Με γλώσσα πιο σκληρή από εκείνη που θα περίμεναν αναλυτές και επενδυτές από τον Μάριο Ντράγκι, ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας δήλωσε πως δεν πρόκειται να αποστεί των προσπαθειών για στήριξη της οικονομίας της Ευρωζώνης υπό συνθήκες εξασθένησης της ανάπτυξης. Η ΕΚΤ μετέθεσε περαιτέρω το χρονοδιάγραμμα της πρώτης αύξησης επιτοκίων μετά την κρίση, είχε δηλώσει τον Μάρτιο πως θα διατηρήσει τα επιτόκια ως έχουν έως τη λήξη του 2019 και χθες παρέτεινε το διάστημα μέχρι τουλάχιστον τα μέσα του 2020. Παράλληλα, έδωσε περισσότερες λεπτομέρειες για την παροχή προσιτών δανείων στις ευρωπαϊκές τράπεζες, ώστε να συνεχίσουν να χρηματοδοτούν νοικοκυριά και επιχειρήσεις. Κατά το ειδησεογραφικό πρακτορείο Ρόιτερς, οι κινήσεις Ντράγκι είναι τολμηρότερες από ό,τι πιθανώς ανέμεναν οι αναλυτές πριν από λίγες εβδομάδες, απλώς σήμερα επισκιάζονται από την κλιμάκωση του εμπορικού πολέμου μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και της Κίνας. Και η εξέλιξη αυτή προβληματίζει πολλούς για τις επιπτώσεις στην οικονομία διεθνώς και ειδικά σε εξαγωγικές ευρωπαϊκές χώρες, όπως η Γερμανία.
Θυμίζοντας το σθένος που έδειξε, όταν δήλωνε στην απαρχή της κρίσης χρέους ότι θα «κάνει ό,τι χρειαστεί για να διασώσει το ευρώ», ο κ. Ντράγκι τόνισε: «Τα στελέχη της ΕΚΤ είναι αποφασισμένα να δράσουν εάν παραστεί ανάγκη, δεδομένου ότι η αβεβαιότητα παραμένει και η απειλή του προστατευτισμού οξύνεται». Επιπλέον, στη συνέντευξη Τύπου μετά τη συνεδρίαση του διοικητικού συμβουλίου στο Βίλνιους, την πρωτεύουσα της Λιθουανίας, ο επικεφαλής της ΕΚΤ τόνισε ότι ορισμένοι συνεργάτες του έθιξαν το ενδεχόμενο μείωσης των επιτοκίων ή εκ νέου έναρξης του προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης με την αγορά τίτλων.
Δάνεια
Αν και η ΕΚΤ διατηρεί χαμηλότατο το κόστος δανεισμού και ουσιαστικά πληρώνει τις τράπεζες της Ευρωζώνης να δανείζονται από εκείνη, χθες οι αγορές αντέδρασαν με νευρικότητα – ίσως γιατί περίμεναν από την ΕΚΤ να αναγνωρίσει την εξασθένηση της ευρωπαϊκής οικονομίας και να ακολουθήσει την Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ, που υπαινίχθηκε μείωση επιτοκίων. Οι αποδόσεις των γερμανικών ομολόγων ενισχύθηκαν και το ευρώ προς το δολάριο ανήλθε. Ωστόσο, οι τιμές των τραπεζικών μετοχών εμφάνισαν άνοδο χάρη στα περισσότερα στοιχεία που δόθηκαν για τα δάνεια από την ΕΚΤ. Η νέα δέσμη μακράς διαρκείας δανείων (TLTRO) εκκινεί τον Σεπτέμβριο. Οι τράπεζες θα δανείζονται με το βασικό επιτόκιο καταθέσεων -0,4% συν 0,1 της ποσοστιαίας