Ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) Μάριο Ντράγκι επανέλαβε χθες από τις Βρυξέλλες πως, «εάν δεν σημειωθεί πρόοδος, ιδιαίτερα στην επίτευξη του στόχου για τον πληθωρισμό, θα χρειαστούν πρόσθετα μέτρα» για τη στήριξη της Ευρωζώνης, δημιουργώντας πρόσφορο έδαφος για τη συνέχιση του ράλι στις τιμές των κρατικών και εταιρικών ομολόγων. Στο πλαίσιο της Συνόδου Κορυφής της Ε.Ε., ο κεντρικός τραπεζίτης της Ευρωζώνης τόνισε, όμως, πως στην περίπτωση που επιδεινωθούν οι οικονομικές συνθήκες, θα χρειαστεί να εφαρμοστεί επεκτατική δημοσιονομική πολιτική μαζί με πρόσθετα νομισματικά μέτρα στήριξης. «Η νομισματική πολιτική ανέλαβε το μεγαλύτερο βάρος της ανάκαμψης εδώ και πάνω από μια οκταετία», δήλωσε ο Ντράγκι ενώπιον των ηγετών της Ε.Ε. Τόνισε επίσης την ανάγκη δημιουργίας κοινού ταμείου εγγύησης καταθέσεων.
Από την περασμένη εβδομάδα, έχει ενισχυθεί σημαντικά η άνοδος των τιμών στα κρατικά ομόλογα της Ευρωζώνης, με τις αποδόσεις του 55% όλων των τίτλων να είναι αρνητικές αντί του 49% που ίσχυε στα τέλη Μαΐου, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της πλατφόρμας Tradeweb. Δηλαδή τα κρατικά ομόλογα της Ευρωζώνης με αρνητικές αποδόσεις φθάνουν τα 4,3 τρισ. ευρώ, υπερβαίνοντας το ήμισυ του συνόλου που ανέρχεται στα 7,87 τρισ. ευρώ. Πρόκειται για το υψηλότερο ποσοστό των κρατικών ομολόγων στην Ευρωζώνη που εμφανίζουν αρνητικές αποδόσεις από τον Αύγουστο του 2016.
Δεν είναι μόνον τα κρατικά ομόλογα της Ευρωζώνης που έχουν κεντρίσει το ενδιαφέρον των επενδυτών ύστερα από τις δηλώσεις του πρόεδρου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, την περασμένη εβδομάδα, πως θα στηρίξει την Ευρωζώνη εάν επιδεινωθούν οι οικονομικές συνθήκες. Στα ύψη έχουν οδηγηθεί, επίσης, οι τιμές των εταιρικών ομολόγων της Ευρωζώνης, συνολικής αξίας 1,7 τρισ. ευρώ, καθώς οι επενδυτές προσδοκούν πως οι τίτλοι αυτοί θα επωφεληθούν περισσότερο εάν η ΕΚΤ ενεργοποιήσει ξανά μέτρα ποσοτικής χαλάρωσης. Από τη συνεδρίαση της ΕΚΤ την περασμένη εβδομάδα, ο μέσος όρος των αποδόσεων στα εταιρικά ομόλογα υποχώρησε κατά 19 μονάδες βάσης, φθάνοντας το ιστορικό χαμηλό του 0,76%.
Ορισμένοι αναλυτές της αγοράς εκτιμούν πως η ΕΚΤ θα ξεκινήσει την εφαρμογή μέτρων ποσοτικής χαλάρωσης με αγορές εταιρικών ομολόγων. «Πιστεύω πως η ΕΚΤ θα προχωρήσει σε αγορές εταιρικών ομολόγων εντός του τρέχοντος έτους. Μπορεί να επεκταθεί και σε αγορές καλυμμένων ομολόγων», δήλωσε στο πρακτορείο Reuters ο Βενσέν Γκαϊνό, επικεφαλής ερευνών και επενδυτικής στρατηγικής στην Generali Investments. Για πρώτη φορά στην ιστορία της, η ΕΚΤ προχώρησε σε τοποθετήσεις εταιρικών ομολόγων τον Ιούνιο του 2016, πραγματοποιώντας μηνιαίες αγορές έως και 5-6 δισ. ευρώ όταν τερμάτισε το πρόγραμμα αγορών τίτλων τον Δεκέμβριο του 2018. Σκοπός των τοποθετήσεων αυτών ήταν να ενισχυθεί η ρευστότητα του διατραπεζικού συστήματος και κατ’ επέκταση της οικονομίας, με απώτερο στόχο την άνοδο του πληθωρισμού στον επιθυμητό στόχο που είναι «κοντά στο 2%».
