Υστερα από σχεδόν δύο αιώνες ζωής (178 χρόνια για την ακρίβεια), ο παλαιότερος τουριστικός όμιλος στον κόσμο, η Thomas Cook, η οποία είχε ήδη από τα τέλη του 19ου αιώνα γραφεία επί της πλατείας Συντάγματος, τέθηκε σε καθεστώς αναγκαστικής ρευστοποίησης. Ο βασικός λόγος ήταν το ογκώδες χρέος της των 2,1 δισ. δολαρίων σε συνδυασμό με τις ραγδαίες αλλαγές στο πεδίο των ταξιδίων και των διακοπών, την ανάπτυξη των ψηφιακών πλατφορμών κρατήσεων. Από 500 έως 600.000 τουρίστες αγνοούν πώς θα επιστρέψουν στο σπίτι τους, διότι η Thomas Cook ακύρωσε όλες τις κρατήσεις. Μεγάλο ποσοστό αυτών των τουριστών είναι Βρετανοί, περί τις 160.000 και 140.000 Γερμανοί. Οπως αναφέρει το ειδησεογραφικό πρακτορείο Ρόιτερς, πρόκειται για τον ογκωδέστερο επαναπατρισμό που θα αναλάβει να διαχειριστεί σε καιρό ειρήνης η κυβέρνηση της Βρετανίας μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο – η διαδικασία θα ολοκληρωθεί στις 6 Οκτωβρίου, όπως αναμένεται.
Η διοίκηση της Thomas Cook ζήτησε συγγνώμη από τις χιλιάδες υπαλλήλους της, τους προμηθευτές και πελάτες της. Συγκεκριμένα, ο διευθύνων σύμβουλος, Πέτερ Φανκχόιζερ εξέφρασε τη λύπη του για την παύση των εργασιών της εταιρείας, διότι δεν κατόρθωσε να εξασφαλίσει ένα πακέτο στήριξης από τους πιστωτές της μετά τις αγωνιώδεις, ύστατες και μακρές συζητήσεις το Σαββατοκύριακο. Κι ενώ μέχρι τον Αύγουστο είχε φανεί πως θα εξασφάλιζε ανακεφαλαιοποίηση περίπου 1,19 δισ. δολαρίων (900 εκατ. στερλινών), κατόπιν συμφωνίας με τη μεγαλύτερή μέτοχό της, την κινεζική Fosun και τις τράπεζες, τελικώς έπρεπε τελευταία στιγμή να βρει χρηματοδότηση επιπλέον 249 εκατ. δολαρίων (200 εκατ. στερλίνες). Η Thomas Cook είχε ζητήσει παρέμβαση και από την κυβέρνηση για κεφάλαια 187 εκατ. δολαρίων (150 εκατ. στερλινών), αλλά μάταια. Ο Βρετανός πρωθυπουργός Μπόρις Τζόνσον έκανε λόγο για ηθικό κίνδυνο, διότι εάν παρείχε χείρα βοηθείας στην Thomas Cook, θα δημιουργούσε προηγούμενο και για άλλα ανάλογα αιτήματα.
Η απαρχή της Thomas Cook φτάνει το 1841, όταν ο διορατικός και καινοτόμος Βρετανός επιχειρηματίας Τόμας Κουκ προσέφερε μικρές εκδρομές με τρένο σε μέλη του κινήματος κατά της κατανάλωσης αλκοόλ από το Λέστερ στο Λάφμπορο, 18 χιλιόμετρα μακριά. Επινόησε τα πακέτα διακοπών, τα εισιτήρια πολλαπλών διαδρομών στα τρένα, αλλά και τα κουπόνια, που ανταλλάσσονταν με διανυκτερεύσεις, μετακινήσεις και γεύματα. Το 1855 η φερώνυμη εταιρεία του προσέφερε στους Βρετανούς το πρώτο ταξίδι εκτός συνόρων με προορισμό την Κεντρική Ευρώπη, το 1896 ανέλαβε επισήμως την εξυπηρέτηση των επισκεπτών στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αθήνας. Κι επειδή δεν επαρκούσαν τα τότε ξενοδοχεία, χρησιμοποίησε δωμάτια αθηναϊκών αρχοντικών, βάζοντας στην είσοδό τους την πινακίδα «Cook’s House». Το 1919 ήταν η πρώτη βρετανική εταιρεία του κλάδου, που προσέφερε αεροπορικά ταξίδια αναψυχής, το 1948 κρατικοποιήθηκε και έγινε ιδιωτική ξανά το 1972. Το 1994 εξαγόρασε θυγατρική της Barclays κι έγινε η μεγαλύτερη πάροχος ταξιδιωτικών επιταγών εκτός ΗΠΑ και το 2015 εγκαινίασε τη συνεργασία της με την κινεζική Fosun International. H Thοmas Cook διατηρούσε ξενοδοχεία, θέρετρα και 4 αεροπορικές εταιρείες. Ολα τα παραπάνω εξυπηρετούσαν περί τα 19 εκατ. ανθρώπους τον χρόνο σε 16 χώρες.
Στον όμιλο εργάζονταν 21.000 άνθρωποι. Δεν υπολογίζονται οι εκατοντάδες χιλιάδες άλλοι στα ξενοδοχεία, στα εστιατόρια, στα μικρά ταξιδιωτικά γραφεία, στα πρατήρια βενζίνης, στα καταστήματα με τα σουβενίρ και σε όλες τις συνεργαζόμενες επιχειρήσεις με την Thomas Cook, που βλέπουν τη δουλειά τους να κινδυνεύει. Oπότε, σε διεθνές επίπεδο, ο δυσμενής αντίκτυπος της διάλυσης της Thomas Cook καθίσταται αμέσως ορατός και είναι εκτεταμένος.
Ποιοι θα επωφεληθούν
Ταυτόχρονα, η εξέλιξη αυτή θα λειτουργήσει θετικά για ανταγωνιστές, όπως ο κολοσσός της TUI – η μετοχή της χθες το πρωί εκτινάχθηκε αρχικά 8%, όταν γνωστοποιήθηκε η χρεοκοπία. Eξίσου θετικά θα είναι τα πράγματα για τον κλάδο των αεροπορικών εταιρειών, οι οποίες θα απορροφήσουν την πελατεία της Thomas Cook και θα έχουν μειωμένο ανταγωνισμό. Ωστόσο, αναμένονται σκηνικά χάους από τη μία άκρη του κόσμου στην άλλη με απλήρωτα ξενοδοχεία και δυσαρεστημένους πελάτες, ενώ σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα θα πληγεί η τοπική οικονομία στους δημοφιλέστερους προορισμούς της εταιρείας – Ελλάδα, Ισπανία και Τουρκία.