Frank Appel: Η ανεκμετάλλευτη διάσταση της Ευρώπης

Frank Appel: Η ανεκμετάλλευτη διάσταση της Ευρώπης

4' 30" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Βρισκόμαστε σε μια εποχή που οι Ευρωπαίοι αρχίζουμε να αναρωτιόμαστε, ατομικά και συλλογικά, ποιο είναι το μέλλον που οραματιζόμαστε για την Ευρώπη. Το έργο δεν είναι εύκολο. Ο ενθουσιασμός των πρώτων χρόνων έχει αρχίσει να περιορίζεται. Εχει αντικατασταθεί από νευρικότητα σχετικά με το τι επιφυλάσσει το μέλλον. Ολοι νιώθουν πως είμαστε σε μεταβατική εποχή. Πράγμα που ισχύει σε τοπικό, περιφερειακό, εθνικό, ευρωπαϊκό και παγκόσμιο επίπεδο.

Το ερώτημα στο οποίο πρέπει να απαντήσουμε τώρα είναι κατά πόσον και, αν ναι, πώς η Ε.Ε. και οι στενότερες σχέσεις που έχουμε αναπτύξει εντός της Ευρώπης εμπλουτίζουν την προσωπική μας ζωή, ενισχύουν την ευμάρειά μας και μας δυναμώνουν ως κοινότητα σε αυτή τη μεταβατική εποχή παγκοσμίως. Από πρακτικής άποψης η Ε.Ε. έχει πολλά να προσφέρει στους πολίτες των κρατών-μελών της. Δυστυχώς, θεμελιώδη πλεονεκτήματα, όπως η κοινή αγορά και το ευρώ, τα οποία κάνουν ασφαλώς ευκολότερη τη ζωή πολλών Ευρωπαίων, είτε θεωρούνται δεδομένα είτε πολύ αφηρημένα. Από αυτή την άποψη η δημόσια συζήτηση για το Brexit προσφέρει ένα όφελος: δείχνει σε κάθε Ευρωπαίο πολίτη με πολύ σαφή τρόπο πώς ωφελούμαστε όλοι από την ελεύθερη κυκλοφορία αγαθών, ανθρώπων και ιδεών. Μας υπενθυμίζει ότι η κοινή αγορά αποτελεί τον κινητήριο μοχλό που διασφαλίζει ότι τα σούπερ μάρκετ μας είναι καλά εφοδιασμένα και τα φάρμακα αμέσως διαθέσιμα, ότι διαθέτουμε αγαθά από το εξωτερικό σε μεγαλύτερη ποικιλία και πιο προσιτά οικονομικά και ότι είναι εύκολο να κάνουμε διακοπές σε ξένες χώρες. Κοντολογίς, για τους καταναλωτές και τους πολίτες οι βασικοί μηχανισμοί της Ε.Ε. σημαίνουν ότι έχουν πολλές επιλογές και λίγα γραφειοκρατικά εμπόδια. Και οι επιχειρήσεις έχουν σημαντικό ρόλο να διαδραματίσουν. Καθώς είναι ωφελημένες από την ευρωπαϊκή ενσωμάτωση και την παγκοσμιοποίηση, έχουν άμεσο συμφέρον να διασφαλίσουν πως θα συνεχιστούν. Η δικαιοσύνη αποτελεί βασικό στοιχείο της εξίσωσης. Και ένας τρόπος να επιτευχθεί είναι μέσω των καλών μισθών. Επιπροσθέτως, η Ευρώπη πρέπει να διασφαλίσει πως «μπορεί να πετύχει πράγματα» και να επικεντρωθεί στα πιεστικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν καθημερινά οι πολίτες της: ζητήματα όπως οικονομικά προσιτή στέγαση, προσιτές δημόσιες μεταφορές, καλύτερες υποδομές για παιδιά, εργασιακή εκπαίδευση για τη νέα γενιά, διά βίου μάθηση και αξιοπρεπής συνταξιοδότηση.

Το πρόβλημα που αντιμετωπίζουμε είναι ότι τα περισσότερα από αυτά τα ζητήματα θεωρούνται τοπικά πολιτικά θέματα. Δεν γίνεται προς το παρόν να αναζητήσει κανείς λύση σε αυτά στις Βρυξέλλες, απλούστατα διότι εξακολουθούν να μην ανήκουν στη νομοθετική και κανονιστική αρμοδιότητα της Ε.Ε. Μακροπρόθεσμος στόχος μας θα πρέπει να είναι οι «Ηνωμένες Πολιτείες της Ευρώπης», που θα διαθέτουν νομιμοποιημένη κυβέρνηση της Ε.Ε. και, για παράδειγμα, κεντρικό φόρο και σύστημα κοινωνικής ασφάλισης. Αυτό είναι το όραμά μου για την Ευρώπη σε 25 με 50 χρόνια.