μονάδας, εάν πληρούν ένα συγκεκριμένο όριο χορηγήσεων που έχει θέσει η ΕΚΤ. Με την αβεβαιότητα διάχυτη στο διεθνές σκηνικό, οι μεγάλες κεντρικές τράπεζες όπως η ΕΚΤ και η Fed αναστέλλουν τον σχεδιασμό για σκλήρυνση της πολιτικής τους και οι επενδυτές αναμένουν χαλάρωση. Οικονομολόγοι που συμμετείχαν σε έρευνα του «Ρόιτερς» αναμένουν αμετάβλητα επιτόκια επί μακρόν και τοποθετούν πιθανώς μία αύξησή τους το 2021. Η επόμενη κίνηση της ΕΚΤ, κατά την εκτίμησή τους, θα είναι χαλάρωση της νομισματικής πολιτικής παρά σκλήρυνση. Για τον Μάριο Ντράγκι αποτελεί σοβαρή πηγή προβληματισμού η μη αποκλιμάκωση του εμπορικού πολέμου, η υποβόσκουσα ρήξη της Ρώμης με τις Βρυξέλλες, η απογοητευτική εικόνα της γερμανικής βιομηχανίας και μια επαπειλούμενη μη συντεταγμένη έξοδος της Βρετανίας από την Ε.Ε. Και πέραν τούτου, οι προσδοκίες της ΕΚΤ για τον πληθωρισμό εξασθενούν, υποδηλώνοντας μία παρατεταμένα αδύναμη αύξηση τιμών.
Αναιμική ανάπτυξη
Οι οικονομολόγοι της ΕΚΤ αναθεώρησαν προς τα κάτω τις προβλέψεις για τον ρυθμό ανάπτυξης και τον πληθωρισμό το προσεχές έτος. Το ΑΕΠ της Ευρωζώνης ενισχύθηκε 0,4% το πρώτο τρίμηνο του 2019 σε τριμηνιαία βάση, ενώ το τελευταίο τρίμηνο του 2018 ο ρυθμός ήταν της τάξεως του 0,2%. Ωστόσο, τα μέχρι στιγμής στοιχεία κατατείνουν σε πιο ασθενική ανάπτυξη το δεύτερο και τρίτο τρίμηνο φέτος. Για το 2020, οι οικονομολόγοι της ΕΚΤ κάνουν λόγο για 1,4% ανάπτυξη, όταν στις εκτιμήσεις τους τον Μάρτιο προέβλεπαν 1,6%. Το 2021 προβλέπουν 1,4% από το 1,5% προηγουμένως – για το 2019, πάντως, αναθεωρούν προς το καλύτερο την ανάπτυξη στο 1,2%, δηλαδή αυτή είναι βελτιωμένη κατά 0,1 της ποσοστιαίας μονάδας από την προηγούμενη. Αναφορικά τώρα με τον πληθωρισμό, τον τοποθετούν στο 1,3% εφέτος, στο 1,4% το 2020 και στο 1,6% το 2021, δηλαδή σε επίπεδα αρκετά χαμηλότερα από τον στόχο του σχεδόν 2%. Το πρώτο τρίμηνο είχε καλύτερη από την αναμενόμενη επίδοση η οικονομία, αλλά οι γεωπολιτικοί παράγοντες και ο επαπειλούμενος προστατευτισμός επηρεάζουν το οικονομικό κλίμα. Εκ παραλλήλου, όπως παρατηρεί η ΕΚΤ, η βελτίωση στο πεδίο της απασχόλησης και η αύξηση των μισθών λειτουργούν υποστηρικτικά προς την οικονομία και θα συνδράμουν σταδιακά στην τόνωση του πληθωρισμού. Τέλος, αναφερόμενος στην Ελλάδα, ο Μάριο Ντράγκι τόνισε ότι είναι προτεραιότητα να διεξάγεται ένας δυναμικός διάλογος με την κυβέρνηση επί ενός περιεκτικού πακέτου πολιτικών με στόχο τη δικαιοσύνη, την ανάπτυξη, τη βιωσιμότητα των δημοσιονομικών και τη σταθερότητα του χρηματοπιστωτικού συστήματος.