Ούτως ή άλλως, η διαθεσιμότητα κρατικών ομολόγων της Ευρωζώνης στη δευτερογενή αγορά είναι πολύ μικρότερη από αυτήν των εταιρικών. Μόνον η ΕΚΤ κατέχει το 25%-30% της αγοράς κρατικού χρέους στην Ευρωζώνη, σύμφωνα με εκτιμήσεις της αγοράς. Το γεγονός, πάντως, ότι η ΕΚΤ επανεξετάζει την υιοθέτηση μέτρων ποσοτικής χαλάρωσης καταδεικνύει πως έχει επιδεινωθεί η προοπτική στην Ευρωζώνη, κυρίως λόγω της κλιμάκωσης των εμπορικών πολέμων που έχουν κηρύξει οι ΗΠΑ εναντίον της Κίνας, της Ε.Ε. και του Μεξικού.
Ειρωνεία Μακρόν σε Βάιντμαν
Με χλευαστικά σχόλια αναφέρθηκε ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν στην «καθυστερημένη» υποστήριξη που εξέφρασε ο Γενς Βάιντμαν, επικεφαλής της κεντρικής τράπεζας της Γερμανίας, για τις αγορές κρατικών ομολόγων από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα εν μέσω της κρίσης στην Ευρωζώνη. «Είμαι εξαιρετικά χαρούμενος, πραγματικά πολύ χαρούμενος, διότι μέλη του διοικητικού συμβουλίου που είχαν διαφωνήσει κάθετα με τις αποφάσεις του Μάριο Ντράγκι και το πρόγραμμα ΟΜΤ, προσφεύγοντας ακόμη και στη Δικαιοσύνη, τελευταία αλλάζουν την άποψή τους», απάντησε ειρωνικά ο Μακρόν σε ερώτηση για το εάν ο Βάιντμαν θα ήταν καλή επιλογή για την προεδρία της ΕΚΤ. Σε ανάλογο μήκος κύματος, ο Μακρόν προσέθεσε: «Πιστεύω πως αυτό σημαίνει ότι όλοι έχουμε μια καλή πλευρά και μπορούμε να βελτιωθούμε ως άνθρωποι. Οπότε μπορούμε να είμαστε αισιόδοξοι για την ανθρώπινη φύση». Είναι ευρέως αποδεκτό πως η νομισματική πολιτική που ακολούθησε η ΕΚΤ επί Ντράγκι διαδραμάτισε πρωταγωνιστικό ρόλο στην ανάκαμψη της Ευρωζώνης. Ο Βάιντμαν είχε διαφωνήσει με την πολιτική αυτή, ασκώντας δημόσια κριτική και καταθέτοντας εναντίον της σε γερμανικό δικαστήριο. Μέσα στην εβδομάδα, όμως, φαίνεται πως άλλαξε τη στάση του σε μια απόπειρα να ενισχύσει τις πιθανότητες να επιλεχθεί ως διάδοχος του Ντράγκι. Η θητεία του Μάριο Ντράγκι λήγει τον Οκτώβριο του 2019 μετά μία οκταετία στο τιμόνι της ΕΚΤ. Εκτός, όμως, της επιλογής για τον διάδοχο του Ντράγκι, οι Ευρωπαίοι ηγέτες θα πρέπει να επιλέξουν και τον πρόεδρο της Κομισιόν, περιπλέκοντας τη διαδικασία επιλογής.