδη έχουν καθυστερήσει στην κούρσα για τα δίκτυα 5G. «Στην Ευρώπη επενδύουμε πολύ λιγότερα κεφάλαια στις τηλεπικοινωνίες και στην τεχνολογία σε σύγκριση με τις υπόλοιπες ισχυρές οικονομίες. Σαφέστατα η Ευρώπη δεν βρίσκεται σε καλή θέση για να νικήσει», σχολιάζει ο διευθύνων σύμβουλος της γαλλικής Orange, Στεφάν Ρισάρντ.
Ανασταλτικό παράγοντα ως προς την ολοκλήρωση των επενδύσεων αποτελεί τελευταία και η αντιπαλότητα των ΗΠΑ με την Κίνα για τεχνολογική υπεροχή. H Βρετανία και η Γερμανία ήδη ξανασκέπτονται τη συμμετοχή της Huawei σε δημοπρασίες 5G ύστερα από τις προειδοποιήσεις της Ουάσιγκτον, οδηγώντας σε καθυστερήσεις ως προς την ενσωμάτωση νέων τεχνολογιών.
Στο μεταξύ, ο ανταγωνισμός εντείνεται από τις ισχυρές οικονομίες του ανεπτυγμένου και του αναδυόμενου κόσμου. Μέχρι το 2020 η Κίνα σκοπεύει να παρέχει υπηρεσίες μέσω δικτύων 5G, τα οποία θα έχουν τη δυνατότητα να διατηρούν συνδεδεμένες δισεκατομμύρια κινητές συσκευές σε όλες τις γωνιές του κόσμου. Μεγάλη πρόοδος έχει, επίσης, σημειωθεί στη Νότια Κορέα.
Σύμφωνα με τους Financial Times, δε, ο όγκος των δεδομένων στα δίκτυα κινητής αυξάνεται κατά 60% σε ετήσια βάση, καθιστώντας απαραίτητη την αναβάθμισή τους για τη μείωση του κόστους και του φορτίου μεταφοράς τους.
Προειδοποίηση Αμερικανών
Η αμερικανική κυβέρνηση προειδοποιεί πως θα είναι κρίσιμοι οι επόμενοι έξι μήνες. Οι χώρες της Δύσης αρχίζουν η μία μετά την άλλη να δημοπρατούν ραδιοφάσματα για τα νέα δίκτυα 5G και να αποφασίζουν σε ποιες εταιρείες θα δώσουν συμβόλαια ύψους πολλών δισ. για την κατασκευή των φυσικών δικτύων. Ομως και η κινεζική κυβέρνηση βλέπει αυτό το χρονικό διάστημα ως την ευκαιρία της να κατασκευάσει τα δίκτυα της υφηλίου, ιδίως σε Ευρώπη, Ασία και σε Αφρική. Ετσι, λοιπόν, οι ΗΠΑ όλο και πιο ανοιχτά προειδοποιούν τους συμμάχους τους, από τη Βρετανία, τη Γερμανία και την Πολωνία μέχρι την Ιαπωνία και την Αυστραλία, να μην επιτρέψουν στη Huawei να λάβει μέρος στα έργα για την κατασκευή των δικτύων 5G. Ο δε Κινέζος πρεσβευτής στην Ε.Ε. εξαπέλυσε την Κυριακή δριμεία επίθεση κάνοντας λόγο για συκοφάντηση και για διακρίσεις εις βάρος της Huawei και προειδοποιώντας την Ενωση πως αν την αποκλείσουν από την κατασκευή δικτύων 5G θα υπάρξουν σοβαρές επιπτώσεις στην οικονομική και επιστημονική συνεργασία με την Κίνα. Η Αυστραλία έχει ήδη αποκλείσει τη Huawei, ενώ οι ΗΠΑ φαίνεται πως συνέδεσαν, κατά τους ΝΥΤ, τη δημιουργία στρατιωτικής βάσης στην Πολωνία με τον αποκλεισμό της Huawei.
Νέο εμπόδιο στη σύναψη εμπορικής συμφωνίας
Πρωταγωνιστικό ρόλο στις εμπορικές διαπραγματεύσεις ΗΠΑ και Κίνας παίζει η τεχνολογία, όπου η Ουάσιγκτον κατηγορεί το Πεκίνο πως αποσπά καινοτομίες από αμερικανικές εταιρείες με δόλιους τρόπους. Από την άλλη πλευρά, η Κίνα ισχυρίζεται πως δεν θα συμβιβαστεί στο πρόγραμμα «Made in China 2025», που στοχεύει στην ανάδειξη της Κίνας σε τεχνολογική υπερδύναμη. Στενεύουν, ωστόσο, τα χρονικά περιθώρια για την εύρεση μιας συμβιβαστικής λύσης μεταξύ των δύο μεγαλύτερων οικονομικών δυνάμεων του κόσμου. Αρχές Μαρτίου λήγει η προθεσμία για τη σύναψη μιας συμφωνίας. Οι δύο πλευρές καλούνται να διευθετήσουν διάφορα αλληλένδετα ζητήματα όπως η καταπάτηση πνευματικών δικαιωμάτων από την Κίνα μέχρι τη μείωση των δασμών που έχει επιβάλει η κυβέρνηση του Ντόναλντ Τραμπ ως προς τη «συμμόρφωση» του Πεκίνου για τις άδικες εμπορικές πρακτικές που εφαρμόζει εδώ και χρόνια.
Στο πρόγραμμα «Made in China», το Πεκίνο έχει θέσει ως στόχο την αναβάθμιση της οικονομίας της σε δέκα στρατηγικούς κλάδους μέχρι το 2025. Σε αυτούς περιλαμβάνονται η αεροδιαστημική, η ρομποτική, οι ημιεπεξεργαστές, η τεχνητή νοημοσύνη και τα ηλεκτροκίνητα οχήματα. Οι ΗΠΑ υποστηρίζουν ότι δεν διαφωνούν με την ενίσχυση του ρόλου της Κίνας στον παγκόσμιο κλάδο της τεχνολογίας. Αρκεί να μην το πετύχει η Κίνα με καινοτομίες που έχει αποσπάσει από ξένους ανταγωνιστές με αθέμιτο τρόπο, θέτοντας ως προϋπόθεση να μοιραστούν την τεχνολογία τους με εγχώριες εταιρείες προκειμένου να δραστηριοποιηθούν στη χώρα. Η Κίνα αρνείται πως καταφεύγει σε αυτές τις πρακτικές και υποστηρίζει ότι δεν παρεμβαίνει στις σχέσεις Αμερικανών και Κινέζων επιχειρηματιών. Οι ΗΠΑ κατηγορούν, τέλος, την Κίνα πως δίνει τεράστιες επιδοτήσεις σε κρατικές εταιρείες, με αποτέλεσμα να μην μπορούν να τις ανταγωνιστούν οι Αμερικανοί ανταγωνιστές τους σε ένα πλαίσιο ελεύθερης αγοράς.