Με τον πληθωρισμό της Ευρωζώνης να διαμορφώνεται τον Αύγουστο μόλις στο 1%, τη γερμανική οικονομία στα πρόθυρα της ύφεσης και εκείνη της Ευρωζώνης να επιβραδύνεται σημαντικά, οι σκληροπυρηνικοί κεντρικοί τραπεζίτες της ΕΚΤ επιμένουν ότι η κατάσταση θα πρέπει να επιδεινωθεί δραματικά, προτού προχωρήσει η Φρανκφούρτη σε νέο γύρο ποσοτικής χαλάρωσης αγοράζοντας ομόλογα μαζικά.
Δύο εβδομάδες πριν την επόμενη συνεδρίαση του διοικητικού συμβουλίου της ΕΚΤ, όπου οι αγορές προβλέπουν πως θα ανακοινωθούν νέα μέτρα στήριξης της οικονομίας, τα λεγόμενα «γεράκια» (ανεπίσημος όρος, που περιγράφει όσους τάσσονται υπέρ των υψηλών επιτοκίων δανεισμού) της ΕΚΤ περνούν στην αντεπίθεση. Χθες, η Ζαμπίνε Λαουτενσλάγκερ, μέλος του εκτελεστικού συμβουλίου της ΕΚΤ, δήλωσε πως είναι αντίθετη στην επανέναρξη του προγράμματος αγοράς ομολόγων, το οποίο η κεντρική τράπεζα είχε ολοκληρώσει μόλις τον περασμένο Δεκέμβριο, κίνηση που, όπως αποδείχθηκε, ήταν πρόωρη. Είχε προηγηθεί την Πέμπτη ο Ολλανδός κεντρικός τραπεζίτης Κλάας Κνοτ, ο οποίος είχε δηλώσει πως οι προοπτικές της οικονομίας δεν είναι ακόμη αρκετά άσχημες ώστε να δικαιολογείται επανάληψη της αγοράς ομολόγων από την ΕΚΤ. Τα σχόλια των δύο απηχούν δηλώσεις του Γερμανού κεντρικού τραπεζίτη Γενς Βάιντμαν, ο οποίος είχε δηλώσει στις αρχές της εβδομάδας ότι τα πρόσφατα στοιχεία για την πορεία της οικονομίας δεν δικαιολογούν τη λήψη σημαντικών μέτρων για την ενίσχυση της οικονομίας.
Τα γεράκια…
«Αν επανεμφανιστεί η απειλή του αποπληθωρισμού, τότε νομίζω πως το πρόγραμμα αγοράς περιουσιακών στοιχείων είναι το κατάλληλο εργαλείο που θα πρέπει να ενεργοποιηθεί, αλλά δεν υπάρχει ανάγκη για κάτι τέτοιο, όπως ερμηνεύω σήμερα την προοπτική για τον πληθωρισμό», είπε ο Κνοτ σε συνέντευξη που παραχώρησε την Πέμπτη στο Αμστερνταμ. Ωστόσο, η εντολή που έχει δοθεί στην ΕΚΤ είναι να διατηρεί τον πληθωρισμό «κάτω, αλλά κοντά στο 2%». Σύμφωνα με την πρώτη εκτίμηση της Ευρωπαϊκής Στατιστικής Υπηρεσίας που εκδόθηκε χθες, ο πληθωρισμός στην Ευρωζώνη διαμορφώθηκε τον Αύγουστο μόλις στο 1%. Επιπλέον, η ίδια η ΕΚΤ προέβλεψε τον Ιούνιο ότι ο πληθωρισμός στην Ευρωζώνη θα διαμορφωθεί το 2019 στο 1,3%, το 2020 στο 1,4% και το 2021 στο 1,6%, δηλαδή θα παραμείνει σημαντικά εκτός στόχου και τις επόμενες δύο χρονιές. Ο Κνοτ τάχθηκε υπέρ της νέας μείωσης του επιτοκίου δανεισμού για τα χρήματα που τοποθετούν οι τράπεζες στην ΕΚΤ (σήμερα είναι στο -0,4%), αλλά όχι υπέρ της ενεργοποίησης ξανά της ποσοτικής χαλάρωσης, χρησιμοποιώντας επιπλέον το επιχείρημα ότι η ΕΚΤ θα πρέπει να φυλάξει κάποια «πυρομαχικά» για να τα χρησιμοποιήσει «όταν μελλοντικά υπάρξει πραγματική ανάγκη». Η προσέγγιση αυτή προκαλεί έκπληξη, διότι είναι σαν να παραδέχεται η ΕΚΤ ότι η εντολή που της έχει δοθεί είναι να αποτρέψει την εμφάνιση αποπληθωρισμού, όχι να τον διατηρεί στο 2%. Επιπλέον, πλήττει την αξιοπιστία της ΕΚΤ διότι σημαίνει πως η κεντρική τράπεζα ομολογεί ότι εγκαταλείπει τον στόχο του 2%. Επίσης, όσο επιδεινώνεται η κατάσταση της οικονομίας της Ευρωζώνης και όσο περισσότερο απομακρύνεται ο πληθωρισμός από τον στόχο τόσο πιο δύσκολο θα είναι να αντιστραφεί η κατάσταση και η ΕΚΤ θα πρέπει να ακολουθήσει χαλαρή νομισματική πολιτική για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα προκειμένου να το πετύχει. Η ΕΚΤ επιμένει ότι χαράσσει νομισματική πολιτική με βάση τα στοιχεία από την οικονομία και όχι με βάση τις προσδοκίες των αγορών.
…και τα περιστέρια
Ο Νικ Κούνις, οικονομολόγος της AΒΝ Amro στο Αμστερνταμ, λέει ότι σε μια αντιπαράθεση επιχειρημάτων η όλο και πιο ανοιχτή και ηχηρή αντίθεση της μίας πλευράς σημειώνεται όταν συνειδητοποιεί πως χάνει τη μάχη επιχειρημάτων. Αλλωστε, τόσο ο Ντράγκι όσο και η διάδοχός του Κριστίν Λαγκάρντ επιμένουν ότι η κεντρική τράπεζα εξακολουθεί να διαθέτει σημαντικά εργαλεία, ώστε να φέρει εις πέρας την αποστολή που της έχει ανατεθεί. Τα λεγόμενα «περιστέρια» της ΕΚΤ (ανεπίσημος όρος, που περιγράφει όσους τάσσονται υπέρ των χαμηλών επιτοκίων δανεισμού) επιμένουν ότι η ΕΚΤ θα πρέπει να υπερκαλύψει τις προσδοκίες επιχειρήσεων και επενδυτών παρουσιάζοντας δέσμη μέτρων που να έχει σημαντική «επίδραση», όπως δήλωσε πρόσφατα ο Ολι Ρεν, κεντρικός τραπεζίτης της Φινλανδίας. Η Κριστίν Λαγκάρντ είχε δηλώσει την Πέμπτη ότι η ΕΚΤ έχει τη δυνατότητα να μειώσει ακόμη περισσότερο τα επιτόκια δανεισμού και πως διαθέτει πολλά και σημαντικά εργαλεία, που μπορεί να χρησιμοποιήσει ώστε να αποτρέψει την εμφάνιση ύφεσης. Αναλυτές τραπεζών, περιλαμβανομένων των Goldman Sachs, Nomura και Societe Generale, προβλέπουν πως στη συνεδρίαση της 12ης Σεπτεμβρίου η ΕΚΤ θα ανακοινώσει νέο γύρο ποσοτικής χαλάρωσης και πως θα μειώσει τα επιτόκια δανεισμού για τράπεζες κατά τουλάχιστον 10 μονάδες βάσης.