Ανησυχίες για τις επιπτώσεις στη γερμανική οικονομία από τον καύσωνα και κατ’ επέκτασιν από τη μείωση της στάθμης του νερού στον ποταμό Ρήνο εκφράζουν παράγοντες της βιομηχανίας ύστερα από το μεγάλο πλήγμα που υπέστησαν πέρυσι λόγω των ασυνήθιστα υψηλών θερμοκρασιών. Ο Ρήνος είναι από τις βασικές πλωτές οδούς στην ηπειρωτική Ευρώπη για τη μεταφορά εμπορευμάτων.
Μέσω του Ρήνου πραγματοποιείται το 80% των εγχώριων πλωτών μεταφορών στη Γερμανία. Συνδέει τις βιομηχανικές ζώνες της Ελβετίας, της Γερμανίας και της Ολλανδίας προτού καταλήξει στο λιμάνι του Ρότερνταμ.
Η απότομη διακοπή της μεταφοράς εμπορευμάτων μπορεί να προκαλέσει ανωμαλίες στην εφοδιαστική αλυσίδα των μεγαλύτερων βιομηχανιών στην Ευρώπη. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της Κεντρικής Επιτροπής Ναυσιπλοΐας του Ρήνου (CXNR), οι επιδόσεις του ποταμού στις πλωτές μεταφορές μειώθηκαν κατά 27% το γ΄ τρίμηνο του 2018 σε σχέση με έναν χρόνο πριν λόγω της χαμηλής στάθμης του νερού που, σε ορισμένες περιπτώσεις, είχε φθάσει τα 30 εκ., καθιστώντας κυριολεκτικά ανέφικτη τη μεταφορά μεγάλων φορτίων. Εκεί είχε εν μέρει αποδοθεί η συρρίκνωση της γερμανικής οικονομίας κατά 0,2% την ίδια περίοδο του 2018, σε τριμηνία βάση. Η BASF είχε αναγκαστεί να κλείσει ένα από τα εργοστάσιά της εξαιτίας της μεγάλης πτώσης στη στάθμη του νερού, που δεν επέτρεπε την παράδοση πρώτων υλών, ανακοινώνοντας πρόσθετες δαπάνες της τάξεως των 250 εκατ. ευρώ. Ανάλογες συνέπειες είχαν, επίσης, υποστεί ο μηχανολογικός κολοσσός Thyssenkrupp και όμιλος χημικών Covestro.
«Χάλυβας, πετρέλαιο και φυσικό αέριο μεταφέρονται με μεγάλη συχνότητα μέσω του Ρήνου. Αυτά είναι προϊόντα που αποτελούν βάση της εφοδιαστικής αλυσίδας για τη βιομηχανία. Οπότε η χαμηλή στάθμη νερού στον ποταμό μπορεί να παρεμβάλει μεγάλα εμπόδια στην παραγωγή της Γερμανίας», σχολιάζει ο Ντέιβιντ Λέχμαν, οικονομολόγος στο ινστιτούτο ερευνών Ifo, στο αμερικανικό ειδησεογραφικό δίκτυο CNBC. Σήμερα εκφράζονται και πάλι φόβοι για την αναχαίτιση της βιομηχανικής παραγωγής στη Γερμανία από τον καύσωνα που μειώνει τη στάθμη του νερού στον ποταμό με τον μεγαλύτερο όγκο μεταφορών στον κόσμο μετά τον Μισισιπή. Ο επικεφαλής οικονομολόγος της ING στη Γερμανία Κάρστεν Μπρέτσκι κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για την ισχυρότερη οικονομία της Ευρωζώνης, που ήδη διανύει δύσκολη περίοδο λόγω των μεγάλων πιέσεων που δέχεται η μεταποίηση από τον εμπορικό πόλεμο ΗΠΑ – Κίνας.
