Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) διαθέτει το αναγκαίο οπλοστάσιο για να αντιμετωπίσει μελλοντικές κρίσεις, θα καθυστερήσει περαιτέρω την αύξηση των επιτοκίων αν χρειαστεί και θα λάβει μέτρα για να αμβλύνει τις ανεπιθύμητες παρενέργειες από τα αρνητικά επιτόκια. Στις διαβεβαιώσεις αυτές προέβη χθες ο πρόεδρος της ΕΚΤ Μάριο Ντράγκι, λίγες εβδομάδες αφότου η ΕΚΤ υποβάθμισε τις προβλέψεις της για την ανάπτυξη της Ευρωζώνης.
Μιλώντας σε συνέδριο στη Φρανκφούρτη, ο κ. Ντράγκι απάντησε στις διαμαρτυρίες των τραπεζών της Ευρωζώνης, που έχουν δει την κερδοφορία τους να πλήττεται καίρια εξαιτίας των αρνητικών επιτοκίων. Από το 2014, οπότε η ΕΚΤ οδήγησε τα επιτόκια του ευρώ σε αρνητικό έδαφος για να αποφύγει τον κίνδυνο του αποπληθωρισμού, οι ευρωπαϊκές τράπεζες πρακτικά πληρώνουν την κεντρική τράπεζα για να διατηρεί τα κεφάλαιά τους στα ταμεία της. Ετσι η ΕΚΤ αντλεί πάνω από 7 δισ. ευρώ ετησίως.
Το θέμα έχει αποτελέσει αντικείμενο τριβής ανάμεσα στο Βερολίνο και στην ΕΚΤ. Ετσι, ο Μάριο Ντράγκι υποσχέθηκε πως «η ΕΚΤ θα εξετάσει αν χρειάζονται μέτρα που μπορούν να διατηρήσουν τις ευεργετικές λειτουργίες των αρνητικών επιτοκίων για την οικονομία, ενώ παράλληλα να αμβλύνουν τις παρενέργειές τους». Κατέληξε μάλιστα πως «η χαμηλή κερδοφορία των τραπεζών δεν είναι αναπόφευκτη συνέπεια των αρνητικών επιτοκίων». Μολονότι ο πρόεδρος της ΕΚΤ δεν διευκρίνισε τι είδους μέτρα σκοπεύει να επιστρατεύσει η ΕΚΤ, μίλησαν στο Reuters δύο πηγές κοντά στις σχετικές διαβουλεύσεις. Οπως τόνισαν, τα στελέχη της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας εξετάζουν τη δυνατότητα να επιβάλουν τρία διαφορετικά επίπεδα επιτοκίων, ώστε να δώσουν στις τράπεζες τη δυνατότητα να αποφύγουν τουλάχιστον μερικώς το πρόσθετο κόστος που συνεπάγεται η διατήρηση μεγάλης ρευστότητας. Από τη στιγμή που το Reuters δημοσίευσε την πληροφορία αυτή, σημείωσαν άνοδο οι μετοχές των ευρωπαϊκών τραπεζών και υποχώρησαν οι αποδόσεις των ομολόγων του ιταλικού δημοσίου. Οπως, πάντως, επισημαίνει το Reuters, αν ανακοινωθούν τρία διαφορετικά επιτόκια, η αγορά θα λάβει το μήνυμα πως τα επιτόκια του ευρώ θα παραμείνουν σε αρνητικό έδαφος για μεγάλο χρονικό διάστημα.
Κάτι τέτοιο ενδεχομένως δεν συνάδει με τις κατευθυντήριες γραμμές που θα θέλει να δώσει η τράπεζα στην αγορά ότι τα επιτόκια θα παραμείνουν στα υφιστάμενα ιστορικά χαμηλά επίπεδα μόνον μέχρι το επόμενο έτος. Σημειωτέον ότι η ΕΚΤ εξέτασε την ίδια προοπτική προ τριών ετών, αλλά την απέρριψε εκτιμώντας ότι είναι υπερβολικά περίπλοκή αλλά και εξαιτίας ανεπάρκειας στοιχείων περί του αντικτύπου των αρνητικών επιτοκίων στις τράπεζες.