Αντίθετα με την κυρίαρχη τάση για ψηφιακό και «πλαστικό» χρήμα, η Ελβετία μένει πιστή στα χαρτονομίσματα μεγάλης αξίας, τα οποία, ωστόσο, ενοχοποιούνται για χρήση τους από εγκληματικά στοιχεία.
Σήμερα παρουσιάζεται για πρώτη φορά το ανανεωμένο χιλιάρικο της χώρας, δηλαδή το χαρτονόμισμα των 1.000 φράγκων, με νέο σχεδιασμό και υψηλότερες προδιαγραφές ασφαλείας. Κι ενώ στην Ευρωζώνη προσεχώς δεν θα κυκλοφορεί το χαρτονόμισμα των 500 ευρώ, η Ελβετία ακολουθεί άλλο δρόμο. Το δικό της χιλιάρικο εντάσσεται στην ομάδα των διεθνών χαρτονομισμάτων υψηλής αξίας, όπως τα δεκαχίλιαρα Σιγκαπούρης και του Μπρουνέι (αξία 7.400 δολάρια και τα δύο μαζί).
Εκπληξη
Οι κοσμηματοπώλες της Ελβετίας επιμένουν πως η χρήση του συγκεκριμένου χαρτονομίσματος ευνοεί την εχεμύθεια.
Στην παλιά πόλη της Ζυρίχης και στο κοσμηματοπωλείο Les Millionnaires μια συναλλαγή με το χαρτονόμισμα αυτό, αξίας 1.002 δολάριων ή 883 ευρώ, δεν είναι ασυνήθιστη.
«Συχνά έρχεται κάποιος που αναζητεί δώρο και, θέλοντας να μην το ανακαλύψει ο/η σύντροφος, το πληρώνει με ρευστό – έτσι η έκπληξη παραμένει», αναφέρει μία εκ των ιδιοκτητριών, που διατηρεί την ανωνυμία της. Το εν λόγω κατάστημα πωλεί σκουλαρίκια, κολιέ και μπρασελέ από χρυσό και πολύτιμους λίθους.
«Εδώ στο κατάστημά μας δεχόμαστε χαρτονομίσματα 1.000 φράγκων στο πλαίσιο μεγάλων αγορών», προσθέτει.
Διεθνώς ασκείται κριτική για τα χαρτονομίσματα, διότι θεωρείται πως ευνοούν το οικονομικό έγκλημα και την φοροαποφυγή. Εξ ου και πολλές χώρες υποχρεώθηκαν σε αλλαγές, ενώ η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα δεν θα προχωρήσει σε έκδοση νέων 500άρικων.
Ο καθηγητής του Χάρβαρντ Κένεθ Ρογκόφ συγκαταλέγεται στους υπέρμαχους της κατάργησης των χαρτονομισμάτων υψηλής αξίας. Και όσο για το θέμα της εχεμύθειας και του απορρήτου, εκείνος συνιστά να προτιμούν οι άνθρωποι να δωρίζουν στην εξωσυζυγική τους σχέση ένα φθηνό δώρο 20 δολαρίων, οπότε να μην μπορεί κανείς να τους μεμφθεί, και όχι κάτι που απαιτεί χαρτονόμισμα των 1.000 φράγκων.
Επί δεκαετίες ολόκληρες η Ελβετία περιφρουρούσε πάση δυνάμει το απόρρητο των τραπεζών της, προσφέροντας καταφύγιο στα χρήματα των πλουσίων του κόσμου. Η ευαισθησία της σε θέματα απορρήτου παραμένει, όπως φάνηκε πρόσφατα, όταν ο οργανισμός σιδηροδρόμων θέλησε να εκδώσει κάρτα διαδρομών. Η αντίδραση των πολιτών υπήρξε έντονη, διότι θεώρησαν πως με τον τρόπο αυτό θα δίνονταν στον οργανισμό πληροφορίες για τις ταξιδιωτικές συνήθειες των επιβατών. Ο δε αντιπρόεδρος της Κεντρικής Τράπεζας της Ελβετίας Φριτζ Τσούρμπριγκ είχε επισημάνει πως τα χαρτονομίσματα υψηλής αξίας είναι ένας αποτελεσματικός τρόπος να κάνεις συναλλαγές με μεγάλα ποσά και αυτό αποδεικνύει και η επανεμφάνιση του χιλιάρικου.
Κοντά στη διάσημη λεωφόρο Μπανχοφστράσε στο κέντρο της Ζυρίχης, περαστικοί σταματούν να τσιμπήσουν κάτι για μεσημεριανό σε μια καντίνα.
Τα χαρτονομίσματα είναι δημοφιλή στην Ελβετία. Ο ιδιοκτήτης της καντίνας Μάρτιν Χάις λέει πως συχνά τον πληρώνουν με χαρτονόμισμα 200 φράγκων (177 ευρώ) για να αγοράσουν ένα σάντουιτς σε πίτα, που κοστίζει μόλις 15 φράγκα (13 ευρώ).
Εν κατακλείδι και σύμφωνα με έρευνα της Κεντρικής Τράπεζας της Ελβετίας, αυτά τα χαρτονομίσματα αποτελούν μόλις το 10% από τις αναλήψεις χρημάτων που γίνονται από τα μηχανήματα (ATM). Το 20% των ερωτηθέντων στο πλαίσιο της έρευνας απάντησε πως όταν έχει λογαριασμούς άνω των 1.000 φράγκων, τότε χρησιμοποιεί χαρτονομίσματα. Ακόμα και η αγάπη των Ελβετών στο ρευστό έχει, όμως, ένα όριο – ο επικεφαλής του γραφείου του προϋπολογισμού στο καντόνι του Τσουγκ αναφέρει ότι το 2016 καμία πληρωμή προς το δημόσιο δεν έγινε με ρευστό.