Ομως, τι μπορούμε να κάνουμε σήμερα; Οπως φαίνεται, το καλύτερο μέρος για να βρει κανείς νέες ιδέες είναι μια άλλη ευρωπαϊκή χώρα. Θα ήταν προς το συμφέρον μας αν αρχίζαμε να μαθαίνουμε ο ένας από τον άλλον. Η υιοθέτηση βέλτιστων πρακτικών από το εξωτερικό αποτελεί το εσωτερικό σύνορο της Ευρώπης. Οι Αυστριακοί, για παράδειγμα, ακολουθούν εδώ και χρόνια μια έξυπνη στρατηγική για να διασφαλίσουν ότι υπάρχει επαρκής προσφορά νέων και οικονομικά προσιτών κατοικιών στην πρωτεύουσά τους. Οι Σουηδοί έχουν καταφέρει να εφαρμόσουν σε εθνικό επίπεδο τον φόρο για τους αέριους ρύπους. Οι Εσθονοί έχουν πολλά να μας διδάξουν για την ευκολία που προσφέρει η ηλεκτρονική διακυβέρνηση. Αλλες χώρες ίσως ανακαλύψουν ότι θα μπορούσαν να διδαχθούν από το γερμανικό σύστημα επαγγελματικής μαθητείας. Και οι Ολλανδοί έχουν καταφέρει να σχεδιάσουν ένα συνταξιοδοτικό σύστημα που είναι πιο δίκαιο και περισσότερο βιώσιμο από πολλά άλλα συνταξιοδοτικά συστήματα.

Φυσικά, η υιοθέτηση οποιασδήποτε από αυτές τις λύσεις δεν μπορεί να γίνει αυτόματα. Αν και συχνά είναι προσαρμοσμένες σε συγκεκριμένες συνθήκες σε μια δεδομένη χώρα, παρ’ όλα αυτά προσφέρουν έξυπνες ιδέες για την επίλυση δύσκολων προβλημάτων σε άλλες χώρες. Η Ε.Ε. θα έπρεπε να ενθαρρύνει την ύπαρξη όσο το δυνατόν περισσότερων τέτοιων σχέσεων που μπορούν να οδηγήσουν στην επίλυση προβλημάτων. Η εκμετάλλευση αυτής της μάλλον αναξιοποίητης δεξαμενής ιδεών και η ενεργοποίηση αυτού του είδους της κοινωνικής ευφυΐας από τα κράτη-μέλη θα κάνει το ευρωπαϊκό εγχείρημα να δείχνει και λιγότερο αφηρημένο. Ακόμη καλύτερα, θα προσδώσει πιο ενεργό ρόλο στην κοινωνία των πολιτών. Καθώς πρακτικές ιδέες βρίσκουν μεγαλύτερη απήχηση στα ΜΜΕ, οι δεξαμενές σκέψης και τα ερευνητικά ινστιτούτα διαφόρων χωρών επικεντρώνονται όλο και περισσότερο στον εντοπισμό ευκαιριών να μάθουν πράγματα από άλλες χώρες. Η ολοκλήρωση αυτών των ιδεών ενισχύει την άμεση συνεργασία επί συγκεκριμένων θεμάτων μεταξύ των κρατών-μελών. Η διασυνοριακή συνεργασία μπορεί επίσης να επεκταθεί και σε έργα σε τοπικό επίπεδο. Με αυτόν τον τρόπο το δίκτυο της κοινότητας γίνεται κοινότητα δικτύων.

Για να επιτύχει αυτή η προσπάθεια, πρέπει όλοι μας –πολίτες και πολιτικοί– να είμαστε έτοιμοι να κάνουμε ό,τι κάνουμε όταν ταξιδεύουμε ως τουρίστες σε άλλα κράτη της Ευρώπης. Οταν βρισκόμαστε στο εξωτερικό, εξετάζουμε συχνά με περιέργεια τις άλλες χώρες και ενθουσιαζόμαστε με συγκεκριμένες πτυχές της ζωής σε αυτές. Σκεφτόμαστε πως θα υιοθετήσουμε και στη δική μας καθημερινότητα κάποιες από αυτές. Δεν θα πρέπει να επιδεικνύουμε αυτού του είδους τη σβελτάδα μόνο όταν βρισκόμαστε σε διακοπές. Είναι τετριμμένο να πει κανείς πως η Ευρώπη είναι μεγαλύτερη από το άθροισμα των μερών της. Ωστόσο, είναι εξόφθαλμο πως η Ευρώπη θα καταφέρει να εκμεταλλευτεί τις πραγματικές δυνατότητές της μόνο όταν χώρες, περιφέρειες, πόλεις και άνθρωποι ανά την Ευρώπη αρχίσουν να αναζητούν ενεργά λύσεις που έχουν αποδειχθεί επιτυχημένες σε άλλες χώρες. Αυτή τη διάσταση έχει ανάγκη η Ε.Ε. Είμαι πεπεισμένος ότι θα αποτελέσει το πρώτο μεγάλο βήμα προς τη δημιουργία των «Ηνωμένων Πολιτειών της Ευρώπης».

* Ο κ. Frank Appel είναι διευθύνων σύμβουλος της Deutsche Post DHL Group.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή