Μεγάλος όγκος ράβδων χρυσού με πλαστογραφημένη ταυτότητα έχει διεισδύσει στην παγκόσμια αγορά και οι ράβδοι αυτές είναι εξαιρετικά δύσκολο να ανιχνευθούν. Πρόκειται για καθαρό χρυσό, υψηλής ποιότητας, που ουδεμία σχέση έχει με τα μείγματα χρυσού και φθηνών μετάλλων τα οποία εντοπίζονται εύκολα και αποκλείονται από την αγορά χρυσού. Αυτές οι ράβδοι φέρουν πλαστές σφραγίδες παραπλανητικές ως προς την προέλευσή τους και τη βιομηχανία που τις επεξεργάστηκε. Η πλαστογραφία, όμως, είναι εξαιρετικά επιτυχημένη και ξεγελάει τους επαγγελματίες του κλάδου, με αποτέλεσμα να καταλήγουν οι ύποπτες ράβδοι στα θησαυροφυλάκια μεγάλων τραπεζών.
Σύμφωνα με αποκλειστικό ρεπορτάζ του Reuters, τα τελευταία τρία χρόνια εντοπίστηκαν στα θησαυροφυλάκια της JPMorgan Chase & Co. ράβδοι χρυσού αξίας τουλάχιστον 50 εκατ. δολαρίων, που έφεραν τα χαρακτηριστικά των τεσσάρων μεγάλων ελβετικών βιομηχανιών επεξεργασίας χρυσού, Valcambi, PAMP, Argor, Heraues και Metalor, χωρίς όμως να έχουν παραχθεί από αυτές. Οι τέσσερις αυτές ελβετικές βιομηχανίες επεξεργάζονται περίπου 2.000 με 2.500 τόνους χρυσού ετησίως και τα εμπορικά τους σήματα είναι από τα πλέον αξιόπιστα στη βιομηχανία. Σύμφωνα με πηγές της τράπεζας, βρέθηκαν επίσης πλαστές σφραγίδες σε τουλάχιστον 1.000 κομμάτια χρυσού περίπου ενός κιλού, μια άλλη φόρμα μικρότερου βάρους με την οποία εμπορεύεται ο χρυσός. «Οι σφραγίδες αυτών των ράβδων έχουν πλαστογραφηθεί από επαγγελματία», σχολίασε σχετικά ο Μάικλ Μεσάρι, διευθύνων σύμβουλος της βιομηχανίας Valcambi, που δηλώνει βέβαιος ότι θα κυκλοφορούν «πολλές, πολλές άλλες ράβδοι» και οι οποίες δεν έχουν εντοπισθεί.
Η J.P. Morgan αντελήφθη προ δύο ετών ότι στα θησαυροφυλάκιά της υπήρχαν τουλάχιστον δύο κομμάτια χρυσού του ενός κιλού τα οποία έφεραν τον ίδιο αριθμό ταυτότητας και απευθύνθηκε στις αρμόδιες αρχές. Σημειωτέον ότι η J.P. Morgan προμηθεύεται χρυσό από τις μεγαλύτερες βιομηχανίες του κόσμου για λογαριασμό των μεγαλύτερων τραπεζών, των μεγαλύτερων βιομηχανιών κοσμημάτων και των μεγαλύτερων επενδυτών του κόσμου. Η ανακάλυψη των ράβδων με πλαστή ταυτότητα στα χρηματοκιβώτιά της έδωσε το έναυσμα για μια πλήρη επιθεώρηση του χρυσού στην κατοχή της.
Πρόκειται προφανώς για έναν καινούργιο μηχανισμό, με τον οποίο παρακάμπτονται τα μέτρα που λαμβάνονται σε διεθνές επίπεδο για την πάταξη του ξεπλύματος «μαύρου» χρήματος. Με τις πλαστές σφραγίδες μεγάλων ελβετικών βιομηχανιών διοχετεύεται στην παγκόσμια αγορά μεγάλος όγκος του μετάλλου που, διαφορετικά, δεν θα γινόταν αποδεκτός στη Δύση όπως, για παράδειγμα, ο χρυσός που έχει εξορυχθεί σε ορισμένες χώρες της Αφρικής, στη Βενεζουέλα ή στη Βόρεια Κορέα. Και βέβαια, με αυτόν τον τρόπο καταλήγουν μεγάλα κεφάλαια στις τσέπες εγκληματιών ή στα ταμεία χωρών στις οποίες έχουν επιβληθεί κυρώσεις.
Κι ενώ η προέλευσή τους δεν μπορεί να ανιχνευθεί, στελέχη τραπεζών που μίλησαν στο Reuters εκτιμούν πως οι περισσότερες από τις ράβδους με τις πλαστές σφραγίδες προέρχονται από την Κίνα, την πρώτη χώρα στον κόσμο σε παραγωγή και εισαγωγή χρυσού. Υποθέτουν, μάλιστα, πως έχουν διεισδύσει στην αγορά μέσω διαπραγματευτών και οίκων εμπορίας χρυσού στο Χονγκ Κονγκ, στην Ιαπωνία και στην Ταϋλάνδη. Από τη στιγμή που τις αποδέχεται ένας διαπραγματευτής χρυσού σε κάποια από αυτές τις χώρες, μπορούν γρήγορα να διοχετευθούν στην αλυσίδα προσφοράς σε όλον τον κόσμο. Σύμφωνα, πάντως, με το Χρηματιστήριο Χρυσού της Σαγκάης, που εποπτεύει την κινεζική αγορά χρυσού, δεν έχει καταγραφεί κανένα περιστατικό παραχαραγμένων ράβδων χρυσού που να έχουν μεταφερθεί μέσω Κίνας. Η Κίνα απαγορεύει σχεδόν ολοκληρωτικά τις εξαγωγές χρυσού, στο πλαίσιο των αυστηρών ελέγχων στις κινήσεις κεφαλαίου τους οποίους έχει επιβάλει τα τελευταία χρόνια.
Οπως αναφέρει, πάντως, ο Κάμερον Αλεξάντερ, επικεφαλής του τομέα ερευνών πολύτιμων λίθων στη συμβουλευτική GFMS Refinitiv, περίπου 400 έως 600 τόνοι χρυσού μεταφέρονται κρυφά κάθε χρόνο από την κινεζική ενδοχώρα στο Χονγκ Κονγκ.