Ο ασυνήθιστος καύσωνας που έχει πλήξει τη Βόρεια και την Κεντρική Ευρώπη, ξεπερνώντας ακόμη και τους 41 βαθμούς Κελσίου, μπορεί να επιδεινώσει τις οικονομικές συνθήκες στη Γερμανία. Πρόκειται για το τρίτο διαδοχικό καλοκαίρι με υψηλές θερμοκρασίες, που ενδεχομένως να επιβραδύνουν την ανάπτυξη της γερμανικής οικονομίας στο διάστημα του β΄ εξαμήνου του 2019. Αν και δεν έχουν υπάρξει ανησυχητικά σημάδια για τη μεταφορά εμπορευμάτων λόγω του καύσωνα, «εάν υποχωρήσει περισσότερο η στάθμη του νερού, οδηγώντας σε επανάληψη των περυσινών γεγονότων, θα πληγεί συνολικά η οικονομία», σχολιάζει ο Μπρέτσκι.
Μεγάλες είναι ήδη οι επιπτώσεις στην πορεία της γερμανικής οικονομίας, καθώς η μεταποίηση έχει επηρεαστεί από την πολιτική προστατευτισμού του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ. Μόλις την περασμένη εβδομάδα, ο επικεφαλής του ινστιτούτου Ifo Κλέμενς Φουστ είχε σχολιάσει πως η επιχειρηματική εμπιστοσύνη στη μεταποίηση βρίσκεται σε «ελεύθερη πτώση» μετά την υποχώρηση του σχετικού δείκτη στο -4,3 τον Ιούλιο από το 1,3 ένα μήνα πριν.
Δοκιμάζουν μικρότερα πλοία
Διάφορες γερμανικές εταιρείες με παραγωγικές μονάδες στις όχθες του Ρήνου έχουν αναγγείλει μέτρα για να θωρακιστούν από τη μείωση της στάθμης του ποταμού από το φαινόμενο της κλιματικής αλλαγής. Οι Αρχές, παράλληλα, συζητούν τρόπους για να προστατεύσουν τη ροή του ποταμού. Ωστόσο, ο πρόεδρος της αρμόδιας ομοσπονδιακής στη Γερμανία (WSV) Χανς-Χέιντριχ Βιτ δήλωσε στο αμερικανικό ειδησεογραφικό δίκτυο CNBC ότι «ο Ρήνος είναι φυσικός ποταμός. Υπάρχουν όρια στο τι μπορούμε να κάνουμε».
Σύμφωνα με δημοσίευμα του Insurance Journal την περασμένη εβδομάδα, η στάθμη του νερού στο Κάουμπ, πόλη στις όχθες του Ρήνου που βρίσκεται δίπλα στη Φρανκφούρτη, μειώθηκε περίπου 150 εκ. υποχωρώντας στο ήμισυ του βάθους που ίσχυε μόλις έναν μήνα πριν. ΗΑδη έχει περιοριστεί η μεταφορά των βαριών φορτίων από αυτό το σημείο και μπορεί να απαγορευθεί ολοσχερώς εάν η στάθμη του νερού υποχωρήσει κάτω από τα 50 εκ.
Μέσα στον Ιούλιο, η Γερμανίδα καγκελάριος δήλωσε πως «τα ακραία καιρικά φαινόμενα γίνονται όλο και πιο συχνά. Πρέπει να λάβουμε περισσότερα μέτρα». Το μήκος του Ρήνου είναι 800 μίλια ή 1.287 χλμ. Εκτός των πρώτων υλών, ο Ρήνος διευκολύνει, μεταξύ άλλων, τη μεταφορά ζιζανιοκτόνων και εξαρτημάτων αυτοκινήτων. Εταιρείες όπως η BASF και η Royal Dutch Shell έχουν αγοράσει μικρότερα πλοία για να είναι προετοιμασμένες σε περίπτωση παράτασης του καύσωνα μέσα στο καλοκαίρι. Παράλληλα, έχουν συγκεντρώσει προληπτικά περισσότερα αποθέματα στις αποθήκες τους, ενώ κρατούν ανοικτή την επιλογή αξιοποίησης άλλων μέσων μεταφοράς, όπως τα φορτηγά και τα τρένα.