Η επιλογή της Κριστίν Λαγκάρντ για την κορυφαία θέση στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, η συμφωνία για την ανάδειξη της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν για την προεδρία της Κομισιόν, η πολιτική διαβούλευση που προκρίθηκε μέσω του συμβουλίου του αρχηγών κρατών και όχι μέσω του Κοινοβουλίου, η τοποθέτηση για μία ακόμη φορά Βέλγου επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, καθώς και η διαρκής πρωτοβουλία των κινήσεων από τον Μακρόν και όχι από τη Μέρκελ, η οποία απείχε και από το τελικό στάδιο της διαδικασίας έγκρισης, αποτελούν ένα καινούργιο πρόσφορο έδαφος για συμπεράσματα και εκτιμήσεις. Για το τι ακριβώς αποτυπώθηκε από πλευράς συσχετισμού δυνάμεων και επιρροής στην ευρωπαϊκή σκακιέρα σήμερα και το τι αυτό σηματοδοτεί για την Ευρώπη αύριο…
Μάλλον μιλάμε για μια σημαντική στρατηγική νίκη του Εμανουέλ Μακρόν, ο οποίος κατάφερε: Πρώτον, να μετατοπίσει τη διαδικασία επιλογής και το κέντρο βάρους των αποφάσεων στο Συμβούλιο Κορυφής, δεύτερον, να προτείνει ο ίδιος για το τιμόνι της Κομισιόν μια Γερμανίδα, η οποία ναι μεν είναι δηλωμένη φεντεραλίστρια όπως ο Μακρόν, αλλά δεν είναι και κάποια ιδιαιτέρως ισχυρή προσωπικότητα, και τρίτον, από την άλλη πλευρά, να επιβάλει την πολύ στιβαρή όντως –ηγετική θα έλεγε κανείς– φυσιογνωμία της Λαγκάρντ στην προεδρία της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Κατά την άποψή μας, μπορεί αυτό να αντικατοπτρίζει ένα ντόμινο αλλαγών και μετατοπίσεων που θα εκδηλωθούν το επόμενο διάστημα, σχετικά με τα κέντρα των υπερεθνικών εξουσιών και τη σημασία τους εντός της Ευρωπαϊκής Ενωσης και πολύ περισσότερο εντός της Ζώνης του Ευρώ.
Τι σημαίνει η επιλογή της Λαγκάρντ; Ακόμη πιο γερός ρόλος για την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ECB) σχετικά με την προοπτική της Ευρώπης και των οικονομιών της. Είναι η Λαγκάρντ η πρώτη γυναίκα αλλά και το πρώτο πρόσωπο που δεν είναι οικονομολόγος και διαπερνά την πόρτα του μεγάλου ναού του χρήματος στη Φρανκφούρτη, αναλαμβάνοντας τα ηνία. Είναι η ανάλογη περίπτωση που είδαμε στις Ηνωμένες Πολιτείες, όπου ο Τζερόμ Πάουελ τοποθετήθηκε στην κορυφή της θρυλικής Ομοσπονδιακής Τράπεζας (Fed), παραμερίζοντας ακόμη και τους τραπεζίτες καριέρας. Δύο μεγαλοδικηγόροι, η Λαγκάρντ και ο Πάουελ, οι οποίοι κατατρόπωσαν τους μακρο-οικονομολόγους μέσα στα παραδοσιακά τους κάστρα· εντυπωσιακό! Ενδεχομένως επειδή το μείζον απαιτούμενο είναι η εμπειρία, η ανάληψη δύσκολων πρωτοβουλιών κόντρα στο ρεύμα και κυρίως τα πολιτικά ανακλαστικά διαχείρισης των οικονομιών, που δεν έχουν καμία σχέση με την ταμειολογιστική αντίληψη των προβλημάτων. Αυτό μας δίδαξε η βαθιά και παρατεταμένη –δυστυχώς– κρίση.
Εκτός όμως από τον Μακρόν, ο οποίος φαίνεται να επιδιώκει πρωτίστως την ενίσχυση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στη λήψη των αποφάσεων (επειδή εκεί αισθάνεται δυνατότερος) και όχι της εμβληματικής Κομισιόν, η οποία πιθανόν να μην καταφέρει να είναι το πρώτο βιολί στις κρισιμότερες εξελίξεις (εξαιτίας της πολυχρωμίας των κομισάριων), κερδισμένοι αναμφίβολα είναι οι Βέλγοι. Είναι μία ακόμη αξιοσημείωτη πολιτική επισήμανση, σε σχέση με όλα όσα συνέβησαν την εβδομάδα αυτή στο μεγάλο παζάρι των Βρυξελλών. Για μία ακόμη φορά, οι Βέλγοι κατάφεραν να βρεθούν στο κέντρο ακριβώς του παιγνιδιού και στο επίκεντρο των αποφάσεων για τα προσεχή πέντε χρόνια.
Ο Βέλγος πρωθυπουργός Σαρλ Μισέλ, που είναι της ομάδας των Φιλελευθέρων και είχε επίσης την υποστήριξη του Μακρόν, ανέλαβε ως γνωστόν πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Είναι η δεύτερη φορά που έχει αυτή την επιτυχία το Βέλγιο, μια χώρα μικρή, με πληθυσμό αντίστοιχο της Ελλάδας. Την πρώτη φορά με τον Βαν Ρομπέι, την πενταετία 2009-2014, στην ίδια θέση. Σήμερα με τον Μισέλ για την πενταετία 2019-2024. Είναι διδακτική η περίπτωση για την Ελλάδα. Γιατί ξέρουν να παίζουν καλά το παιχνίδι, με τους κανόνες και τους μηχανισμούς της Ευρώπης, οι Βέλγοι. Ας το λάβουν σοβαρά υπόψη οι Ελληνες πολιτικοί ηγέτες μας.