Η επόμενη φάση στήριξης της κινεζικής οικονομίας θα βασίζεται στoυς φόρους. Η κορυφαία στον κλάδο της βιομηχανίας φορτηγών και μεγάλων οχημάτων Caterpillar προειδοποίησε προ ημερών ότι υποχωρεί η ζήτηση για τους εκσκαφείς της και για τα φορτηγά της στην κινεζική ενδοχώρα. Κατέστησε, έτσι, σαφές ότι το Πεκίνο δεν θα μπορέσει να αντιμετωπίσει την επιβράδυνση καταφεύγοντας στα έργα και στις κατασκευές.
Το Πεκίνο φαίνεται, άλλωστε, επιφυλακτικό σε ό,τι αφορά τη νομισματική πολιτική. Απομένει, έτσι, η δημοσιονομική πολιτική, που φαίνεται πως είναι ο καλύτερος τρόπος για να πεισθούν οι κινεζικές επιχειρήσεις να προχωρήσουν ξανά σε δαπάνες. Ο αντιπρόεδρος της Alibaba, Τζόε Τσάι, υποστηρίζει όπως και πολλοί άλλοι, άλλωστε, ότι τα σημερινά δεινά της Κίνας δεν θα μπορέσουν να αντιμετωπισθούν με τις παλιές τακτικές της. «Μόνο με την παροχή ρευστότητας και τη νομισματική πολιτική δεν πρόκειται να καταφέρει να οδηγήσει σε ανάπτυξη της οικονομίας», τόνισε μιλώντας προ ημερών στο Breakingviews. Προσέθεσε πως «η δημοσιονομική πολιτική πρέπει να είναι ο στόχος», άποψη με την οποία ίσως να συμφωνεί και η Λαϊκή Τράπεζα της Κίνας.
Οι ρυθμιστικές αρχές έχουν επανειλημμένως μειώσει το επίπεδο των αποθεματικών κεφαλαίων που οφείλουν να διατηρούν οι τράπεζες της χώρας και παράλληλα έχουν επινοήσει άλλους μηχανισμούς για να τονώσουν τον δανεισμό. Μεταξύ άλλων, έχουν προσφέρει δάνεια με μειωμένα επιτόκια σε όσες τράπεζες αυξάνουν τον δανεισμό στις μικρές επιχειρήσεις. Παράλληλα, επέτρεψαν στις τράπεζες να ανταλλάξουν τα λεγόμενα «αιώνια» ομόλογά τους με έντοκα γραμμάτια χαμηλού ρίσκου που έχει εκδώσει η κεντρική τράπεζα. Τίποτε από όλα αυτά, όμως, δεν έδωσε ώθηση στις επενδύσεις και η κεντρική τράπεζα δείχνει να προσέχει πολύ τις κινήσεις της.
Εχουν ήδη απογοητευθεί όσοι επενδυτές περίμεναν πως το Πεκίνο θα προχωρούσε σε επιθετικές κινήσεις στήριξης της αγοράς κατοικίας. Οσοι δηλαδή περίμεναν, για παράδειγμα, έναν ακόμη γύρο γενναίων δαπανών σε έργα υποδομής αναλόγων εκείνου που επιστράτευσε η κινεζική ηγεσία για να τονώσει την οικονομία εν τω μέσω της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης.
Το υπουργείο Οικονομικών επιδεικνύει σύνεση σε ό,τι αφορά τις δαπάνες, καθώς προβλέπει δημοσιονομικό έλλειμμα ύψους 2,8% του ΑΕΠ για φέτος. Σημειωτέον ότι πέρυσι το αντίστοιχο ποσοστό ήταν 2,6%. Είναι κατανοητή αυτή η επιλογή μιας και οι τοπικές κυβερνήσεις ήδη οφείλουν σχεδόν 6 τρισ. δολάρια, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του οίκου S&P. Εν ολίγοις, για να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους οι τοπικές αρχές, εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τα έσοδα που αντλούν από πωλήσεις γης. Τώρα, όμως, μειώνονται οι επενδύσεις σε ακίνητα και υπάρχει κίνδυνος να μειωθούν περισσότερο.
Η αλήθεια είναι πως τα φορολογικά μέτρα αργούν να αποφέρουν καρπούς όταν πρέπει να στηρίξουν την οικονομία. Από τον Οκτώβριο έχει τεθεί σε εφαρμογή μείωση των φόρων εισοδήματος, ύψους 47 δισ. δολαρίων. Δεν έχει, όμως, ακόμη οδηγήσει σε αύξηση της κατανάλωσης.
Υπάρχει, πάντως, εναλλακτική λύση. Το Πεκίνο ευελπιστεί πως η τρέχουσα επιβράδυνση θα αποδειχθεί διαχειρίσιμη και θα μπορέσει, έτσι, να αποφύγει τα ριζοσπαστικά μέτρα. Η μείωση των φόρων φαίνεται πως είναι το επόμενο όπλο που μπορεί να χρησιμοποιήσει και καλύτερα να το κάνει σύντομα.